رئیس سازمان تامین اجتماعی در یکی از آخرین مصاحبه های خود بازنگری در سن بازنشستگی و تغییر مبنای محاسبه مستمری ها را امری اجتناب ناپذیر و بخشی از بسته اصلاحی صندوق ها دانست. اکبر شوکت (فعال کارگری و عضو سابق هیات امنای تامین اجتماعی) به این اظهارات پاسخ داد و گفت: اتخاذ چنین تصمیماتی نشان از بی کفایتی مدیران سازمان است. البته این رویه قبلا هم حاکم بوده است. معتقدم وقتی به افراد قدرتمند توجه نمی شود و سه جانبه گرایی و استفاده از نظر شرکای اجتماعی بها داده نمی شود، راحت ترین روش را انتخاب می کنیم و راحت ترین روش این است که کمتر به مردم واگذار کنیم.
عضو سابق هیأت امنای تامین اجتماعی ادامه داد: در طول سالیان متمادی راهکارهای بسیاری از سوی کارشناسان این حوزه برای رفع این مشکلات ارائه شده است، اما امروزه همه این راهکارها کنار گذاشته شده و به جای رفع مشکلات اساسی، راهکارهایی مانند در نظر گرفتن افزایش سن بازنشستگی. !
شوکت افزایش امید به زندگی را توهمی می داند و می گوید: چه بر سر کارگران آمده که برخی می گویند امید به زندگی افزایش یافته است؟! بررسی ها نشان می دهد که دستمزد کارگران یک سوم خط فقر رسمی است. آیا کارگران از مزایای اجتماعی کافی برخوردارند یا زمان کافی برای حضور در کنار خانواده و تفریح دارند؟ با چه معیاری می گویند امید به زندگی افزایش یافته است؟ امروزه سرانه مصرف گوشت نسبت به بیست سال گذشته 90 درصد کاهش یافته است و کارگران به طور متوسط بین 3 تا 4 کیلوگرم گوشت مصرف می کنند.
وی با تاکید بر اینکه نباید چشم خود را بر واقعیت ها ببندیم، گفت: مشکل دیگر این است که درمان مستقیم پاسخگوی نیازها نیست و کارگران و بازنشستگان باید به بیمه تکمیلی روی بیاورند. همه اینها نشان می دهد که کارگران و مستمری بگیران از مزایای اجتماعی برخوردار نیستند. بنابراین نمی توان با قطعیت در مورد افزایش امید به زندگی صحبت کرد.
شوکت با انتقاد از سیاست روسای تامین اجتماعی گفت: احتمالا از اطرافیان خود معیار استفاده می کنند. متأسفانه مدیران دغدغه های کارگران را درک نمی کنند زیرا خودشان از زندگی خوب و رفاه بهره مند می شوند.
عضو سابق هیأت امنای تأمین اجتماعی تأکید کرد: قطعاً ده ها راه برای برون رفت سازمان از این وضعیت وجود دارد. مهمترین روش افزایش هر روز ضریب حمایتی سازمان است. این نسبت در حال حاضر بین 4 تا 5 است اما باید به نقطه سربه سر برسد تا نسبت حمایتی 6 به 1 شود، یعنی به ازای هر 6 کارگر یک مستمری بگیر.
و ادامه داد: برای رسیدن به آنجا باید یک تبلیغ مناسب انجام شود و بسته پیشنهادی به مردم و دولت ارائه شود. به عنوان مثال، بخشی از یارانه ها می تواند برای تامین نیاز زنان خانه دار باشد. یا مثلا می توان برای ایرانیان بیمه کامل اجرا کرد; این موضوع سال هاست که در معاونت رفاه اجتماعی مطرح شده اما حل نشده است.
شوکت گفت: امروز معاونت بهزیستی رها شده و در حوزه تامین اجتماعی هیچ اظهارنظری نشده و جالب اینکه دبیر هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی از معاونت رفاه اجتماعی به معاونت اقتصادی منتقل شده است. یعنی کانون افکار ما از مسائل اجتماعی به مسائل اقتصادی تبدیل شده است.
عضو سابق هیأت امنای تامین اجتماعی تاکید کرد: اندیشمندان این حوزه باید راه حل خود را ارائه دهند. با توجه به شرایط موجود باید نسبت حمایت را ارتقا دهیم. افزایش سن بازنشستگی در حق کارگران ناعادلانه است.
وی به بازنشستگی پیش از موعد مشاغل سخت و زیان آور اشاره کرد و گفت: طبق قانون کارفرما باید ظرف دو سال آلودگی محیط کار را حذف و آن را ایمن کند. یعنی ظرف دو سال باید کار از سختی و زیان خارج شود اما این قانون اجرا نمی شود. وقتی چنین قانونی زیر پا گذاشته شود، اولین ضربه کارگر و سپس تامین اجتماعی است. هیچ کارگری تمایلی به کار در محیط سخت و زیان آور ندارد زیرا این کارگران با مشکلات زیادی روبرو هستند.
شوکت تصریح کرد: این انصاف نیست که مردم همیشه به بازنشستگی افراد در سن 40 سالگی اعتراض کنند. این افراد معمولا پس از بیست سال کار خسته می شوند و با بیماری های زیادی دست و پنجه نرم می کنند.
عضو سابق هیأت امنای تامین اجتماعی تاکید کرد: باید برای رفع و اصلاح مشاغل سخت و زیان آور تلاش کنیم نه اینکه برای کاهش بازنشستگی پیش از موعد، معافیت مستمری را از 10 سال به 5 سال کاهش دهیم! شغلی که باعث سرطان در انسان می شود چه فایده ای دارد؟
وی با ذکر مثالی گفت: دستگاه هایی که برای ساخت فرش نیاز داریم از آلمان وارد می شود، سپس فرش را تولید می کنیم و به آلمان می فرستیم! مگر خودشان نمی توانستند فرش تولید کنند؟ چرا، اما ترجیح آنها حذف مشاغلی است که به کارگر آسیب می زند. این مشاغل علاوه بر اتلاف سرمایه انسانی، ده ها هزینه را نیز بر دوش دولت و سازمان بیمه ای تحمیل می کند.
شوکت با اشاره به سخنان اخیر رئیس سازمان تامین اجتماعی و تاکید بر رفع شرایط سخت و زیان آور کاری گفت: من در عمل چنین چیزی ندیده ام. اگر قرار است این برنامه باشد، باید به دنبال شناسایی کامل مشاغل سخت و از دست رفته و ارائه بسته جامع برای رفع مشکل باشد، اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است.
عضو سابق شورای امانت اجتماعی گفت: کارگر در مشاغل سخت و زیان آور نباید بیش از 4 ساعت در روز کار کند و طبق قانون باید 20 سال بازنشسته شود تا خسارت کمتری متحمل شود. همانطور که گفتم کار کردن در این مشاغل اول به کارگر و در درجه دوم به تامین اجتماعی آسیب می زند.
شوکت گفت: تا جایی که از برنامه های سازمان تامین اجتماعی اطلاع داریم به دنبال راه حل اصلی برای این مشکلات نیستند. هدفشان کاهش مشاغل سخت و زیان آور نیست، هدفشان کاهش معافیت آن مشاغل است.
گفت: تاکید ما بر حل مشکل است نه پاک کردن. راه حل سازمان در واقع پاک کردن صورت مشکل است. من معتقدم هر مدیری که به جای حل مشکل به دنبال پاک کردن آن باشد ناتوان است. این تصمیمات غیر کارشناسی مصداق ظلم به اقشار ضعیف جامعه است.