هیئت وزیران یا باید پیشنهاد اولیه سازمان تامین اجتماعی را تایید کند که به احتمال بسیار زیاد این اتفاق می افتد یا به طور غیر رسمی از سازمان تامین اجتماعی بخواهد که پیشنهاد قبلی خود را برای افزایش آن به سطوح دیگر پس بگیرد و مصوبه جدیدی ارائه کند.
«شورای نیروی انتظامی برای تخلف از مصوبات هیأت وزیران جایگاه قانونی ندارد»؛ این خلاصه اطلاعیه شورای اطلاع رسانی دولت است که 30 خرداد ماه پس از رای گیری شورای انتظامی مجلس منتشر شد.
بدون شک قوه مقننه و مجلس نقش نظارتی دارند و از همین جایگاه نظارتی بر اجرای قوانین و مقررات کشور در بالادست نظارت می کنند و اتفاقاً همیشه بوده و بوده است. با توجه به اصول قانون اساسی و به ویژه اصول 85 و 138 قانون اساسی، مصوبات، آیین نامه ها و بخشنامه های دولت حتی لوایح بودجه سنواتی باید با قوانین بالادستی مطابقت داشته باشد. در غیر این صورت، رئیس مجلس می تواند از رئیس جمهور بخواهد این متون قانونی را بررسی کند. این رویه در قانون پیش بینی شده است و در رابطه با افزایش مستمری 1401 نیز اعمال می شود.
در 30 خرداد پس از اعتراض بازنشستگان معتدل به عدم رعایت مصوبات دستمزد توسط شورای عالی کار، شورای انتظامی مجلس روی کار آمد و رای به لغو مصوبه افزایش مستمری بازنشستگان داد. این رای در صورت ابلاغ توسط رئیس مجلس در رأس دولت الزامی است و باید در مهلت قانونی یک هفته یا ده روز مطابق ماده ۹۸ قانون تامین اجتماعی اصلاح شود.
در انتظار بازنشستگان
حسن ایزدان (بازرس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تهران) در این خصوص به ایلنا گفت: انتظار داریم دولت اقدام کند. از دولت انتظار داریم تا قبل از پایان تیرماه با اجرای اصل 96 و بر اساس مصوبات حقوقی شورای عالی کار، تصمیم افزایش مستمری بازنشستگان را تغییر دهد تا مستمری بگیران بدون حداقل دستمزد بتوانند از حقوق قانونی خود استفاده کنند. ضمن اینکه انتظار داریم با اصلاح قانون و لازم الاجرا شدن آن، مابه التفاوت ماه های قبل به این مستمری بگیران پرداخت شود. طبق پیگیری‌های ما، رئیس مجلس در نامه‌ای به رئیس‌جمهور خواستار اصلاحیه شده است. بنابراین همه چیز برای بازیابی حقوق بازنشستگی آماده است. این حق آشکار «همه مستمری بگیران» است که از افزایش عادلانه دستمزد برخوردار شوند.
به گفته وی، روند اداری- بروکراتیک این موضوع در حال انجام است و دولت «مجبور» است که رای و نظر قانونی مجلس را بپذیرد. مجلس شورا جایگاه نظارتی دارد و از این جایگاه «می تواند» مصوبات و آیین نامه های هیأت وزیران را بررسی کند.
واکنش دولت
اما دولت چه خواهد کرد. اطلاعیه شورای اطلاع رسانی دولت اولین و تنها واکنش دولت به مصوبه شورای انتظامی بود. دولت در روزهای منتهی به 30 خرداد اعلام کرد که «بسته های حمایتی» برای بهبود معیشت بازنشستگان در دستور کار قرار می گیرد. اما پس از سی ام خرداد، علیرغم مصاحبه با نمایندگان مجلس و پیگیری اتحادیه های بازنشستگان، تا به امروز (ششم خرداد) به جز همین اطلاعیه، هیچ واکنش رسمی دیگری از سوی دولت ندیده ایم. آیا دولت می تواند تصمیم شورای اجرایی و نامه نگاری رئیس مجلس را «نادیده بگیرد»؟ قانون اساسی می گوید اصلاحات لازم است.
برای اینکه بدانید روند قانونی در مورد این موضوع بحث برانگیز چگونه است. پیش آرمین خوشوقتی (کارشناس ارشد حقوق و روابط کار) رفتیم. وی این موضوع را در قالب قوانین بالادستی توضیح داد. اختلافات مجلس و دولت در مورد مصوبات کابینه چگونه قابل حل است؟ «شورای انتظامی مجلس» چگونه شکل گرفت؟ این توصیه‌های قوانین از کجا می‌آید و حدود و جایگاه قانونی آن کجاست؟ آیا آن طور که شورای اطلاع رسانی دولت گفته است، «جایگاه قانونی برای نقض مصوبات هیئت دولت» وجود ندارد؟
وضعیت حقوقی هیئت اجرایی
خوشوقتی گفت: بر اساس اصل 85 قانون اساسی، مجلس این اختیار را دارد که در صورت لزوم قوانین خاصی را به کمیسیون های داخلی خود تفویض کند. در خصوص نحوه اعمال این اختیار و نحوه اعمال این اختیار، قانونی داریم به نام «ماده واحده اجرای اصول 85 و 138 قانون اساسی» که مربوط به کلیه وظایف رئیس مجلس شورای اسلامی است. و آئین نامه ای درباره جزئیات آن که در سال 1391 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و لازم الاجرا است.
