سکوت یا “نظم ویژه”؛ فرقی داره؟!

بررسی دستورات صادره از سوی پلیس در خصوص تخلفات افسران خود و هنوز افکار عمومی از نتایج آن مطلع نشده است. به بهانه انتشار ویدئویی از خیابان اندرزگوی تهران

انتشار فیلمی از خیابان اندرزگوی تهران که در آن زنان بی حجاب تهدید می شوند، واکنش های بسیاری را در پی داشت. در این ویدئو فردی که صدای خود را نیز تغییر داده است تصویر واضحی از چهره زنان بی حجاب را در قاب بسته دوربین خود ثبت می کند و با الفاظ تهدید آمیز از آنها می خواهد که به حجاب خود احترام بگذارند.

زمانی که این مرد با واکنش یکی از زنانی که او را به یاد آزادی می اندازد مواجه می شود، تهدید می کند که «دست دزدان و متجاوزان را آزاد بگذار» و از این رو می خواهد آنها را به رعایت حجاب مورد نظر خود تشویق کند.

اما با گذشت 48 ساعت از انتشار این ویدئو که با واکنش گسترده مردم مواجه شد، هنوز هیچ مقامی در این باره موضع گیری نکرده است و مشخص نیست چه زمانی خواهد بود. سکوتی که البته تفاوت چندانی با واکنش ندارد. اگر عوامل انتشار و ضبط این گونه فیلم‌ها «به میل خود» عمل می‌کردند، این می‌توانست مصداق «مشترکردن اذهان عمومی» باشد و اگر این کار از طریق نهادهای رسمی صورت می‌گرفت، دیگر جای حرفی نیست.

علی معتخدزاده وکیل دادگستری درباره فیلم «برخورد پلیس با محجبه ها»:
افسر پلیسی که تهدید به استعفا می کند مجرم است، دادستان نظامی باید مداخله کند

اما چرا سکوت با واکنش تفاوتی ندارد؟ از حدود 10 ماه پیش که پس از مرگ «مهسا امینی» ناآرامی ها به خیابان ها سرایت کرد، فیلم های زیادی از مقابله ماموران یونیفرم پوش یا مأموران «شخصی» با معترضان در خیابان منتشر شده است. اگرچه دست‌اندازهای زیادی بر سر راه دسترسی اینترنت به ملت ایجاد شد و هنوز هم وجود دارد، اما این ویدیوها به طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد و واکنش‌هایی را به همراه داشت. در چند مورد که در ماه های گذشته افکار عمومی را نگران کرده بود، پلیس طی اطلاعیه هایی از صدور «دستور ویژه» برای رسیدگی به این موارد خبر داد، اما خبری از پایان «دستورهای ویژه» در رسانه ها منتشر نشده است.

چه کسی به فکر افراد در لباس “شخصی” است؟

چند ماه پیش ویدیویی در اینترنت دست به دست شد که نشان می‌داد چگونه افرادی با لباس شخصی «خصوصی» یک زن و مرد را در وسط خیابان به طرز بی‌رحمانه‌ای دستگیر می‌کنند. تعداد آنها بیش از 10 نفر است و مجهز به باتوم و تجهیزات ضد شورش هستند، زنی را که به خشونت آنها پاسخ می دهد، می گیرند و او را از روی آسفالت به خیابان می کشانند. اما تعداد افرادی که مشغول دستبند زدن به فرد دستگیر شده هستند بیش از 5 نفر است. در همین حال، فرد بازداشت شده نیز مورد ضرب و شتم قرار گرفت. در حالی که فرد بازداشت شده روی زمین دراز کشیده و 5 نفر او را محاصره کرده و همزمان او را کتک می زنند، یکی از سنگین وزن ها می رود و روی پای فرد بازداشتی می ایستد. در همین حال، برخی از همان افرادی که لباسشان «شخصی» است، به خودروهایی که برای تماشای این صحنه ها توقف می کنند، دستور می دهند. در بخشی از این ویدئو یکی از این افراد که اسلحه ای در دست دارد، پوزه سلاح خود را به شیشه خودرویی که در حال تماشای این صحنه است می کوبد که البته تخریبی در پی ندارد، اما آش اینطور است. عصبانی از اینکه شخص دیگری با لباس “شخصی” به اقدامات او اعتراض کرد. اگرچه چند روز از انتشار این فیلم می گذرد، اما برخلاف موارد مشابه قبلی، هیچ واکنشی از سوی پلیس صورت نگرفته است. البته شاید به دلیل نبود لباس فرم باشد، اما در عین حال مجهز به باتوم و تجهیزات ضد شورش هستند. این در حالی است که هیچ نهاد و سازمانی مسئولیت اقدامات افرادی را که لباسشان «شخصی» است را بر عهده نمی گیرد، بلکه با آغوش باز در خیابان ها و … دستگیر می شوند و هیچکس گردنشان را نمی گیرد! البته بحث لباس «شخصی» چالش هایی را به همراه دارد که مهم ترین آن نهاد و بدنه بالادستی آن است که معرفی نشده است. از طرفی هیچ نشانه ای ندارند که به وسیله آن مشخص شود که مامور هستند یا قلابی! اما قبل از آن، افسران یونیفرم پوش دست به خشونت زدند و واکنش گسترده مردم به هشدار پلیس منجر شد.

