عصر ایران: از مهدی سنایی که به عنوان مشاور سیاسی پزشکان در میزگردهای سیاسی و مناظره های انتخاباتی شرکت می کند، به عنوان گزینه اصلی وزارت امور خارجه نام برده می شود که به نظر می رسد جدیدتر از عراقچی و صدر باشد.
«آیا به نفع ما است که در تحریم بمانیم؟ آیا می خواهیم مشکل خود را با دنیا حل کنیم یا نه؟ اگر با دنیا ارتباط نداشته باشیم در حد خوردن و نمردن زندگی می کنیم. اگر می‌خواهیم در دنیا رشد کنیم، باید ارتباط خود را با دنیا بهبود دهیم. ما به جای سیاست خارجی یکجانبه، به یک سیاست خارجی متعادل نیاز داریم.
این پرسش ها و جملات را مسعود بیزیکیان در مناظره های پیش از انتخابات با حضور محمدجواد ظریف وزیر سابق امور خارجه و مهدی سنایی استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران و سفیر سابق ایران در روسیه به عنوان مشاور بیان کرد. هر دو طرف او از میز گرد سیاسی.
وی ریشه بسیاری از مشکلات کشور را در عدم ارتباط و تعامل با دنیا و داشتن سیاست خارجی متوازن می داند و می توان گفت با این نگاه های تعامل گرایانه توانست اکثریت آرای مردم را به دست آورد. با تمام جهان و توانسته بود حریف خود را در مقابل تعامل گسترده ای پیشی گیرد
نگاهی به سخنان دکتر مزیکیان و یارانش در زمینه سیاست خارجی می تواند دید دقیق تری از رویکرد بین المللی دولت جدید به ما بدهد.
محمدجواد ظریف در میزگرد سیاست خارجی با تاکید بر اهمیت قدرت نظامی بر اولویت مردم و اقتدار معنایی جمهوری اسلامی تاکید کرد و مانند همیشه با شور تمام از برجام دفاع کرد. ظریف گفت: اگر آمریکا برجام را زیر پا بگذارد دلیلی بر عدم مذاکره مجدد و رسیدن به توافق نیست. ظریف همچنین از شرایط اقتصادی کشور پس از امضای برجام و خطاب به ترامپ دفاع کرد.
مهدی سنایی همچنین با اشاره به اینکه سیاست خارجی کشور در برخی دوره‌های گذشته چیزی جز تحریم نداشته است و از سوی دیگر مشکل بزرگ سیاست خارجی ایران در سال‌های اخیر را دوگانگی‌هایی مانند «یا شرقی یا غربی» می‌داند. سنایی با بیان اینکه مردم خواهان سیاست خارجی چندجانبه هستند، گفت: مهدی سنایی با اشاره به شرایط مدرن و چندقطبی ساختار بین المللی، از لزوم توجه متوازن به شرق و غرب و قدرت های نوظهور خبر داد و ضمن محکومیت دوگانه گرایی گفت: وی با بیان اینکه ملت ایران از این رویکرد قرن 19 عبور کرده است، یک جانبه بودن و یک جانبه بودن سیاست خارجی را یک اشتباه تعریف کرد و تاکید کرد که برای پیشرفت کشور باید از دایره تحریم خارج شد.
کارشناسان و صاحب نظران معتقدند اگر سیاست خارجی دولت چهاردهم با دولت های گذشته متفاوت باشد، می توان وعده های مسعود بیزیکیان را به واقعیت تبدیل کرد. و افراد و متخصصان این حوزه باید با سیاست ها و تفکرات جدید وارد کار شوند. تغییرات قابل مشاهده در جهان و منطقه در دهه گذشته نیز همین را می طلبد.
بر اساس نتایج کمیسیون ها عباس عراقچی، مهدی سنای و محمدصدر کاندیداهای اصلی تصدی پست وزارت امور خارجه هستند و یکی از این افراد به نمایندگی از مسعود مزیکیان حضور خواهد داشت.
