برخی از اقتصاددانان دولت را متهم کرده اند که از طریق گفتگو درمانی و انتشار اخبار جعلی تلاش می کند بازار را برای مدت کوتاهی دستکاری کند. پیش از آن نیز بارها خبر انتشار قریب الوقوع پول های بلوکه شده ایران در عراق و کره جنوبی منتشر شد اما هرگز به واقعیت تبدیل نشد. تزریق ارز به بازار و گفتار درمانی در روزهای اخیر منجر به کاهش 1000 تومانی قیمت دلار شده است.
سجاد بوربر، تحلیلگر ارشد ارزی به آفتاب نیوز گفت: در حال حاضر سوال این است که قیمت ارز چقدر می تواند کاهش یابد، حد پایین قیمت ارز چقدر است و چه عواملی برای کاهش قیمت ارز وجود دارد. ? لازم به ذکر است که «قیمت» و «ارزش» با یکدیگر متفاوت هستند. مثلاً ممکن است یک خانه 20 میلیارد تومان ارزش داشته باشد اما صاحبش حاضر باشد آن را 15 میلیارد تومان بفروشد یا به قیمتی بالاتر از ارزش واقعی مثلاً 25 میلیارد تومان بفروشد. بحث ارزش و قیمت هم در مبحث ارز مطرح است. به عنوان مثال در سال 2018 ارزش دلار حدود 12 هزار تومان بود اما بین 9 هزار تومان تا 19 هزار تومان در نوسان بود. در سال 1388 ارزش دلار 25 هزار تومان بود اما نرخ دلار بین 33 هزار تا 27 هزار تومان در نوسان بود.
وی افزود: در حال حاضر رشد نقدینگی کشور بیش از 40 درصد پیش‌بینی می‌شود و کل نقدینگی به 8800 همات می‌رسد. اگر فضای سیاسی و اقتصادی کشور ثابت بماند و بدتر یا بهتر نشود، نقدینگی به این میزان خواهد رسید. با این مفروضات این احتمال وجود دارد که در پایان سال 1402 ارزش دلار به 60 هزار تومان برسد، اکنون قیمت دلار موضوع دیگری است که به عرضه و تقاضا بستگی دارد.
این کارشناس اقتصادی گفت: بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی بانک مرکزی، پول (سپرده مطالبه به اضافه اسکناس و اسکناس) از اسفند 1379 تا بهمن 1401 حدود 57 درصد رشد داشته است و در سال 1395 حجم پول 12.5 درصد از کل نقدینگی بوده است. که الان خیلی بیشتر از این است، همه عواملی که باعث افزایش قیمت دلار می شود به نوعی روی میز گذاشته شد، بانک مرکزی پول چاپ می کند. البته نقدینگی تا زمانی که در بانک ها است مشکلی ندارد، وقتی این پول برای کالا و خدمات وارد بازار می شود اثر آن را می بینیم که روی قیمت کالا و خدمات تاثیر می گذارد و دلار هم نوعی است. از کالا پول به طور معمول از بانک خارج نمی شود، مثلاً اگر خانه بخرید، پول از حساب شما به حساب دیگری منتقل می شود و از بانک خارج نمی شود پول آماده خرج است، همه نشانه ها حاکی از افزایش قیمت دلار است.
بوربور بیان کرد: در حال حاضر گردش پول به دلیل اخبار درمانی کاهش یافته است، انتظارات تورمی مردم با اخبار سیاسی مانند سفر سلطان عمان یا سفر رئیس بانک مرکزی به واشنگتن تا حدودی تعدیل شده است. علاوه بر این، اتحاد روسیه، ایران و چین ظاهرا جدی‌تر شده و این امر بازار را تحت تأثیر قرار داده است. اما شک نکنید که اثر این خبر درمانی کوتاه مدت است، دولت اکنون ارزآوری ندارد، صادرات ما تقریباً با وارداتمان برابری می کند. دولت پولی برای کاهش قیمت دلار ندارد. سال گذشته حدود 12 میلیارد دلار فرار سرمایه از کشور داشتیم، امسال این فرار سرمایه می تواند به پاشنه آشیل اقتصاد تبدیل شود، دولت می داند تنها راه کاهش سرعت گردش پول است، بنابراین همه چیز تلاش برای انجام گفتار درمانی است. در واقع دولت ابزاری جز گفتار درمانگر ندارد اما بهار دلار یک جایی می شکند، چون متغیرهای اقتصادی دروغ نمی گویند، اگر وضعیت به همین شکل بماند، ارزش دلار روی کاغذ به 60 هزار می رسد. تومان تا پایان سال 1402 و ممکن است قیمت آن به 75 هزار تومان برسد
