مروری بر اظهارات رئیس دولت درباره دستاوردهای سفر آفریقا
رئیس دولت سیزدهم توافق تهاتر محصولات پتروشیمی با کالاهای اساسی را یکی از دستاوردهای مهم سفر خود به سه کشور آفریقایی دانست و گفت: آفریقا سرزمین فرصت ها است. خواسته یا ناخواسته، پس از تحریم های دولت های قبلی آمریکا، این پاکسازی به شدت وارد ادبیات اقتصادی ایران شده است. زمانی این مبادلات با کشورهایی مانند روسیه و چین بود، اما امروزه مبادلات ایران با بسیاری از کشورها گسترش یافته است. به عنوان مثال، ایران به جای دریافت ارز حاصل از صادرات برق، با عراق کالا تجارت می کند و کالاهای اساسی را تامین می کند. اکنون دامنه تهاتر ایران به کشورهای آفریقایی نیز رسیده است که در اداره امور خود با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند و باید در ازای پتروشیمی های وارداتی کالاهای اساسی را به ایران صادر کنند. قطعا توسعه و بهبود روابط اقتصادی خارجی با همه کشورها مهم است، در حالی که ترخیص کالا از گمرک با برخی کشورها دیگر یک دستاورد نیست، بلکه یک شکست هشدار دهنده است. البته دلیل اصلی افزایش تهاتر در اقتصاد ایران جدای از تحریم ها، ورود ایران به لیست سیاه FATF است. سوالی که مسئولان و تصمیم گیران مربوطه نسبت به آن بی تفاوت هستند. این در حالی است که تمامی معاملات تجاری در دنیا بر اساس اصولی است که از تمامی روابط مالی در دنیا پیروی می کند. عدم عضویت ایران در FATF علاوه بر افزایش هزینه مبادلاتی، عدم شفافیت مبادلات و کاهش ظرفیت تجاری را در پی دارد.
رئیسی چهارشنبه گذشته از سه کشور آفریقایی کنیا، اوگاندا و زیمبابوه بازدید کرد. روز اول به دو کشور کنیا و اوگاندا رفت و مقصد سومش زیمبابوه بود. در این سفرها او اسناد را امضا می کند و سوالاتی را مطرح می کند. رئیسی درباره این سفر اولین هدف از این سفر را تقویت عمق راهبردی جمهوری اسلامی دانست و گفت: یکی از اهداف این سفر گسترش روابط با کشورهای قاره آفریقا بود. زیرا آفریقا قاره ای است با فرصت های ارزشمند، منابع طبیعی فراوان، معادن و زمینه ها و استعدادهای فراوان. اما مهم ترین موضوعی که وی به آن اشاره می کند و آن را بزرگترین دستاورد سفر خود به کشورهای آفریقایی می داند «مبادله محصولات پتروشیمی با کالاهای اساسی» است. این دستاورد مشکلات مهمی را پنهان می کند. برخی از کارشناسان به این دستاورد واکنش نشان دادند و گفتند ایران باید با فناوری روز به سراغ قدرتمندترین کشورهای جهان برود اما اکنون دروازه کشورهای آفریقایی که با فقر دست و پنجه نرم می کنند را فتح کرده اند. دولت سیزدهم در این کشورها به دنبال تامین کالاهای اساسی مورد نیاز خود است، در حالی که یک رئیس جمهور برای رسیدن به ریاست جمهوری مدعی است اقتصاد کشور در بند مشکلات خارجی و برجام نیست و اکنون به نقطه ضعف رسیده است. ترخیص کالا برای کالا، که همچنین در عصری با کمبود منابع ارزی وجود دارد.
دولت نباید وارد شود
جاوید قربان اوغلو سفیر سابق ایران در آفریقای جنوبی درباره دستاوردهای سفر رئیس جمهور به آفریقا و تبادل نظر ایران و کشورهای آفریقایی گفت: بدون شک کشورهای آفریقایی نه برای ما، بلکه برای ما ظرفیت بزرگی هستند. کل جهان. آفریقا به غیر از زمین های کشاورزی وسیع و متنوع، معادن پاکی نیز دارد. وی با اشاره به تاریخچه روابط ایران و کشورهای آفریقایی در زمان آیت الله هاشمی افزود: 54 کشور آفریقایی در سطح بین المللی نقش آفرینی می کنند که از جمله آنها می توان به سازمان بین المللی و… از بدو تاسیس اتحادیه آفریقا تا به امروز تا کنون در سطح بین المللی نقش آفرینی کند. عمدتاً کشورهای این قاره نشان داده اند که در اجرای دموکراسی موفق تر از گذشته هستند، از جمله چندین کودتا.
این دیپلمات تاکید کرد: البته برخی کشورها همچنان مشکل دارند. به عنوان مثال، سودان اخیراً درگیر جنگ داخلی شده است، اما این مشکلات ما را به توانایی های آفریقا شک نمی کند. به عنوان مثال، کشت فراسرزمینی که پس از استقرار دولت آغاز شد را می توان در این کشورها جستجو کرد. جواد قربان اوغلو همچنین افزود: آفریقا از هر نظر یک فرصت و ظرفیت بسیار بزرگی است و کشورهای دیگر نیز به دنبال استفاده از این ظرفیت هستند به عنوان مثال تجارت ترکیه با این کشورها در 20 سال گذشته بیش از 20 برابر شده است. ; بنابراین این کشور در بیش از 40 کشور آفریقایی سفارت دارد و پروازهای مستقیم دارد. برزیل از قاره آمریکای جنوبی، ژاپن و چین از قاره آسیا نیز روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای آفریقایی دارند. البته کشورهای اروپایی سال هاست که به دنبال تجارت با این کشورها هستند. اما حضور این کشورها در آفریقا بیشتر غارت بود تا تجارت.
