گمانه زنی های رسانه ای از احتمال فصل جدیدی از مذاکرات ایران و آمریکا بر سر احیای توافق هسته ای به موازات برکناری رابرت مالی از سمت نماینده ویژه آمریکا در امور ایران خبر داده اند. بر این اساس، با مرخصی اجباری رابرت مالی و بررسی مجوز امنیتی وی، فصل جدیدی در رویکرد دولت بایدن در قبال ایران آغاز می شود. در همین حال، بایدن در 28 ژانویه 2021، مالی را برای جبران سیاست های اشتباه دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا در خروج از توافق هسته ای (برجام) در سال 2018 انتخاب کرد.
در همین زمینه، پایگاه خبری المانیتور در خصوص برکناری رابرت مالی از سمت نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در گزارشی از سیاست دولت جو بایدن در قبال احیای توافق هسته ای ایران نوشت: «در عوض در مورد گزینه بازگشت به برجام، بایدن مالی را متعهد کرد که توافق طولانی‌تر و قوی‌تری را دنبال کند، که در آن زمان با توجه به پیشرفت ایران در غنی‌سازی اورانیوم از سال 2018 و نزدیک شدن به برخی بندهای غروب در توافق اولیه، ضروری به نظر می‌رسید.
این گزارش ادامه می دهد: مالی و تیمش نتوانستند قبل از پایان دوره ریاست جمهوری حسن روحانی، رئیس جمهور پیشین ایران که برجام را دستاوردی تاریخی برای دولت خود می دانست، به توافق نهایی برسند. اما خروج ایالات متحده از توافق، به منتقدان تندرو روحانی که از مذاکره با غرب محتاط بوده اند، تقویت کرده است. آمریکا و ایران به یک برجام جدید نزدیک شدند که عمدتاً به طور غیرمستقیم از طریق اتحادیه اروپا و میانجی‌های منطقه‌ای مذاکره می‌شد، اما ایران با آن موافقت نکرد.
این گزارش در ادامه مدعی شد: از سوی دیگر، سیاست آمریکا در قبال ایران در ماه‌های اخیر و همزمان با وضعیت مالی تغییر کرده است. این فصل جدید از مذاکرات معمولاً شامل «درک» ایران و آمریکا چیزی غیر از توافق برای اجتناب از بررسی کنگره است و گزارش‌ها شامل نظارت بیشتر بر برنامه هسته‌ای ایران، محدودیت‌های بیشتر بر غنی‌سازی اورانیوم و همکاری بیشتر با این کشور انرژی اتمی بین‌المللی خواهد بود. آژانس که در ازای آن برخی تحریم ها برداشته می شود و شهروندان آمریکایی در ایران آزاد می شوند.
در گزارش المانیتور با اشاره به پایان قریب الوقوع ممنوعیت تحقیق، توسعه و تولید موشک های بالستیک سازمان ملل و واردات و صادرات فناوری موشکی و پهپادی از ایران در اکتبر 2023 و همچنین موضوع تصویب این اجرا در مورد پروتکل الحاقی در شورای اسلامی ایران که به آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه می دهد بازرسی های مداخله جویانه تری از برنامه هسته ای ایران انجام دهد، استدلال می شود: هیچکدام از اینها اتفاق نخواهد افتاد، حداقل به شکلی که ارائه می شود.
در همین حال، بر اساس گزارش اخیر رویترز، اتحادیه اروپا به ایران گفته است که تحریم های موشکی خود را حفظ خواهد کرد. علاوه بر این، رهبری ایران اخیرا اعلام کرده است که همکاری ایران با آژانس نمی تواند فراتر از توافقات پادمانی که برای همه اعضای NPT الزام آور است فراتر رود. به گزارش المانیتور، سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا آمریکا و متحدان غربی آن در ماه اکتبر به دلیل عرضه فناوری پهپاد به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین با ایران مقابله خواهند کرد؟
در همین حال، استفان رادمیکر، دستیار سابق وزیر امور خارجه آمریکا، پیشنهاد کرد که آمریکا می تواند با تشویق انگلیس، فرانسه و آلمان که اعضای برجام است، این ماشه را فعال کند، که یکی از مفاد برجام است، نه فقط تحریم های موشکی. اما همه تحریم ها علیه ایران را باز می گرداند. در همین حال، اتحادیه اروپا تاکنون از ایده فعال کردن ماشه خودداری کرده است، مگر اینکه ایران تولید اورانیوم غنی شده خود را به 90 درصد، یعنی سطح تسلیحات، افزایش دهد.
