آویزان شدن به ریسمان مرگ روزی نو

آویزان شدن به ریسمان مرگ روزی نو

محمد مقیمی: مادر فرهاد میثمی به همراه پسرش دست به اعتصاب غذا زدند

مهدی بیک-استخوان‌های زشتی که می‌خواهند از پوست بیرون بزنند، چشم‌های باریک شده‌ای که انگار منتظر یک تکانه هستند تا خاموش شوند. قد خمیده و انگشتانی که هیچ اثر ضربه ای ندارند… مجموعه این جملات شرح است عکسی از فرهاد میثمی پزشک، فعال مدنی، مترجم و زندانی سیاسی در بین کاربران فضای مجازی دست به دست می شود. فردی که در 18 مرداد 97 به دلیل مخالفت با حجاب اجباری دستگیر و به دلیل ادامه فعالیت های مدنی به زندان اوین منتقل و سپس به زندان رجایی شهر تبعید شد. میتمی اما فعالیت مدنی خود را در زندان متوقف نکرد و با پرهیز از خوردن غذا ارتباط خود را با افکار عمومی حفظ کرد. بر اساس اظهارات محمد مقیمی، وکیل فرهاد میثمی، وی ابتدا در حمایت از پرونده نسرین ستوده و رضا هندان دست به اعتصاب غذا زد و سپس به صورت دوره ای از این روش برای اظهار نظر استفاده کرد. محمد مقیمی وکیل فرهاد میثمی در گفت و گوی اختصاصی با «اعتماد» ضمن تشریح ابعاد حقوقی پرونده میتمی، سعی در تبیین ابعاد جدیدی از شخصیت و اندیشه های این فعال مدنی دارد.

این روزها عکس هایی که فرهاد میثمی پس از اعتصاب غذا و کاهش وزن منتشر کرده است، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. ریشه اتهام فرهاد میثمی چیست؟

دکتر فرهاد میثمی در سال 1376 در راستای اقدام مدنی (بر اساس رویکردهای خشونت هوشیارانه و نافرمانی مدنی) پیکسل هایی را تهیه کرد که دو کلمه روی آن نوشته شده بود. یکی از جملات: من مخالف اجباری حجاب هستم. و دیگری «با حجاب اجباری موافق نیستم». به خاطر همین پیکسل ها و وجود چند کتاب در کتابخانه شان در تهران، دستگیر می شوند و روند رسیدگی به پرونده شان آغاز می شود.

ببینید این ابهام در ذهن بسیاری از ایرانیان وجود دارد. دستگیر شدن به خاطر داشتن چند پیکسل و کتاب خیلی عجیب است. آیا واقعا این موارد دلیل دستگیری اوست؟

متاسفانه بسیاری از پرونده های سیاسی در کشور ما از این دست است و ممکن است مورد قبول افکار عمومی نباشد. مثلاً روزنامه نگاری به خاطر گزارش وقایع اخیر دستگیر می شود و برایش پرونده تشکیل می شود. یعنی به جای اینکه روزنامه نگار را تشویق کنند و او را مسئول اطلاع رسانی صحیح کنند، او را قضاوت می کنند. پرونده فرهاد میثمی از آن دسته مواردی است که شاید درک آن برای عموم سخت باشد.

اما در شرایطی که آنها در تهران زندگی می کردند و محل ارتکاب جرم نیز در تهران بود، چگونه از زندان رجایی شهر خارج شدند؟

فرهاد اولین نفر در زندان اوین بود. وی سپس به دلیل رفتار مدنی علیه برخی از مدیران زندان اوین به زندان رجایی شهر تبعید شد. اما جرم اصلی او مخالفت با حجاب اجباری بود. لازم به ذکر است که در رابطه با حجاب، قانون هیچ فردی را به دلیل اظهار نظر در این مورد، زندانی نمی داند. در قانون مجازات اسلامی برای بی حجابی 10 روز تا 2 ماه یا 74 ضربه شلاق در نظر گرفته شده است نه 6 سال. اما متاسفانه بحث حجاب در ایران سیاسی شده و مجازات های مربوط به آن قطعی شده و به دادگاه های انقلاب ارسال می شود. از جرایم فرهاد میثمی می توان به تبلیغ علیه نظام و جامعه و تبانی به قصد تضعیف امنیت ملی اشاره کرد. اتهام دیگر وی ترویج فساد و فحشا بود و در نهایت این جرم (فساد و فحشا) در اجتماع و تبانی ادغام شد و به 6 سال حبس (5 سال حبس تعزیری) محکوم شد. اتهامی که هم از سوی خانم نسرین و هم رضا خندان مورد تحسین قرار گرفته است. سوال این است که مخالفت با حجاب اجباری با کدام سازوکار قانونی به ترویج فساد و فحشا تعبیر می شود؟ این در حالی است که حتی برخی از روحانیون و مراجع نیز در مورد حجاب اجباری دیدگاه مخالفی دارند و معتقدند که نباید به موضوع حجاب منفی نگریست.

حکم فرهاد میثمی در چه تاریخی تمام می شود؟

حبس 5 ساله او تابستان امسال به پایان می رسد و البته به دلیل اقدامات مسالمت آمیز فرهاد در زندان، احتمال دارد با اتهامات جدیدی روبرو شود. من در حال حاضر از این موارد مطلع نیستم. اما اگر پرونده جدیدی برای او تشکیل نشد باید ظرف 3-4 ماه آزاد شود.

