بانک مرکزی بازار ارز مورد مذاکره را لغو کرد

بانک مرکزی بازار ارز مورد مذاکره را لغو کرد

ورود بانک مرکزی به بازار آزاد چقدر برای تعیین نرخ سود موثر است؟

گروه اقتصادی روز گذشته در اتفاقی بی سابقه عنوان توقف به طور ناگهانی و بدون اعلام از مبادلات دلار و یورو در بازار ارز حذف شد که برای رفع نیاز مردم و صرافی ها مورد استفاده قرار گرفت. این اتفاق دو روز پس از اظهارات رئیس کل بانک مرکزی در یک برنامه تلویزیونی و همزمان با انتشار توییتی از سوی محمدرضا فرزین رخ داد که در آن گفته شد: از امروز بانک مرکزی و بورس اقدامات مشترکی را انجام خواهند داد. ثبات اقتصادی را در کشور بازگرداند». بانک مرکزی زین پس از آن وارد بازار آزاد خواهد شد و یک نرخ ساز خواهد بود. این در حالی است که پیش از این در دوره ریاست جمهوری علی صالح آبادی، بانک مرکزی بارها تاکید کرده بود که «تقاضای فعلی بازار آزاد ارز را به رسمیت نمی شناسد». محمدرضا فرزین دو شب پیش در تلویزیون اعلام کرد که «سامانه کاپیتانی» ورود بانک مرکزی به بازار آزاد تا دو هفته دیگر برای رفع نیازهای پزشکی و دانشجویی راه اندازی می شود.

با «تغییر ریل» بانک مرکزی و ورود همه جانبه به بازار آزاد ارز، بازار متشکل از تقاضا و عرضه ارز که از خردادماه امسال توسط بانک مرکزی راه اندازی شده بود، شکل جدیدی به خود گرفته است. که باعث تعجب و سردرگمی خریداران ارز و بورس ها در ساعات اولیه معاملات شده است. به عنوان مثال در این سیستم جدید دلار در 30 دقیقه بیش از 10 درصد افزایش یافت و به قیمتی بالاتر از یورو رسید. ظهر دیروز فقط یک نرخ در سایت قابل مشاهده بود و به دلار 43400 تومان بود.

تغییرات در سیستم ارزی به نوعی منجر به این اتفاقات شد: چندین نرخ ارز لغو شد، سیستم جدید مبادله ارز-طلا ایجاد شد و بانک مرکزی رسما وارد بازار آزاد شد و شروع به «تعیین قیمت» دلار کرد. همچنین خرید و فروش دلار به صادرکنندگان ممنوع است.

بانک مرکزی اعلام کرد: صرافی‌ها از این تاریخ (چهارم بهمن ماه) باید ارز را به صورت اسکناس با نرخی که تحت عنوان «آخرین نرخ ارز» در سایت مدیریت معاملات بازار متشکل بورس ایران به نشانی منتشر شده به فروش برسانند. www.ice .ir.

تقاضا برای ارز محدود به خرید کالا و خدمات نیست

نتیجه اقدامات بانک مرکزی روز گذشته به نمایش درآمد و قیمت دلار به کانال 44 هزار تومان بازگشت. اما آیا «به رسمیت شناختن بازار آزاد» می تواند گزینه نهایی نرخ ارزی باشد که امسال نزدیک به 20 هزار تومان گران شده است؟

احمد خاتمی یزد، کارشناس بانکی و مدیرعامل سابق بانک صادرات معتقد است که جست و جو در بازاد آزاد برای اهداف مختلفی ایجاد شده است. بخشی از این تقاضا خرید کالاها و خدماتی است که از خارج به ایران وارد می شود و بخشی از تقاضا به دلیل خروج سرمایه از کشور است و بخشی از این تقاضا نیز حفظ ارزش دارایی ها است.

این کارشناس بانکی تصریح کرد: پیش از این مدیران بانک مرکزی فقط تقاضا برای خرید کالاهای مصرفی و سرمایه گذاری را تشخیص می دادند و دو بخش دیگر یعنی را در نظر نمی گرفتند. خروج سرمایه از کشور و خرید ارز برای حفظ ارزش دارایی ها. اما این دو بخش در تقاضا کم نیستند.

