میراث معنوی برای یک رئیس؛ سود از اوراق قرضه و خزانه کامل

میراث معنوی برای یک رئیس؛  سود از اوراق قرضه و خزانه کامل

روز جدید طی روزهای اخیر، ادعای دولت سیزدهم طی چند ماه گذشته مبنی بر کسری بودجه 480 هزار میلیارد تنی در سال گذشته و پرداخت ماهانه 12 تا 13 هزار میلیارد تن بدهی و ضریب هزینه دولت قبل به دلیل استقراض 54 میلیاردی برداشت. بيش از 60 ميليارد دلار از محل صندوق توسعه ملي و بدهي به سيستم بانكي و بدهي به تامين اجتماعي و تسويه 172 ميليارد اوراق سال گذشته توسط اين دولت تكرار شده است.

در ماه‌های اخیر مطالباتی مبنی بر تسویه بدهی‌های دولت روحانی تا پایان سال 1404 و بازپرداخت 500 هزار میلیارد تن بدهی دولت قبل در سال 1401 با استقراض 135 هزار میلیارد تنی از بانک مرکزی در بهمن‌ماه و اسفندماه 96 مطرح شده است. و غیره..

اما سابقه بردن 530 هزار میلیارد تن بدهی دولت روحانی برای رئیس جمهور و بازپرداخت ماهانه حدود 10 هزار میلیارد تن اوراق فروخته شده در دولت دوازدهم به دولت سیزدهم چیست؟

این ادعاها و تکرار مفاهیمی چون «بدهی»، «وام» و «کسری بودجه» که با برنامه های دولت سیزدهم با مشکل مواجه شده است، چه تفکر و چه اصول اقتصادی و سازوکارهای مالی و بودجه ای را زیر سوال می برد.

درخواست واگذاری دولت در مرداد 1400 با خزانه خالی صورت گرفت در حالی که خزانه مدام ورودی دارد و هر روز در آن انباشته می شود و خزانه هیچ گاه خالی نمی ماند اما مانند محمد بیکر نوباخت رئیس سابق کشور. سازمان برنامه و بودجه در آبان ماه سال گذشته اعلام کرد که بر اساس آن هزاران میلیارد تومان معادل ارز نقدی و اسکناس از دولت دوازدهم تا دولت سیزدهم موجود است.

خبرگزاری 4 آبان 1400 مهر در پاسخ به خبرگزاری تسنیم درباره اینکه خزانه خالی است نوشت: و در مهرماه حتی بدون فروش اوراق به درستی انجام شد.

حال این سوال مطرح است که دولت سیزدهم با توجه به خالی بودن خزانه چگونه بدون ایجاد پایه پولی و بدون ایجاد بدهی توانسته بودجه یک ماه اول (شهریور) دوره دولت را تامین کند؟! از سوی دیگر سید مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه این روزها بارها اعلام کرده است که پایه پولی جدیدی ایجاد نشده و حتی کاهش یافته است. «دوباره سؤال این است که دولت سیزدهم با توجه به خالی شدن بیت المال چگونه توانسته بود بودجه عمومی کشور را بدون استقراض تأمین کند؟

منتقدان نامه ای را نقل کردند که در آن به نقل از دکتر حسن روحانی در نامه ای به محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور خطاب به محمد باکر نوبهت آمده است: خزانه به درخواست شما خالی شده و موجودی ندارد.

اما نوباخت با بیان اینکه موضوع نامه مربوط به وجود ردیف مشخصی از بودجه است، توضیح داد: در دولت قبل مقرر شد پروژه های عمرانی اولویت دار به اتمام برسد که تا پایان دولت دوازدهم به زودی تکمیل شود. تا حد امکان چند پروژه نیمه تمام باقی مانده است. بدین منظور دستوری به پروژه های اولویت دار در وزارت مالیه در نظر گرفته شد.

