اکثر صندوق های بازنشستگی قادر به پرداخت حقوق بازنشستگان نیستند

اکثر صندوق های بازنشستگی قادر به پرداخت حقوق بازنشستگان نیستند

محسن پیرهادی در خصوص وضعیت صندوق های بازنشستگی و وضعیت آن ها در بودجه 1402 گفت: اعتبار حمایتی صندوق های بازنشستگی حدود 15 درصد از کل منابع عمومی در لایحه بودجه سال آینده اختصاص یافته است. متأسفانه ثبات مالی صندوق های بازنشستگی کشور با بحران جدی مواجه است و اکثر صندوق های بازنشستگی کشور مانند صندوق بازنشستگی کشوری، نیروهای مسلح و صندوق های نهادی در حال حاضر قادر به پرداخت حقوق و مستمری بازنشستگان از طریق خود نیستند. منابع داخلی و وابسته به بودجه دولت است.

تخصیص 331 تلاش برای حمایت از صندوق های بازنشستگی در بودجه سال آینده

وی در ادامه بیان کرد: دولت در لایحه بودجه سال آینده 331 هزار میلیارد تومان به حمایت از صندوق های بازنشستگی اختصاص داده است که از این میزان 207 هزار میلیارد تومان مربوط به صندوق بازنشستگی کشوری و 112 هزار میلیارد تومان برای حمایت از صندوق تامین اجتماعی نیروهای مسلح است. نیروها و 11.3 هزار میلیارد تومان برای صندوق بازنشستگی فولاد و وزارت اطلاعات در نظر گرفته شده است. در ارزیابی انجام شده با مقایسه میزان دارایی های صندوق های بازنشستگی اعم از صندوق های بازنشستگی اجتماعی، روستایی، روستایی و عشایری و مخارج آن ها در سال 1400، مجموع دارایی های این صندوق ها تنها برای پوشش مخارج آنها برای 14 سال کافی بوده است.

نماینده مردم تهران در شورای اسلامی تصریح کرد: وضعیت صندوق های بازنشستگی نامطلوب است و نیازمند اصلاحات جدی در این حوزه است. ارزش دارایی های شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی 625 هزار میلیارد تومان و میزان هزینه های آن نیز 324 هزار میلیارد تومان برآورد شده است که دارایی های این سازمان کفاف هزینه های 23 ماهه آن می شود. یا در مورد خاص صندوق بازنشستگی کشوری با 236 هزار میلیارد تومان دارایی در مبلغ 154 هزار میلیارد تومان، کل دارایی های این صندوق 18 ماه یا یک سال و نیم خواهد بود.

نایب رئیس فراکسیون انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه سالانه درصد قابل توجهی از کل هزینه های بودجه عمومی صرف پرداخت تعهدات صندوق بازنشستگی می شود، خاطرنشان کرد: آنچه اهمیت این موضوع را بیشتر می کند، روند کلی صعودی این نسبت است. این رقم در سال 1402 به حدود 15 درصد کل منابع عمومی در لایحه بودجه رسید.

اکثر صندوق های بازنشستگی قادر به پرداخت حقوق بازنشستگان نیستند

وی افزود: از بین صندوق های بازنشستگی، صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی کارگران فولاد و صندوق وزارت اطلاعات نتوانستند از طریق منابع داخلی حقوق و مزایای مستمری بگیران خود را پرداخت کنند اما در بودجه سالانه به طور مستقیم به آنها توجه می شود. 17 صندوق بازنشستگی در ایران وجود دارد که حدود 25 میلیون و 300 هزار مشترک و بازنشستگان پایه را پوشش می دهند. اکثر این صندوق ها نمی توانند حقوق و بیمه بازنشستگان خود را از منابع داخلی پرداخت کنند و در قوانین بودجه سنواتی مبالغی برای حمایت از آنها پیش بینی شده است.

پیرهادی گفت: از نظر بودجه، رشد روزافزون میزان این مشارکت ها ناشی از اتخاذ تصمیمات پرهزینه برای صندوق ها و همچنین رسیدن تعداد قابل توجهی از کارکنان فعلی به سن بازنشستگی است. میزان وام های دریافتی از صندوق ها از حدود 30 هزار میلیارد تومان در سال 1393 به حدود 331 هزار میلیارد تومان در سال 1402 رسید و قابل توجه است که اعتبار کمکی به صندوق های نهادی ناپایدار مانند صندوق بازنشستگی کارکنان صداوسیما و تلویزیون، صندوق بازنشستگی کارکنان بانک ها در این آمار گنجانده نشده است.