دولت جدید هنگام معرفی وزیر خارجه باید دو موضوع اصلی را در نظر بگیرد. یکی اینکه طبق اظهارات آیا قصد دارند در حوزه سیاست خارجی نیز مدیران متخصص جدید و جوان تری را استخدام کنند؟ و ثانیاً آیا به دنبال تحول، طرح و تعادل جدید در عرصه سیاست خارجی است؟
نام عباس عراقچی 62 ساله به عنوان مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات هسته ای دوران حسن روحانی که به گفته محمدجواد ظریف با روی کار آمدن ترامپ مورد توجه قرار نگرفت، در رسانه ها بیشتر به عنوان گزینه مسعود مزیکیان در وزارت خارجه دیده می شود. . وی در دو دهه اخیر در سمت های مختلف به عنوان مدیرکل و معاونت در وزارت امور خارجه فعالیت داشته است. عراقچی در سال های اخیر دبیر شورای راهبردی بود. فعالیت‌های عراقچی در زمینه مذاکرات برجام مشخص است، اما دیدگاه‌های وی درباره چارچوب کلی سیاست خارجی هنوز مشخص نیست. کارشناسان این حوزه بر این باورند که انتخاب عراقچی به عنوان وزیر امور خارجه تکرار افراد گذشته و نتایج گذشته در سیاست خارجی ایران است.
گزینه بعدی مهدی سنای 56 ساله است. وی دارای عناوین سفیر سابق ایران در روسیه و مشاور ارشد وزیر امور خارجه، نماینده مجلس هشتم و نهم و عضویت در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس است که البته به دلیل آمادگی تحصیلی و تحصیلی وی است. تسلط به سه زبان انگلیسی، روسی و عربی. وی علاوه بر اجرای آثار به عنوان نویسنده و استاد حوزه روابط بین الملل نیز شناخته می شود. او به عنوان مشاور سیاسی پزشکان در میزگردهای سیاسی و مناظره های پیش از انتخابات شرکت می کرد و در جریان تبلیغات انتخاباتی این تصور ایجاد می شد که مهدی سنایی گزینه اصلی پزشکان برای وزارت امور خارجه است.
وی که سال ها با کشورهای همسایه و قدرت های شرقی تعامل داشته است، بر ضرورت حل تنش با جهان غرب تاکید می کند و معتقد به ارتباط و تعامل منطقی با همه نقاط جهان برای حفظ منافع ملی است. روابط ایران و روسیه در دوران سفارت وی جهش چشمگیری داشت تا جایی که آقای ظریف بارها سنایی را بهترین سفیر تاریخ روابط دو کشور خواند.
سیدمحمدصدر، ۷۳ ساله، دکترای داروسازی از دانشگاه تهران، مشاور سابق رئیس دولت اصلاحات و مشاور سابق محمدجواد ظریف و در حال حاضر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام. وی در وزارت امور خارجه دولت رجایی مدیرکل اروپا و آمریکا و دولت خاتمی معاون عربی آفریقایی وزیر امور خارجه را در اختیار دارد و اکنون به عنوان گزینه احتمالی پیشنهاد شده است. برای وزارت امور خارجه مسعود مزکیان. وی که همواره در سیاست داخلی و خارجی مخالف افراط گرایی بوده است، بارها بر لزوم رسیدگی به موضوع تحریم ها و FATF تاکید کرده است.
حال باید دید کدام یک از سه گزینه پیشنهادی می تواند آنچه را که پزشکان در مناظره های پیش از انتخابات به مردم وعده داده بودند محقق کند. سخنان و اقدامات پزشکان در روزهای اخیر حاکی از آن است که وی علاوه بر تمرکز بر کاهش تنش با دنیای غرب، سیاست دوستی با همسایگان و روابط راهبردی با قدرت های شرقی را نیز در نظر دارد. اعمال این رویکرد مستلزم یک سیاست متوازن و شناخت دقیق شرایط بین المللی و قدرت های شرقی و غربی است. سیاست خارجی دولت چهاردهم باید به تجربه دولت های گذشته توجه کند اما متفاوت باشد. حال آیا در انتخاب وزیر امور خارجه باید به این موارد توجه شود و رویکرد جدیدی در این وزارتخانه وجود داشته باشد یا دوباره راه گذشته را امتحان کنیم؟