از سوی دیگر، رسانه های آمریکایی گزارش دادند که دولت بایدن در حال ممانعت از تحقیقات کنگره درباره رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران است. به گزارش ایسنا، واشنگتن فری بیکن در گزارشی اعلام کرد که وزارت خارجه آمریکا به مایکل مک کال، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا اطلاع داده است که به سوالات مربوط به موضوع رابرت مالی یا اتهامات علیه وی پاسخی نخواهد داد.
اف‌بی‌آی (دفتر تحقیقات فدرال) و دیگر آژانس‌های امنیتی ایالات متحده از ماه گذشته درباره رابرت مالی به اتهام سوء استفاده از اطلاعات طبقه‌بندی شده تحقیق می‌کنند. در پیام وزارت امور خارجه به مک کال، که توسط واشنگتن فری بیکن به دست آمده، آمده است: “وزارت امور خارجه قادر به ارائه اطلاعات یا اسناد اضافی در مورد مجوزهای امنیتی پرسنل نیست.” به گفته مک کال، ممانعت از پاسخگویی وزارت امور خارجه به سوالات اساسی و ارائه اطلاعات به کنگره کاملا غیرقابل قبول است. او همچنین اظهار داشت که هیچ چیز نمی تواند جدی تر از اتهامات علیه مالی باشد.
در همین حال، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان ادامه داد: کنگره این حق را دارد که دقیقا بداند چرا مجوزهای امنیتی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران تعلیق شد، دلیل برکناری وی چیست و بر اساس گزارش‌های فعلی چرا. در حال بررسی است.” از FBI. این مرد وظیفه مذاکره با جمهوری اسلامی ایران را برعهده دارد و نمی تواند جدی تر از این باشد.» یک منبع ارشد کنگره گفت که کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان این هفته پیام دیگری به وزارت امور خارجه ارسال می کند تا سوالاتی را مطرح کند که لازم است. بلافاصله پاسخ داده شود.
مک کال در نسخه اصلی این نامه نوشت: «عدم اطلاع وزارت امور خارجه به کنگره در این مورد، در بهترین حالت عدم صداقت و در بدترین حالت، اطلاعات غلط عمدی و حتی غیرقانونی است». سی‌بی‌اس نیوز همچنین گزارش داد: سه منبع آگاه به این شبکه گفتند که اداره تحقیقات فدرال آمریکا در حال تحقیق در مورد رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران است که اخیراً مشخص شد مجوز امنیتی او تعلیق شده و اکنون در آن اجباری است و مرخصی بدون حقوق.
یکی از منابع به سی بی اس نیوز گفت که اف بی آی در حال تحقیق در مورد مدیریت راب مالی با اطلاعات محرمانه است. مشخص نیست بررسی این موضوع شامل موارد دیگری می شود یا خیر. این منبع مشخص نکرد که آیا FBI در این مرحله این جنایتکار را در نظر گرفته است یا خیر. به گزارش سی‌بی‌اس نیوز، کمیته‌های اطلاعاتی کنگره مرتباً در مورد این نوع مسائل مطلع می‌شوند، اما قانون‌گذارانی که سی‌بی‌اس نیوز با آنها تماس گرفت، به دلیل حساسیت موضوع از اظهار نظر خودداری کردند.
راب مالی به عنوان نماینده ریاست جمهوری وزارت خارجه آمریکا در امور ایران منصوب شد و سابقه وی شامل تلاش برای احیای توافق هسته ای ایران و همچنین مذاکره برای آزادی حداقل سه شهروند آمریکایی بود که در تهران زندانی هستند. مالی با آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه و شورای امنیت ملی کاخ سفید که بخش خاورمیانه آن را برت مک گورک رهبری می کند، همکاری نزدیک دارد.