وی خاطرنشان کرد: تقاضای خروج سرمایه یا تقاضای حفظ ارزش دارایی ها حتی با تلاش دولت و بانک مرکزی نیز قابل سرکوب نیست و این مطالبات در کشور وجود دارد. به طور کلی این میزان تقاضا باعث افزایش قیمت دلار و یورو می شود. البته در حال حاضر تصور این است که افراد دیگر علاوه بر خرید کالا، ارز را با قیمت آزاد در صرافی ها یا بانک ملی معامله می کنند. اما امکان خرید و فروش از این پس به صورت قانونی برای متقاضیان برای تبدیل دارایی های خود به ارز یا خروج ارزهای خریداری شده از کشور با همان نرخ 45 هزار تومان فراهم می شود.

عرضه کمتر از تقاضا است

همزمان با نوسانات جدید قیمت دلار در بازار آزاد، اظهارات مختلفی از سوی مقامات عالی رتبه دولتی مبنی بر آزادسازی دارایی های بلوکه شده ایران در کشورهای مختلف شنیده شد. اتفاقی که با استقبال بازار مواجه نشد. چرا که فعالان بازار بیش از آنکه صحبتی از عرضه ارزهای بلوکه شده باشند، به دنبال تغییر اساسی در فضای ارزی کشور هستند.

حاتمی یزد در پاسخ به این سوال که ارزهای بلوکه شده طی 20 روز چگونه منتشر شد و چرا این موضوع بر بازار ارز تاثیر می گذارد، به ویژه از مهرماه امسال تا کنون که نرخ دلار در بازار آزاد 50 درصد افزایش یافته است. همه ملموس نیستند کرد: این رشد 50 درصدی به این دلیل است که عرضه دلار کمتر از تقاضای بازار است. آقای فرزین قبول دارند که وضعیت دلار در شرایط فعلی مناسب است و می توانند وضعیت بازار را سامان دهند اما از طرفی بسیاری از کارشناسان معتقدند در این زمینه اشتباه می کنند و این اشتباه متاسفانه بارها تکرار می شود. در این کشور.

وی افزود: در زمان آقای رفسنجانی فردی در وزارت دارایی کار می کرد و ایشان تاکید داشتند که اگر 2 میلیارد دلار در بازار آزاد عرضه کنیم نرخ ارز در بازار تثبیت می شود و به همین دلیل تصمیم گرفتند نرخ ارز را در بازار تثبیت کنند، همه باید 5 هزار دلار ارز بفروشند و بعد صف های طولانی چند صد نفری جلوی شعب بانک ها تشکیل شد تا این 5 هزار دلار را از مردم بخرند و به جای 2 میلیارد دلار. چندین میلیارد دلار فروخته شد و قیمت ارز نه تنها تثبیت شد بلکه افزایش یافت.

این کارشناس بانکی درباره تبدیل ریال به دلار برای سرمایه گذاری در خارج از کشور و نحوه کنترل بازار آزاد در این بخش توسط بانک مرکزی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد هیچ راهی برای کنترل این بخش وجود ندارد. البته ممکن است فکر کنند که می توانند این امر را تسهیل کنند، اما این به هیچ وجه امکان پذیر نیست، زیرا تقاضا در این بازار بسیار بیشتر از عرضه ارز است و در این شرایط تحریم که صادرات نفت کشور زیاد شده است. نسبت به قبل بسیار اندک است و به دلیل افزایش تحریم ها احتمالاً عرضه ارز را کاهش می دهد. این در حالی است که میزان تقاضا در شرایط کنونی بین المللی و در این سیاست خارجی موجود هر روز به افزایش تقاضا برای خروج سرمایه به کشور منجر شده است.

وی افزود: این روزها موج مهاجرت مردم برای زندگی بهتر و رفاه در کشورهای دیگر شدت گرفته و با گسترش فرار سرمایه از کشور مواجه هستیم. اگر مسئولان تصمیم درستی برای ایجاد تعادل در این معضل اتخاذ نکنند، عواقب این کاستی ها بیش از گذشته خواهد بود.