ادامه می‌دهد: در این آیین‌نامه کمیته به عنوان «شورای بررسی و اجرای مصوبات دولت در قانون» تعریف شده است که در مواردی که بررسی و اجرای مصوبات ارگان‌هایی مانند دولت به سخنران محول می‌شود، تخصصی می‌شود. کارگروه های این کمیته). چنانچه کمیسیون تمام یا قسمتی از مصوبه ای (مانند مصوبه هیأت وزیران مورد بحث ما) را با سایر قوانین کشور مغایرت بداند، مراتب به اطلاع رئیس مجلس می رسد. حال اگر دولت در این بین پاسخ یا پاسخی داشته باشد ظرف 10 روز پاسخ می دهد و پاسخ دولت مجددا در هیات مدیره بررسی می شود و مجددا تصمیم می گیرد اما این تصمیم دوم قطعی است و گزارش می شود. به گوینده
بنابراین دولت ده روز فرصت دارد تا به شورای تطبیق پاسخ دهد. در واقع از روز رای گیری دولت ده روز فرصت پاسخگویی دارد اما در نهایت بر اساس این آیین نامه رای رئیس مجلس الزامی است. به گفته خوشوقتی، در این آیین نامه تاکید شده است که هر قسمت از مصوبه دولت که از سوی رئیس مجلس غیرقانونی اعلام شود، پس از یک هفته غیرقانونی است و متخلف طبق قوانین مربوطه تحت پیگرد قانونی قرار می گیرد.
دولت موظف به تغییر این مصوبه است
این کارشناس حقوقی همچنین به موضوع مصوبه افزایش حقوق بازنشستگان می گوید: با توجه به مصوبه اخیر این شورا مبنی بر افزایش حقوق سایر سطوح در سال 1401، این مراحل طی شده و اکنون مرحله به مرحله قانون رسیده است. تشخیص داد و رئیس مجلس در مرحله دوم (یعنی پس از 7 روز) به دولت اطلاع داد و حتی برای انتشار به روزنامه رسمی فرستاد. بنابراین با این مراحل قاعدتاً هیئت وزیران باید یا پیشنهاد اولیه تامین اجتماعی (یعنی افزایش مستمری بازنشستگان تامین اجتماعی در تمامی مقاطع را مانند سال های گذشته دقیقاً مطابق با کارگران و برابر مصوبه شورای عالی تامین اجتماعی تصویب کند. شورای عالی کار). چنین است یا ممکن است به طور غیررسمی از سازمان تامین اجتماعی بخواهد که پیشنهاد قبلی خود برای افزایش به سطوح دیگر را پس بگیرد و مصوبه جدیدی (به میزان درخواستی دولت) ارائه کند که: با توجه به انتقادات اخیر بازنشستگان، این رویکرد بسیار بعید است.”
خوشوقتی افزود: به شخصه از دولت انتظار دارم پیشنهاد قبلی سازمان تامین اجتماعی (بر اساس مستمری در سایر سطوح همان 38 درصد و رقم ثابت 515 هزار تومان) را تصویب و ابلاغ کند، زیرا اولی در طبق قانون و ثانیاً گروهی از مستمری بگیران (مستمری بگیران سایر سطوح و متوسط درآمدها) مانند مستمری بگیران با حداقل درآمد سالیان متوالی به صندوق حق بیمه پرداخت کرده و قاعدتاً باید به اندازه سهم خود از آن بهره مند شوند. جمعیت آنقدر زیاد شده که اگر این افزایش برای آنها اعمال نشود معیشت مستمری بگیران آسیب جدی خواهد دید.
در این راستا، هم عدالت و هم قانون، افزایش 38 درصدی به اضافه مبلغ ثابتی را برای بازپرداخت مستمری بگیران بدون حداقل دستمزد حکم می‌کند. طبق قانون، دولت باید نهایتاً تا اواسط ژوئیه این تغییرات را انجام دهد و یک مصوبه جدید صادر کند. امروز بازنشستگان و خانواده‌هایشان و اتحادیه‌های کارگری منتظر صدور این مصوبه جدید هستند و می‌گویند این انتظار نباید زیاد طول بکشد.