از نظر شخصیتی، فرهاد میثمی چه ویژگی هایی دارد؟

او یک فرد خاص است. من با افراد زیادی کار کرده ام، اما او یک نمونه واقعا خاص است. فرهاد حتی از فرصت زندان برای مطالعه بیشتر استفاده کرد. او ترجیح می دهد در زندان بماند و درس بخواند. به عبارت دیگر زندان او را محدود نمی کرد. فرهاد هم در علم نخبه است و هم در فضیلت اخلاقی وارسته. در 16 سالگی در رشته پزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شد و مراحل ترفیع را طی کرد. همچنین شرایطی را برای بسیاری از ایرانیان در استان های دورافتاده برای تحصیل و پذیرش در دانشگاه ایجاد کرد. به خاطر همین مشکلات است که مردم او را خیلی دوست دارند. بعد از اینکه به پرونده ایشان رسیدم خیلی ها از زاهدان و دور و نزدیک با من تماس گرفتند و از اخلاق ایشان گفتند. فرهاد در عین حال تمایلی به رسانه ای شدن ندارد و تلاشی برای کسب شهرت بیشتر ندارد. اولین باری که فرهاد میثمی را دیدم زمانی بود که خانم نسرین ستوده پس از تعلیق پروانه وکالت در مقابل کانون وکلا تجمع کردند. میثمی در این تجمع در حمایت از نسرین ستوده شرکت کرد، جالب اینکه در همان راهپیمایی وقت خود را برای مطالعه کتاب تلف نکرد. اتفاقاً یک کتاب گاندی هم به من داد و درباره یکی از مشتریانم به نام آتنا صحبت کردیم. او ریشه اسم آتنا را برایم توضیح داد و ریشه این نام را برایم توضیح داد. برای درک تفاوت های شخصیتی او مثالی می زنم. وقتی در اوین دست به اعتصاب غذا زد، به زور سرش را بریدند. حتی در هنگام ضرب و شتم، فرهاد مواظب بود که با مسئولان زندان بدرفتاری نکند. حتی مسئولان زندان هم فرهاد میثمی را به دلیل نخبه بودن و خوش اخلاقی دوست داشتند.

تصویری که به تازگی از فرهاد میثمی منتشر شده است، نگرانی های زیادی را به همراه داشته است، در مورد این تصویر توضیح دهید؟
البته خودش می گوید; نمی زند ولی از غذا خوردن یبوست دارد. فرهاد برای اولین بار در سال ۹۷ برای پرونده نسرین ستوده و رضا هندان در اوین اعلام اعتصاب غذا کرد. این اعتصاب با وعده هایی که مسئولان به وی داده بودند پایان یافت. او سپس به زندان رجایی شهر تبعید شد و دوباره دست به اعتصاب غذا زد، اما برای اینکه مردم را ناراحت نکند این موضوع را رسانه ای نکرد. عجیب است زیرا مردم برای رساندن پیامی به افکار عمومی دست به اعتصاب می زنند، اما او پنهانی از گرسنگی می میرد. آخرین موفقیت او که تصاویر آن چندی پیش منتشر شد، پس از حوادث اخیر و درگذشت مهسا امینی آغاز شد. یک بار از او در مورد خطر مرگ ناشی از یبوست پرسیدم، گفت هر لحظه احتمال مرگ وجود دارد، اما از آنجایی که خودش پزشک بوده و با آناتومی بدن انسان آشناست، می داند چه کار می کند.

بحث حجاب در سال 97 و 1401 تفاوت های زیادی دارد. از حوادث اخیر تا کنون تغییراتی در حجاب عرفی جامعه ایجاد شده است، اما چرا این تحولات تغییری در این موضوع ایجاد نکرده است؟

تحولاتی که در جامعه ایران رخ داده مربوط به مردم است و نظام هنوز قوانین و رویکرد خود را تغییر نداده است. حتی گزارش ها حاکی از آن است که مجلس یا نهادهای دیگر به دلیل حجاب به دنبال فشار بیشتر بر مردم هستند. برخی از عدم ارائه خدمات بانکی و اداری به افراد کم حجاب صحبت می کنند. برخی دیگر از جریمه های مالی و کیفری و غیره صحبت می کنند. حجاب همچنان یک موضوع سیاسی است و متولیان امر حاضر به پرداختن به واقعیت نیستند.

در مورد خانواده فرهاد میثمی هم توضیح می دهید؟

پس از شنیدن مشکلات پرونده فرهاد، مادر فرهاد با مشکلات جسمی زیادی مواجه شد. او یک زن و پسر دارد که پیگیر پرونده او هستند. البته فرهاد دوست ندارد خانواده اش تحت تاثیر پرونده او قرار بگیرند. مادر فرهاد با اینکه از دوری پسرش بسیار ناراحت است و رنج می برد، اما به خواسته ها و عقاید پسرش احترام می گذارد. میثمی مادر فرهاد در مقاطعی به همراه پسرش دست به اعتصاب غذا زد.

چشم انداز این پرونده از دیدگاه شما چگونه خواهد بود؟

همانطور که گفتم بعد از رفتن او به زندان، پرونده های جدیدی علیه او تشکیل شد، نمی دانم این پرونده ها در چه مرحله ای است. اما در کل فرهاد میثمی دانشمند و محقق است و پس از آزادی نیز این روند را ادامه می دهد. او به کار صلح خود ادامه می دهد و امیدوار است به اهداف خود برسد.

دیدگاهتان را بنویسید