تاریخ دوباره تکرار می شود

رئیس کل بانک مرکزی می گوید وضعیت ذخایر ارزی خوب است و شاید به همین دلیل در سیاست جدید تصمیم گرفته شد سهمیه ارزی هر کد ملی به 5000 یورو افزایش یابد. سوال اینجاست که آیا تامین تمام نیازهای ارزی امکان پذیر است؟

کامران ندری، کارشناس حوزه بانکی در این باره به «اعتماد» گفت: به نظر می رسد آقای فرزین همان مسیر روسای قبلی بانک مرکزی را طی می کند، اما وقتی محدودیتی برای فروش ارز قائل می شود، به این معناست. کمبود ارز خارجی، به عنوان مثال محدودیت فروش 5 هزار دلاری از صرافی ها یا این واقعیت که همه درخواست ها تایید نمی شوند به این معنی است که این تقاضای مازاد باید در جای دیگری برآورده شود و جایی جز بازار آزاد وجود ندارد. این کارشناس بانکی تصریح کرد: اگر دولت در سامانه هایی که تعریف شده و در چارچوب های موجود توانایی پاسخگویی به همه الزامات را نداشته باشد چگونه می خواهد این بازار را مدیریت کند؟

نشانه ایجاد بازارهای مختلف ارز چیست؟

وی ادامه داد: وجود چند بازار مختلف در کشور از بازار نیم تا بازار سن و… نشان می دهد که آقای فرزین می خواهد بازار جدیدی دیگر ایجاد کند که اصلا تازگی ندارد و روسای دیگر بانک مرکزی هم این اقدامات را انجام می دهد به احتمال زیاد اگر بخواهند با قیمت هایی که اعلام کرده اند همه نیازها را تامین کنند، امکان پذیر نیست. به همین دلیل بازارهای مختلفی مانند نیما شکل می گیرد و گفته می شود فقط افرادی می توانند وارد این بازار شوند که ثبت سفارش داشته باشند و یا در بازار نت گفته می شود که فقط صرافی ها می توانند از این بازار استفاده کنند.

ندری خاطرنشان کرد: همه این محدودیت ها و کنترل های ارزی نشان می دهد که در قیمت هایی که دولت و بانک مرکزی مد نظر دارند، چون نمی توانند برای همه تامین کنند، بنابراین این محدودیت ها و کنترل ها را اعمال می کنند و اگر واقعا این امکان از نظر ارزی وجود دارد موضوعی وجود دارد که بر اساس آن نرخ های اعلام شده از سوی بانک مرکزی پاسخگوی همه نیازها است، دیگر نیازی به این همه محدودیت و کنترل نخواهد بود.

20 میلیارد کجاست؟

این کارشناس بانکی در خصوص آزاد شدن دلارهای بلوکه شده و عدم تاثیرگذاری بر بازار ارز افزود: آقای فرزین فکر می کند این یک رسانه سازی است اما از نظر اقتصادی باید گفت که تقاضا در بازار وجود دارد. بازار و این تقاضا مدیریت نمی شود و البته شاید رسانه های داخلی نتوانسته اند کار زیادی در این زمینه انجام دهند و رسانه های اپوزیسیون به گفته دولت در این زمینه تیره و تار شده اند، اما واقعیت این است که این تقاضا در این حوزه وجود دارد. بازار و این میزان عرضه به اندازه تقاضای بازار نیست و واقعیت این است که مردم در تی نظاره گر بازار هستند و وقتی قیمت ارز بالا می رود نشان می دهد که میزان تقاضا در بازار فارکس کمتر است. از میزان عرضه ارز.

وی ادامه داد: اگر 20 میلیارد دلار ارزی که آقای فرزین عنوان کردند موجود باشد که رقم بسیار بالایی است، نباید شاهد این افزایش قیمت در بازار باشیم.

چرا محدودیت های ارزی و طبقه بندی و گروه بندی محصولات وجود دارد؟

ندری تصریح کرد: متأسفانه برخی اخبار باعث شد مردم واکنش چندانی به این اظهارات نداشته باشند و تنها چیزی که می تواند منشأ تأثیر آن در بازار باشد این است که این ارز به صورت واقعی به بازار تزریق می شود و در صورت نمی تواند پاسخگوی نیاز بازار باشد، بازار وجود دارد، راهی جز محدودیت های ارزی و طبقه بندی و گروه بندی محصولات برای تزریق ارز به بازار وجود ندارد.

این کارشناس بانکی افزود: الان هم تقاضای 28 هزار و 500 تومانی در بازار زیاد است و به دلیل اینکه آقایان قادر به پاسخگویی به آن تقاضا نیستند، محدودیت هایی در بازار ایجاد می کنند و عده ای را حذف می کنند و مقداری را نیز کاهش می دهند. به طور رسمی به رسمیت شناخته نمی شوند و با این روش تاریخچه بازار ارز به همین منوال پیش می رود و هر از چند گاهی این نرخ ها بالا و پایین می شود، اما تراز جدید بالاتر از تراز قبلی است و این تکرار تاریخ بازار ارز

دیدگاهتان را بنویسید