نوسانات قیمت دلار و سکه در حالی در بازار ادامه دارد که چشم انداز بازار وجود ندارد و به نظر می رسد این روند صعودی تا رسیدن نرخ ها به کانال های بالاتر ادامه داشته باشد.
اکنون دلار در آستانه 40 هزار تومان ایستاده است، جایی که بسیاری آن را نقطه بحرانی اقتصاد بحران زده ایران می دانستند. این پایان ماجرا نیست. بسیاری در پاسخ به این سوال که دلایل افزایش قیمت دلار در بازار چیست؟ آنها به نکاتی اشاره می کنند که ماهیت این رشد را با قبل متفاوت می کند.
این بار نه خبری از هجوم مردم برای خرید دلار است و نه خرده سرمایه ها به بازار سکه حمله کرده اند. قیمت ها در سطح بالایی قرار دارند که خیلی ها نمی توانند بخرند و در نتیجه در صورت عدم تغییر متغیر تقاضا و کاهش شدید قدرت خرید، رشد وجود دارد.
قیمت دلار در بازار به آستانه 38 هزار تومان رسیده و سکه در نوسان محدود در انتهای کانال 19 میلیون و در سقف کانال 18 میلیون تومان قرار دارد.
در همین رابطه پدرام سلطانی، فعال اقتصادی در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: وقتی می گوییم دلار 38 هزار تومان شده، عمق فاجعه مشخص نمی شود. گفتنی است: ریالی 26 ده میلیون تومان.
تاریخ را باید در جاه طلبی های دولت دید. دولتی که در سخت ترین روزهای اقتصاد ایران، بودجه دستگاه های تحت حاکمیت خود را قطع نکرده است. ارز 4200 تومانی برای مدیریت ارز با اقتصاد ایران خداحافظی کرد اما نتیجه این شد که ارز در کشور گران شد. پیش از این رشد ارز با تخصیص ارز 4200 تومانی همراه بود. در این شرایط برخی بی انضباطی بودن بودجه و کسری زیاد بودجه را عامل مهمی برای رشد قیمت ها می دانند.
چرا دلار ترمز را کم کردید؟
کامران ندری، کارشناس اقتصادی که دلیل اصلی افزایش قیمت دلار را عرضه ناکافی و البته انتظارات تورمی و سیاست های نادرست پولی و بانکی می داند، گفت: بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی در مهرماه امسال نرخ رشد پایه پولی نسبت به مهرماه سال قبل 34 5.5 درصد و نرخ رشد نقدینگی 34.3 درصد بوده است. ریشه رشد قیمت در بسیاری از بازارها افزایش نقدینگی است، اما از آنجایی که کنترل نقدینگی نیازمند اصلاحات اساسی و تقریباً زمان زیادی است، باید به دنبال راهکاری کوتاه مدت برای بهبود شرایط باشیم. البته همزمان با این تصمیم، باید اصلاحاتی را در بخش هایی مانند نظام بانکی و نظام مالیاتی نیز آغاز کنیم.
ندری که تنها راه حل کوتاه مدت دولت برای بهبود وضعیت بازار را افزایش درآمدهای ارزی و فروش بیشتر نفت می داند، می گوید: فروش نفت در شرایط مطلوبی نیست و چشم انداز مطلوبی برای آن وجود ندارد. علاوه بر این، جمع آوری درآمدهای نفتی نیز با چالش های زیادی مواجه است.
در بودجه 1401 قیمت هر بشکه نفت 70 دلار تعیین شده بود. این در حالی است که در 6 ماهه نخست سال جاری قیمت جهانی نفت بین 90 تا 100 دلار در نوسان بوده و اعدادی بسیار بالاتر از 70 دلار بوده است. یعنی دولت توانسته نفت خود را با قیمتی بالاتر از آنچه در قانون بودجه پیش بینی شده بود بفروشد، یعنی بخشی از تحقق ۵۶ درصد درآمد نفتی نتیجه موفقیت دولت در فروش نیست، بلکه محصول است. از افزایش قیمت جالب است بدانید آخرین گزارش منتشر شده توسط اوپک نشان می دهد که صادرات نفت ایران حدود ۷۰۰ هزار بشکه است. اگرچه برخی منابع داخلی از فروش حدود یک میلیون بشکه در روز خبر می دهند.