ویدئوی میدانی آرژانتین; خزعلی به جای فرج جواب داد!

مورد دیگر بازداشت یک زن جوان است. در ویدئویی که منتشر شد، رفتار پلیسی که زن جوان را به سمت موتور سیکلت یگان ویژه می برد، جنجال ساز شد. در همین راستا مرکز اطلاع رسانی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ با انتشار اطلاعیه ای گفت: دستور ویژه برخورد با این موضوع از سوی سلسله مراتب فرماندهی انتظامی تهران بزرگ صادر شده است. در ادامه بیانیه پلیس تهران آمده است: پلیس ضمن اقدام برای تامین امنیت شهروندان، پاسخگو بوده و از هرگونه رفتار خارج از ضوابط و مقررات چشم پوشی نمی کند و در صورت مشاهده هرگونه تخلف از قوانین و مقررات، با متخلفان برخورد خواهد کرد.» اگرچه این مرکز ضمن تایید ویدئوی مذکور و اعلام استقرار آن در میدان آرژانتین تهران، در عین حال تاکید کرد: «در فیلم منتشر شده، معندین با استفاده از تاکتیک های عملیات روانی و باج خواهی، اذهان عمومی را تشویش کرده است. و برای برانگیختن احساسات شهروندان.

انتشار این ویدئو با استقبال گسترده شهروندان و کاربران شبکه های اجتماعی مواجه شد. برخی افسر پلیسی که با زن جوان برخورد کرده بود را متهم به “تجاوز” کردند. «انسیه خزعلی» معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در پاسخ به این سؤال که «اگر اشتباهی صورت گرفته باید با مسئول مقصر برخورد شود» و قول داد که این معاون رئیس جمهور «با کمک رئیس جمهور وارد شود». اجرای قانون و هدف حفظ حرمت و کرامت زنان ثابت خواهد بود. البته همان طور که انتظار می رفت، هزالی چند روز بعد در مصاحبه ای تاکید کرد که بررسی گزارش ها «نشان دهنده قربانی شدن مضاعف پلیس است». وی ویدئوی منتشر شده را «محتوای توهین آمیز رسانه بی بی سی» خواند که «از همان ابتدا مضحک بودن آن مشخص بود». جمله آخر را می توان نشانه ای از گذشته ذهنی هزالی در رابطه با حمله ادعایی دانست. وی گفت: «مشخص شد رفتار خشونت آمیز نداشته و این دستگیری به روش معمول پلیس برای فردی مظنون به حمل سلاح صورت گرفته و پس از مشخص شدن نداشتن سلاح، آزاد شد. در این رابطه یک «منبع آگاه» از پلیس به فارس گفت: مأمور پلیس قصد داشت زن جوان را سوار موتورسیکلت کند که به دلیل نامناسب بودن وسیله نقلیه، با دخالت پلیس دستگیری این فرد منتفی شد. فرمانده میدانی.” در شبکه های اجتماعی افرادی بودند که به این موضوع اشاره کردند که مامور می خواهد ته کت زن جوان را صاف کند!

اگرچه علاوه بر «منبع مطلع»، «خزعلی» نیز در این باره صحبت کرده و نتیجه بررسی ها را به معاونت امور زنان وزارت امور زنان اعلام کرده است، اما طبق اعلام پلیس، پلیس که «باید پاسخگو» محسوب می شود. ، رسانه ها و اطلاعیه تکمیلی در مورد نتایج صادر شده “دریافت” و “سفارش ویژه” منتشر نشده است.

