محمود جامساز، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت و گو با «نواندیش» با بیان اینکه موازی کاری را باید یکی از دلایل بارز تشدید بحران دانست. دلیل این امر موازی کاری، فساد، سوء مدیریت و… است که مرکز پژوهش های مجلس برای سال 1401 کسری بودجه 480 تا 500 هزار تومانی را پیش بینی کرده است.
* گره اقتصادی روز به روز تیره تر می شود و مردم طبیعتاً نگران و مستاصل هستند! دلیل یا دلایل تداوم این وضعیت بحرانی چیست؟
هیچ مشکلی وجود ندارد که قابل حل نباشد. کافی است یکبار برای همیشه واقع بین باشیم و به کار کارشناسی تکیه کنیم. اما کارهایی انجام می شود که منطقی نیست و احساسی است. به عنوان مثال، دولت تصمیم گرفت برای جلوگیری از سوء استفاده اراذل و اوباش، ارز افزایشی را به ارز فیات تبدیل کند. در همین رابطه مقرر شد برای دهه سوم 300 هزار تومان و از دهه چهارم تا نهم 400 هزار تومان پرداخت شود و دولت این مبالغ را واریز کرد.
* سوال مهم این است که آیا این روند منجر به کاهش قیمت ها می شود یا خیر؟
من معتقدم که قیمت ها پایین نخواهد ماند. همچنین با توجه به اینکه ارز 4200 هزار تومانی به 25 هزار تومان رسید، قیمت ها به دو صورت افزایش می یابد. یکی به خاطر قیمت 25 هزار تومانی و همچنین به دلیل اینکه جنگ روسیه و اوکراین قیمت ها را در تمام دنیا بالا برده است. بنابراین اروپا و آمریکا تورم ۷ درصدی را تجربه کردند. خب این عوامل باعث گران شدن کالاهای اساسی وارداتی می شود. به اینها اضافه کنید کانال فساد همچنان باز است. زیرا مسیر فساد در سیستم رانتی اقتصاد دولتی همیشه به رانت خواران فرصت سوء استفاده برای جمع آوری ثروت هنگفت را می دهد. یعنی کالای وارداتی با 25 هزار تومان بر اساس قیمت ارز آزاد به دست مصرف کننده می رسد.
*این یعنی دولت نمی تواند قیمت ها را کنترل کند؟
نه! اکنون بحث جدایی وزارت بازرگانی از حریم خصوصی مطرح می شود تا شاید وزارت بازرگانی بتواند قیمت ها را کنترل کند و وزارت حریم خصوصی کنترل تولید کننده را در دست بگیرد. قطعا با این تلاش ها تورم مهار نمی شود. تورم ما پولی است و باید ریشه ای با آن مقابله کرد. با توضیح اینکه دولت تولید کننده اصلی تورم است که به نفع دولت است. در واقع با تبدیل 4200 تومان به 25 هزار تومان، دولت از مابه التفاوت قیمت ارزی که دولت می فروشد و یارانه 300 یا 400 هزار تومانی، حدود 200 هزار میلیارد تومان سود می برد. بخش مهمی از کسری بودجه است
* هزینه چنین رویکردی ملموس و غیرقابل انکار است.
دقیقا. بنابراین مردم در بدبختی مطلق هستند. در مورد خط فقر صحبت کردیم. اما آنچه دیده می شود این است که از خط فقر به آستانه گرسنگی رسیده ایم! بنابراین برخی از مردم چاره ای جز پس انداز ندارند. یعنی فقط می خواهند زنده بمانند و به حاشیه شهر رسیده اند و در کل آمارهای رسمی از حدود 20 میلیون نفر خبر می دهند که نه سرپناه دارند و نه حتی حداقل درآمد! به طور کلی باید گفت که ما دچار ابرتورم هستیم. اینکه قیمت برخی کالاها 100 درصد، گاهی 200 درصد و در برخی موارد حتی 300 درصد افزایش یافته است، وضعیت کاملاً بحرانی را نشان می دهد. من از دولت ها و همه سازمان های درگیر در این مشکلات می خواهم. آیا با یارانه 300 یا 400 تومانی می توان دخل و خرج خانوار را متعادل کرد؟
* موازی کاری در این شرایط چه نقشی دارد؟
کفش های راحتی را از وب پوش خریداری کنید
کفش های راحتی را از وب پوش خریداری کنید
چشم انداز
آگهی yektanet-logo-sign
موازی کاری را باید یکی از دلایل آشکار تشدید بحران دانست. دلیل این امر موازی کاری، فساد، سوء مدیریت و… است که مرکز پژوهش های مجلس برای سال 1401 کسری بودجه 480 تا 500 هزار تومانی را پیش بینی کرده است. تا زمانی که این مسائل حل نشود، با اقداماتی مانند تعدیل بودجه یا تغییر این و آن وزیر، چیزی درست نمی شود و درد مردم بسیار بیشتر می شود!
*سپاسگزار؛ چیزی باقی مانده است؟
کمبود منابع ارزی و ریالی مانع از آرامش در شرایطی است که مردم و کسبه را برای دریافت 527 هزار میلیارد تومان مالیات تحت فشار قرار می دهد. در حالی که بنیاد مصطفان، ستاد اجرای فرمان امام و آستان قدس رضوی با گردش مالی چند هزار میلیارد تومانی مالیات نمی پردازند. دولت قول داده بود در 4 سال 4 میلیون خانه بسازد و در آستانه یک سال کاری نکرد. اگر اراده و قصد جدی برای حل مشکل مسکن وجود داشته باشد، آستان قدس