یک کارشناس مسائل افغانستان در گفتگو با خبرگزاری موج؛
یک تحلیلگر مسائل بین الملل با اشاره به مخالفت طالبان با تشکیل دولت فراگیر گفت: آنچه در دوحه 3 اتفاق افتاد کاملاً به نفع طالبان بود و گروه های مسلح در افغانستان اگر ببینند که روش های سیاسی این کشور موفق نخواهند شد. دستیابی به دولت فراگیر کارساز نخواهد بود. آنها از ابزار نظامی برای کسب قدرت استفاده خواهند کرد.
نذر شفیعی در گفت وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج، درباره نشست دوحه 3 که در روزهای 10 و 20 جولای با حضور نمایندگان 22 کشور، هشت نهاد بین المللی و هیئت طالبان در قطر برگزار شد، گفت: بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی در قطر. اخباری که از The Encounter منتشر شده است، به نظر می رسد که هیچ دستاورد خاصی برای این برخورد وجود ندارد. یعنی اگر کسی بپرسد که در نهایت در این جلسه چه تصمیمی گرفته شد، پاسخ این خواهد بود که فقط در دو مورد افغانستان بحث شد: یکی رفع تحریم های مالی و بانکی و دیگری بحث مبارزه با داروها . البته هیچ تصمیم مشخصی در این راستا نگرفتند.
تمامی شروط طالبان برای شرکت در دوحه 3 پذیرفته شد
وی افزود: اما به نظر می رسد که این دیدار بیشتر از نظر سیاسی و تبلیغاتی به نفع طالبان بوده است. زیرا طالبان قبل از جلسه سه شرط را مطرح کردند و هر سه شرط محقق شد. شرط اول این بود که ترتیب جلسه چیست؟ طالبان با در دستور کار قرار دادن موضوع حقوق بشر و یا تشکیل حکومت فراگیر مخالف بودند، به همین دلیل از دستور کار نشست خارج شد. شرط دوم طالبان این بود که دو گروه مدنی افغانستان و مخالفان در این نشست شرکت نکنند. در دوحه همه شاهد بودیم که این دو گروه حضور نداشتند. شرط سوم طالبان این بود که چه عنوانی به این دعوت داده می شود، آیا به عنوان رئیس موقت افغانستان، دولت افغانستان یا گروهی به دوحه دعوت می شوند. در این نشست از طالبان به عنوان حاکمان افغانستان دعوت شد که شامل این گروه، رهبر و دولت افغانستان نمی شود. اما این عنوان برای طالبان جذابیت داشت.
نماینده مردم آدار تصریح کرد: در این نشست تحریم های مالی و بانکی علیه طالبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت، اما هنوز دستاوردهای ملموسی به دست نیامده است. اما به هر حال این که موضوعی که قبلا ممنوع شده بود در دستور کار قرار گرفته و مورد بحث قرار گرفته است، برای طالبان یک نکته مثبت است. علاوه بر این، در این نشست، هیئت طالبان به تشریح دستاوردهای اقتصادی و مبارزه با مواد مخدر پرداختند که این اقدامات نیز در این نشست مثبت ارزیابی شد. بنابراین، موفقیت دیگری برای طالبان بود.
دوحه 3 نشان داد که جامعه جهانی به سمت انحراف از سیاست قبلی خود در قبال طالبان حرکت می کند
شفیعی با تاکید بر اینکه دوحه 3 هیچ دستاوردی برای سایر کشورها و سازمان های شرکت کننده ندارد، خاطرنشان کرد: دستاوردها عمدتا برای طالبان است. قاعدتاً سایر کشورها باید روی تشکیل دولت فراگیر، موضوع حقوق بشر با تاکید بر حقوق زنان و کودکان، موضوع آموزش و اشتغال زنان و فعالیت های مدنی مانور می دادند. اما هیچ یک از اینها برنامه ریزی نشده بود و نه طالبان با این طرح ها موافقت کردند. بنابراین به نظر می رسد دستاورد خاصی برای این کشورها وجود نداشته باشد، در حالی که روحیه این نشست و حضور طالبان در این نشست نشان می دهد که جامعه جهانی به تدریج از سیاست های قبلی خود دور می شود. این نیز یک دستاورد برای طالبان است.
این کارشناس مسائل افغانستان در پاسخ به این سوال که آیا این جلسات ادامه خواهد داشت یا خیر، گفت: بله قطعا. از آنجایی که مشکلات افغانستان هنوز حل نشده است، باید شاهد جلسات بعدی باشیم.
شفیعی در مورد اینکه آیا طالبان هرگز حاضر به پذیرش تشکیل حکومت فراگیر خواهند شد، گفت: تا 20 تا 30 سال پیش تنها یک نیرو در چارچوب سرزمینی قدرت را در دست می گرفت و بر مردم حکومت می کرد، حکومت داشت و تحت تأثیر قرار داشت. شکل گیری حاکمیت، برای به رسمیت شناختن جامعه بین المللی کافی بود. اما امروزه مسئله حقوق بشر و دموکراسی “به طور ضمنی” بخشی از شرایط بین المللی برای به رسمیت شناختن دولت ها است. علاوه بر این، قطعنامههای سازمان ملل، بهویژه قطعنامههای مجمع عمومی، هیچ گروهی را که در پرتو زور تسلیحات دولتی تشکیل دهد، به رسمیت نمیشناسد.
اگر راه سیاسی برای حل مشکلات افغانستان بسته شود، احتمال وقوع درگیری مسلحانه در آن کشور وجود دارد.
وی ادامه داد: بنابراین ممکن است طالبان شرایط جامعه جهانی را نپذیرند و بر موضع خود پافشاری کنند، اما موضوع حقوق بشر نیز یکی از معیارهای غیررسمی برای به رسمیت شناختن بین المللی یک حکومت است. در این شرایط قربانیان اصلی مردم افغانستان هستند که هم در تحریم هستند و هم تحت حاکمیت طالبان. این گروه با سلاح بر این کشور حکومت می کنند و سخنان جامعه جهانی را نمی پذیرند. قاعدتاً اگر چنین باشد باید شاهد باشیم که از این پس گروههای مسلحی که میدانند روش سیاسی حل مشکل جواب نمیدهد، ممکن است به اقدامات مسلحانه روی آورند و از طریق نیروی نظامی به دنبال آزادی افغانستان باشند. همچنین ممکن است از این پس نارضایتی مدنی در افغانستان از طریق زنان، احزاب و رسانه ها شکل بگیرد. البته طالبان این نیروها را نیز سرکوب خواهند کرد. بنابراین، باید وضعیت نامعلومی را برای آینده افغانستان تصور کنیم.