به گزارش خبرگزاری موج
دکتر سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران وی در نشست پنج ساعته خانه تحول در علوم انسانی که با حضور بیش از 80 نفر از اساتید برجسته و شخصیت های علمی و فرهنگی کشور در تالار شهید سلیمانی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: یکی از پرسش های مهمی که پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در کشور ما مطرح شد و در این زمینه اتفاقات خوبی در این سال ها رخ داده است، اقداماتی تحول آفرین در حوزه علوم انسانی است، اما به نظر می رسد هنوز با معیارها فاصله داریم. انقلاب اسلامی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی.
رئیس دانشگاه تهران وی افزود: علیرغم تلاش های ارزنده و مانع فکری که تحول در علوم انسانی در اندیشه اندیشمندان اسلامی دارد، اما آنچه در حوزه عملیاتی در دانشگاه اعمال می شود همچنان با آنچه ما می خواهیم فاصله دارد. مقام معظم رهبری بارها بر اهمیت تحول علوم انسانی تاکید کرده و همواره در بیانات خود دانشگاهیان و سیاستمداران این حوزه را مورد خطاب قرار داده اند. یکی از حوزه هایی که وی بر آن تاکید دارد این است که باید در حوزه توسعه علوم انسانی «اجتهاد علمی» انجام دهیم و این اجتهاد با قدرت علمی و شجاعت علمی محقق می شود.
استاد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: اجتهاد علمی در حوزه تحول علوم انسانی به این معناست که باید دو بال نظریه پردازی قدرت و شجاعت و ریسک پذیری را در نظر بگیریم که عمدتاً کاربرد این مقوله در دانشگاه را بر عهده دارد. محیط زیست است و این موضوع باید جدی گرفته شود. با توجه به این دغدغه، شورای تحول علوم انسانی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد و دوره حکومتداری را سپری کرد و امروز در دوره جدید مدیریت شورای تحول علوم انسانی که پذیرفته شده توسط دکتر از حوزه تحول در علوم انسانی شروع کردیم.
رئیس دانشگاه تهران ضمن تبیین دیدگاه ها در خصوص سیر تحول علوم انسانی، اظهار داشت: سلسله دیدگاه ها و مکاتب فکری در این زمینه ارائه می شود؛ در این زمینه نیز در این زمینه به بحث و تبادل نظر پرداخته شده است. در یک طرف این طیف اعتقاد بر این است که علم علم است و نمی توان آن را تابع مقتضیات محلی و شرایط فرهنگی و اجتماعی قرار داد، در طرف دیگر طیفی که می گوید باید تمام اکتشافات و ایده های غربی در زمینه را رد کنیم. اجتماعی و علوم انسانی و ایجاد دانش جدید در این زمینه بر اساس شرایط بومی. در نقاط مختلف این پیوستار فکری بین دو طرف این طیف افراط، دیدگاه‌های بسیار دیگری وجود دارد که مورد توجه اندیشمندان و نظریه‌پردازان علوم انسانی و اجتماعی است.
بیشتر بخوانید:
مراسم تجلیل از مقام معلم و سالگرد شهادت شهید مرتضی مطهری
دکتر مقیمی خاطرنشان کرد: امروزه بر اساس دیدگاه غالب آنچه مسلم است علوم انسانی ظرفیت تعمیم دارد و همه جوامع با در نظر گرفتن مقتضیات بومی و فرهنگی خود می توانند از این امر بهره ببرند. آنچه متفکران برجسته کشورمان و در رأس آنها مقام معظم رهبری مطرح می کنند این است که اندیشه هایی که متفکران غربی در علوم انسانی مطرح کرده اند به گونه ای نیست که بتوانیم آنها را کنار بگذاریم و بگوییم توانمند هستند. هیچ کاربرد و فایده ای ندارند و از طرفی نباید کاملاً تسلیم این شرایط شویم و به نظریه پردازی محلی عمل نکنیم. بلکه باید در این زمینه تعادل ایجاد شود.
وی با اشاره به محتوای بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص استفاده از نظریه های علوم انسانی، به نحوه برخورد با نظریه های علوم انسانی به عنوان واردات و صادرات اشاره کرد و گفت: همانطور که در حوزه اقتصادی، کالاهای خود را تولید می کنیم. و بر اساس نیاز خود صادرات داریم و اقلام وارد می کنیم، این امر در حوزه علم نیز قابل گسترش و تعمیم است.
اما از آنجایی که در حوزه اقتصاد، تراز اقتصادی و پرداخت های مثبت همیشه اهمیت دارد و این نشان دهنده پیشرو بودن جامعه از نظر اقتصادی است، باید تلاش کنیم تا صادرات ایده های بومی و محصولات خود بیش از آن چیزی باشد که ما داریم. مصرف کنندگان تئوری های غربی هستند صاحب کرسی و اندیشه در این زمینه باشند.
دکتر مقیمی افزود: در مورد میزان این واردات و نوع این واردات بحث های زیادی وجود دارد. برای پاسخ به این پرسش که آیا می توان از هر گونه گونه وارداتی در نظریه های علوم انسانی استفاده کرد، باید به مسئله هستی شناسی و معرفت شناسی توجه ویژه ای داشت. آنچه مسلم است از نظر هستی شناسی و اینکه انسان موضوع علوم انسانی و اجتماعی است این است که این علوم می خواهند برای چه منظوری مورد استفاده قرار گیرند؟ اساساً آنچه در تولید نظریه‌های علوم انسانی و اجتماعی مبتنی بر فلسفه غرب تلقی می‌شود، مبتنی بر رشد مادی بشر است و دیدگاه نظریه‌پردازان این است که چگونه می‌توان علوم اجتماعی ایجاد کرد که به سعادت و سعادت مادی دست یافت. انسانیت بیاور
رئیس دانشگاه تهران در پایان تاکید کرد: آنچه در بنیان فکری و فلسفی اسلام عرضه می شود توجه دوگانه به دو بال سعادت مادی و اخروی است. بنابراین، باید تئوری هایی را ایجاد یا استفاده کنیم که بتواند هم سعادت مادی و هم اخروی را فراهم کند. در اینجا باید به تمایزی در کاربرد نظریه ها توجه داشت.
دکتر مقیمی با ابراز امیدواری از اینکه نتایج این نشست خانه بحث مورد توجه کارگروه های تخصصی شورای گسترش علوم انسانی قرار گیرد، هدف از تشکیل خانه بحث توسعه علوم انسانی را بیان کرد: مفروضات مربوط به این تحول از دیدگاه اساتید برجسته. معمولاً در خانه بحث سعی می کنیم به نوبه خود دیدگاه های مثبت و منفی را در یک حوزه معین مطرح کنیم. به گونه ای که تنها یک طیف فکری خاص را مطرح نمی کند، هرچند در حوزه علوم انسانی دچار تنوع و تکثر مبانی فکری نیستیم و در مبانی مشترک هستیم و تنها تفاوت هایی را در روش های کاری مشاهده می کنیم که این نشست از این موارد پیروی می کند. روش ها و ابتکارات در حوزه عملیاتی، مفروضات اساسی تحول علوم انسانی است.