مقرر شد پس از تصویب اولویت پروژه ها توسط دستگاه متبوع و با موافقت رئیس جمهور، بودجه لازم تخصیص یابد. در این راستا در چهار ماهه نخست هزار و 400 نزدیک به 64 تریلیون تن برای طرح های عمرانی هزینه شده است. موجودی این خط در اوایل مرداد ماه به پایان رسید. از این رو رئیس جمهور در پاسخ به درخواست اعتبار برای تکمیل و بهره برداری از پروژه آبیک، اعلام کرد موجودی این خط به پایان رسیده است.

اما چند نکته در مورد این اعداد:

نکته اول: با انتشار 344 هزار میلیارد تن اوراق مالی تا سال 1405، بدهی یا تعهد پرداخت 535 هزار میلیارد تومان با اصل و سود به دولت سیزدهم ایجاد شد. ارزش دارایی های ایجاد شده در این مدت تا سال 1399 بالغ بر 1126 تریلیون تن بوده است. یعنی میزان دارایی های باقی مانده 591 تریلیون تن بیشتر از سایر بدهی ها است.

دیوان در صفحه 44 گزارش کسر بودجه سال 1399 تعداد کل اوراق مالی منتشر شده تا پایان اسفند 1378 را بالغ بر 344 تریلیون تن اعلام کرد، اما از آنجایی که این اوراق زمانبر و چندین بار سررسید شدند. اندازه آن تا سال 1405 با محاسبه بازده کل اوراق قرضه اصلی و فرعی بالغ بر 535 تریلیون تن اعلام شد.

البته این موضوع محدود به دولت قبل نبود. دولت سیزدهم ظرف چند ماه 33.5 هزار میلیارد تن اوراق منتشر کرد و همانطور که آن دولت مسئول پرداخت سررسیدهای دولت قبل است، دولت آینده نیز موظف به پرداخت مبالغ لازم برای بازخرید سیزده اوراق دولتی در سررسید قانونی خواهد بود. .

نکته دوم: دولت سیزدهم به تکلیف قانونی تسویه حقوق یعنی بدهی 54 هزار میلیارد تنی به گفته وزیر اقتصاد عمل کرده است. تسویه حقوق دولتی مطابق روال سال های گذشته و بیانگر انتقال حسابداری منابع بود.

اقدامی که سالانه از محل بدهی های انباشته شرکت های دولتی مانند توانیر یا دستگاه های اجرایی به شهرداری ها و بانک ها بدون استقراض دولت از بانک مرکزی برای تامین کسری بودجه به دولت منتقل می شود. از آنجایی که این بدهی مربوط به سال های گذشته است و عملاً پولی تحت فشار بانک مرکزی هنگام واریز بدهی به دولت وارد اقتصاد نمی شود، بنابراین در متن قانون آمده است که این افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی شامل می شود. افزایش پایه پولی و عدم وجود نقدینگی.

بنابراین آنچه به عنوان بدهی دولت در صورت‌های مالی سال‌های اخیر بانک مرکزی منعکس می‌شود که عمدتاً ناشی از واریز این ارقام به حساب بدهی دولت نزد بانک مرکزی است، در راستای تکلیف قانونی بدون استقراض دولت از بانک مرکزی بوده است. . . افزایش صورت های مالی بانک مرکزی در ابتدای فصل بدهی دولت در ماه های ابتدایی سال 1400 به اندازه حقوق قانونی مورد استفاده قرار گرفت که مانند سال های گذشته تا پایان سال رسما تسویه می شود.

بر اساس گزارش دیوان محاسبات کشور، پس از کسر بودجه سال 1399، تمامی حقوق بانک مرکزی از سوی دولت به خزانه واریز شد.

بنابراین گزارش بانک مرکزی، ادعای وام 135 هزار میلیارد تومانی و نقدینگی هزار میلیارد تومانی نادرست اعلام شده است.

دیدگاهتان را بنویسید