وی با بیان اینکه بر اساس گزارش های سازمان بیمه اجتماعی طی 10 سال گذشته نسبت درآمد حق بیمه به هزینه پرداختی مستمری در حال کاهش بوده است، در خصوص وضعیت سایر صندوق های بازنشستگی نیز وجود دارد. عدم وجود اطلاعات دقیق در مورد تعداد مشترکین سایر صندوق های بازنشستگی نهادی غایب؛ اما بر اساس آخرین آمار مربوط به سال 2016; تعداد کل مشترکین آنها 708000 نفر برآورد شده است.

رشد نابرابر جمعیت و چالش سیستم تامین اجتماعی

این عضو کمیته امور داخلی کشور و شوروی در ادامه تصریح کرد: رشد ناموزون جمعیت یکی از عواملی است که در پیدایش این وضعیت نقش بسزایی داشته است. نرخ بالای رشد جمعیت در دهه 1960 و کاهش این نرخ در دوره های بعدی دلیلی است که ترکیب جمعیتی کشور به تدریج با افزایش سن نامتعادل می شود. در چند دهه اخیر، کاهش مرگ و میر ناشی از بهبود بخش بهداشت و درمان و نرخ زاد و ولد به همراه افزایش شاخص امید به زندگی، پدیده پیری جمعیت را نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان ایجاد کرده است. و این سازوکار سیستم های تامین اجتماعی و نحوه تامین مالی آنها را با مشکلات جدی مواجه کرد.

51 درصد از بازنشستگی ها در سال 1400 پیش از موعد بوده است

پیرهادی همچنین گفت: یکی از دلایل بحران در صندوق های بازنشستگی این است که قوانین و سیاست های این حوزه با اصل حفظ ثبات مالی صندوق ها همخوانی ندارد. از جمله این موارد می توان به قوانین مربوط به بازنشستگی پیش از موعد اشاره کرد که یکی از مشاغل سخت و زیان آور مهم بوده و در سال های اخیر درصد قابل توجهی از بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی را به خود اختصاص داده است. گرچه اصل سؤال سخت و زیان آور و دخالت برخی گروه های تخصصی، سؤالی منطقی و پذیرفته شده است; اما در رویه و قانون فعلی فرآیند مشخص و معتبری برای شناسایی افراد واجد شرایط وجود ندارد. بر اساس آمار سازمان تامین اجتماعی در سال 1400 حدود 51 درصد از بازنشستگی های این سازمان پیش از موعد بوده است.

اصلاح وضعیت موجود ضروری است

نماینده مردم تهران در شورای اسلامی تصریح کرد: عدم انجام اصلاحات پارامتریک همزمان با تغییرات جمعیتی، تصویب قوانین سخاوتمندانه مغایر با اصول بیمه ای که عدم تعادل مالی صندوق ها را تشدید می کند. همچنین مدیریت ناکارآمد دارایی ها از مهمترین عوامل موثر در ایجاد بی ثباتی در وضعیت وجوه است. در مقایسه با ایران، کشورهایی که از نظر دارایی های صندوق بازنشستگی و شاخص های کلان اقتصادی در وضعیت مطلوب تری قرار دارند، با توجه به تغییرات جمعیتی، اصلاحات تدریجی در مؤلفه های بازنشستگی خود انجام داده اند تا از بروز بحران جلوگیری کنند. اما در ایران علیرغم تغییر در شاخص های جمعیتی مانند نرخ زاد و ولد و امید به زندگی و وضعیت نامطلوب دارایی های صندوق و در نتیجه ناتوانی در پرداخت مستمری مناسب به بازنشستگان، تاکنون اراده جدی برای اصلاح وضعیت موجود و جلوگیری از بروز این مشکلات دیده نشده است. ظهور بحران

پیرهادی در پایان تصریح کرد: بر همین اساس است که در سال های اخیر وام های مربوط به صندوق های بازنشستگی به تدریج افزایش یافته است که به دلیل هزینه های بیش از حد منابع این صندوق ها و در نتیجه عدم توانایی این صندوق ها در پرداخت است. تعهدات خود در قبال بازنشستگان وضعیتی که برای برخی صندوق های خاص مانند صندوق کارکنان صداوسیما، صندوق کارکنان بانک وجود دارد اما به دلیل دریافت کمک از سوی موسسات مادر و شفاف نبودن وام های اعطایی در کانون توجه قرار ندارد.

دیدگاهتان را بنویسید