فیلم سیلی زدن به یک زن; خبری نیست!

در مورد دیگری فیلمی از سیلی زدن یک زن در خیابان توسط مامور پلیس به نمایش درآمد که مانند مورد قبلی واکنش های مردمی را در پی داشت. در واکنش به این ویدئو، «یک منبع آگاه در فراجه» اعلام کرد که «دستور ویژه ای از سوی مراجع ذیربط پلیس برای پیگیری و رسیدگی به این موضوع صادر شده است».

در این ویدئو، پلیس در حال دعوا با رهگذری است که پس از مشاجره ناگهان با مشت به صورت او می کوبد. پس از این اقدام که با اعتراض زن کتک خورده مواجه شد، یکی دو پلیس به سمت این زن رفتند و به او دستور «برو» دادند. در همین حین یکی دو مامور پلیس دیگر برای کنترل ضارب وارد صحنه شدند. با وجود اینکه دو ماه از انتشار این ویدئو و “منبع مطلع در فراژ” از “دستور ویژه” برای پیگیری می گذرد، هنوز خبری از نتیجه آن در رسانه ها منتشر نشده است.

ویدیو نازی آباد; خنجر بر افکار عمومی

ویدیوی دیگری که نسبت به ویدیوهای قبلی واکنش گسترده تری داشت به «ویدیو نازی آباد» معروف شد. در این ویدئو ماموران یگان ویژه شهروندی را که به زمین افتاده بود به طرز فجیعی مورد ضرب و شتم قرار دادند. در ابتدای این ویدیو که بیش از دو دقیقه است، همزمان ۷ تا ۸ مرد یونیفورم بر روی سر یکی از شهروندانی که روی زمین خوابیده است، می افتند و سعی می کنند با سبقت از او سبقت بگیرند تا او را به چوب بردارند. شهروند مذکور را مقابل حیاط آپارتمانی روی زمین می کشانند و باز هم ضرب و شتم با چوب می شود. بعد از این صحنه ها، تعدادی از دوچرخه سواران SWAT که از آن کوچه ستون می کشند، کنارش می آیند و چند ضربه به او می زنند و می روند تا دوچرخه بعدی بیاید و به او برخورد کند! در این میان برخی از دوچرخه سواران SWAT پیاده نمی شوند و با همان چرخ های موتور سیکلت به شهروند مذکور ضربه می زنند و می روند. در انتهای ویدئو، زمانی که ماموری با دسته باتوم به شکل “L” در حال کتک زدن شهروندی است که روی زمین دراز کشیده است، مردی با تابوت و از همان کاروان نیروهای ویژه، اما با لباس های “شخصی” رو به رو می شود. ماموری که او در حالی که چماق را تاب می دهد و از فاصله کمتر از دو متری با تفنگ به شهروند شلیک می کند “برو برو” صدا می کند، سوار موتور سیکلتش می شود و به راهش ادامه می دهد.

پس از انتشار گسترده این فیلم و خشم مردم ناشی از اقدامات پلیس، پلیس در اطلاعیه ای اعلام کرد: بلافاصله دستور ویژه برای رعایت زمان و مکان دقیق حادثه و شناسایی متخلفان در محل صادر شد. از حادثه در ادامه این پیام تاکید شده است که پلیس از رفتارهای خشونت آمیز و غیرمتعارف چشم پوشی نمی کند و قطعا با متخلفان طبق ضوابط برخورد خواهد کرد.

علیرغم اینکه این ویدئو احساسات و افکار عمومی را جریحه دار کرد، تاکنون هیچ خبری از سرنوشت «دستور ویژه» و «اقدام قضایی» در رسانه ها منتشر نشده است.

“سفارش ویژه” چطور؟

موارد خشونت دیگری نیز در جریان اعتراضات در فضای مجازی منتشر شد که پلیس بیانیه ای صادر کرد یا مأموران انتظامی درباره آن صحبت کردند، هرچند «دستور خاصی» در این زمینه وجود نداشت و افرادی که مرتکب خشونت شدند «پلیس» نامیده می شدند. آنها معتقدند “یا “عامل مانند”. حالا ماجرا با «مأمور قلابی» و افراد با لباس «خصوصی» کنار، اما پلیس می‌تواند، ناگفته نماند که این دستورات ویژه برای مدتی خاص بوده و کارکردی لحظه‌ای داشته است. ارتباط با افکار عمومی نتیجه “دستور ویژه” به اطلاع رسانی.