اکنون دلار در آستانه 40 هزار تومان ایستاده است، جایی که بسیاری آن را نقطه بحرانی اقتصاد بحران زده ایران می دانستند. در این شرایط برخی بی انضباطی مالی و کسری بودجه سنگین را دلیل اصلی افزایش قیمت ها می دانند چرا که نه خبری از هجوم مردم برای خرید دلار است و نه سرمایه داران خرد به بازار سکه.
محقق نشدن درآمد نفتی در نیمه اول سال در شرایطی است که کارشناسان نفتی می گویند در ماه های آینده شرایط فروش نفت بدتر می شود و این مشکل می تواند درآمدهای ارزی دولت را کاهش دهد.
تغییرات در بازارهای بین المللی تحت تأثیر تعیین سقف قیمت نفت برای روسیه به عنوان یک عامل مهم. این موضوع بر بازارهای نفت ایران تاثیر گذاشته است.
شکست تفکری که منادی ارزانی بود
رئیس شورای عالی واردات در عین حال در گفت و گو با ایلنا، نوسانات نرخ ارز را در نهایت باعث افزایش قیمت ها دانست و گفت: نرخ ارز در وضعیت بی ثباتی قرار دارد و فکری برای آن نمی شود و این بی ثباتی باعث شده است. مشکلات زیادی برای جامعه ایجاد کرد و هیچکس به فکر راه حلی برای این مشکل نیست.
علیرضا منکبی با اشاره به لزوم تغییر دیدگاه در تفکر اقتصادی، خاطرنشان کرد: ادامه مسیر کنونی در نهایت منجر به حل مشکل نمی شود و بیش از هر زمان دیگری تغییر دیدگاه ها زمانی احساس می شود که افراد جدیدی با تفکرات سازنده وارد عرصه شوند. رشته مدیریت اقتصادی
رئیس شورای عالی واردات با بیان اینکه نمی توان در مدت زمان کوتاهی انتظار بهبود شرایط اقتصادی را داشت، گفت: تفکری که در یک سال گذشته در ایران حاکم شده است باعث افزایش نرخ دلار شده است. از 24500 تومان تا نزدیک به 40000 تومان.
سید کمال سیدعلی معاون اسبق ارزی بانک مرکزی نیز درباره دلایل افزایش قیمت ارز گفت: همه عوامل اقتصادی که با مشکلاتی مانند نقدینگی، کسری بودجه، افزایش قیمت مواجه هستند. پایه پولی باعث تورم شد و طی سه سال نرخ تورم بالای 40 بوده است. ما با درصد مواجه هستیم. در این مدت امید می رفت برجام تکمیل شود تا سطح تورم کاهش یابد اما برجام به نتیجه نرسید. طی سه ماه گذشته، نشانه‌های کوتاهی برجام آشکار شده است و فعالان اقتصادی از آن زمان به انتظارات کاهش ارزش چشم‌پوشی کرده‌اند.
توصیه ها تغییر کرده است
اگر تا دیروز که نرخ ارز افزایش یافت، توصیه ها بر کاهش خرید و عقب نشینی و جلوگیری از ورود سرمایه به بازار ارز و سکه بود، امروز چنین وضعیتی بازار را تهدید نمی کند. همه توصیه ها اکنون خطاب به دولت است. دولتی که سعی کرد با سیاست های موقتی با مشکلات روزمره اقتصاد کلان مقابله کند و در نهایت دولت قبلی را مقصر دانست. اما اکنون پس از یک سال و نیم تحصیل در پاستور، پاسخ روشنی برای ادامه بحران اقتصادی ایران ندارد.