وی در خصوص مبادله پتروشیمی ها با کالاهای اساسی گفت: برخی از اقلامی که ایران وارد می کند در آفریقا است. از سوی دیگر با توجه به نیاز شدید آفریقا به محصولات پتروشیمی، یکی از مقاصد محصولات ایران همین کشورهاست. جاوید قربان اوغلو با اشاره به اینکه دولت نباید وارد عرصه اجرایی شود، گفت: ایران یکی از تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی در جهان است، بنابراین اگر سازوکاری برای تحقق این تهاتر ایجاد شود، مشکلی وجود ندارد و فکر خوبی است. سازوکار این تسویه و افزود: این سازوکار باید صرفا و منحصراً به بخش خصوصی سپرده شود. تجربه 30 ساله مسئولیت من و تحصیلاتم در آفریقا نشان داده است که اگر دولت بخواهد وارد این عرصه شود قطعا شکست خواهد خورد. یک بخش خصوصی قوی باید با ایجاد کنسرسیوم صادرات و واردات شروع به کار کند، زیرا اگر دولت بخواهد دفتر اقتصادی و تجاری باز کند و اداره امور را به دست بگیرد، شکست می خورد.
با مبادله کالا با کالا، کشور را گران اداره می کنند
مرتضی افگه، کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه دولت رئیس جمهور مدعی گره نخوردن اقتصاد کشور به مشکلات خارجی است، آیا سیاست کالایی زدایی وی نشانه اشتباه بودن این شعار نیست؟ او به هموطن خود گفت: به نظر من اشتباه نیست. این فقط برای جمع آوری رای بود. قبل از انتخابات روحانی را شکست دادند و گفتند مسائل اقتصادی مربوط به برجام و تجارت با غرب است و اگر بیاییم فقط برای غرب تجارت نمی کنیم. او رئیس فداکاری در امور اقتصادی و اجرایی نداشت، اما مشاورانش که این شعارها را به او منتقل کردند، به خوبی می دانستند که شرایط اقتصادی چگونه است. اقتصاد ما به ارتباطات خارجی در همه ابعاد (تولید و مصرف) نیاز دارد. البته همه کشورها به روابط تجاری نیاز دارند تا کشورشان را به شکوفایی برسانند. اما شدت وابستگی ایران به روابط خارجی به دلیل وابستگی به فروش نفت و تامین تولید و مصرف از خارج از سایر کشورها بیشتر است. بنابراین آنها به سختی می دانستند که این موضوعات فقط شعار است. این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: در حال حاضر به یک پاکسازی رسیده ایم. پاکسازی که متعلق به هزار سال پیش است و زمانی که در دنیا پول نبود. متاسفانه در حال حاضر دولت گرانتر از گذشته از جیب مردم اداره می شود. «پول از زمان طلا و نقره ایجاد شد که ارز دیجیتال برای تسهیل مبادلات تجاری و ارزانتر کردن مبادله و فروش کالا ایجاد شد.» مرتضی افکه درباره فناوری پیشرفته در کشورهای آفریقایی گفت: «آفریقا ظرفیت پذیرش را ندارد. اقتصاد ایران رو به جلو است». این در حالی است که در ایران با توسل به درآمدهای نفتی، حداقل در بسیاری از صنایع، در مرز پیشرفت تکنولوژی قرار دارد. این کشورها در نهایت برخی کالاها و نیازهای کشاورزی را در اختیار ایران قرار خواهند داد. به خصوص که سفرهای دولت به فقیرترین کشورهای آفریقا بود. این کشورها از یک سو می توانند بخشی از کالاهای صنعتی ایران را خریداری کنند. اما ایران فقط محصولات کشاورزی خام را برای فروش کالا دریافت می کند.
بازارهای کشورهای دیگر را شناسایی کنید
عباس آرگون یکی از اعضای هیات رئیسه اتاق بازرگانی نیز در گفتگو با هممهون درباره روابط با این کشورها تاکید کرد: قطعا این روابط می تواند به اقتصاد ایران کمک کند. ما باید از ظرفیت های کشورهای دیگر استفاده کنیم. باید توسعه و تعاملات بین المللی را گسترش دهیم تا در حد نیاز از ظرفیت آنها استفاده کنیم و بر ظرفیت صادراتی این کشورها نیز نظارت شود. وی افزود: باید بر اساس مزیت های خود با کشورها تعامل داشته باشیم و بر اساس نیاز آن کشورها کالا تولید و صادر کنیم در غیر این صورت امکان تحمیل هزینه به کشور وجود دارد.
آرگون تاکید کرد: ما باید با توجه به نیاز خود با کشورهای مختلف ارتباط برقرار کنیم. باید از فناوری و دانش کشورهای پیشرفته و مواد اولیه و مواد معدنی کشورهای دیگر استفاده کنیم و کالاهای تولید شده در ایران را به این کشور صادر کنیم.
وی درباره معافیت کالا به کالای دولت سیزدهم گفت: اگر بتوانیم کالاها را با توجه به نیاز کشور معاف کنیم ارزش دارد زیرا بخشی از نیازهای کشور تامین می شود. نباید کالاهای تولید شده در ایران را معاف کرد. این روشی است که می توان برای حل برخی از محدودیت های جریمه استفاده کرد. این سیاستها کوتاهمدت هستند و در زمان تحریمها قابل استفاده هستند».
منبع: هم میهن