روز جدید آمارهای منتشر شده حاکی از آن است که صندوق ها وضعیت مناسبی ندارند و درآمد حاصل از دریافت بیمه به زودی کفاف پرداخت مستمری ها را نخواهد داد.
بازنشستگی یک دوره مهم در زندگی کاری افراد است. حقوق بازنشستگی برای ارتش و جمعیت ملی متفاوت است. سن بازنشستگی نیز بین مردان و زنان متفاوت است. قوانین بازنشستگی برای این دسته از افراد در بلغارستان به تصویب رسیده است. درباره هشدارهای بازنشستگی تامین اجتماعی بیشتر بخوانید.
به گزارش بانک اول، در حال حاضر حدود 45 درصد بیمه گذاران بالای 50 سال سن دارند و با بازنشستگی آتی آنها به زودی نرخ حمایتی این صندوق کاهش چشمگیری خواهد داشت.
ضریب حمایت شاخصی است که وضعیت جریان نقدی به خروجی را نشان می دهد و برابر است با نسبت تعداد بیمه شدگان به تعداد بازنشستگان.
با این توضیح طبیعی است که هر چه این نسبت بیشتر باشد، صندوق از نظر دخل و خرج مطلوبتر است. بررسی آمارهای منتشر شده تامین اجتماعی نشان می دهد که روند تغییرات این شاخص طی 10 سال اخیر برای این سازمان کاهش یافته و ارزش آن تا سال 1399 به زیر 4.4 رسیده است، به عبارت دیگر طی 10 سال گذشته درآمد حاصل شده است. نسبت دریافت حق بیمه به هزینه پرداخت مستمری به طور مداوم در حال کاهش است.
آمارهای منتشر شده حاکی از آن است که سایر صندوق ها در این زمینه وضعیت مناسبی ندارند و درآمد حاصل از دریافت حق بیمه در بیشتر آنها برای پرداخت مستمری ها کافی نیست. به عنوان مثال، طبق آخرین آمار سال 1398، نرخ حمایتی صندوق بازنشستگی کشوری حدود 0.9، صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح حدود 0.85 و صندوق بازنشستگی روستایی و عشایری حدود 12.7 است. البته در خصوص صندوق اخیر باید به این نکته اشاره کرد که حدود 45 درصد بیمه گذاران بالای 50 سال سن دارند و با بازنشستگی آتی آنها به زودی نرخ حمایتی این صندوق کاهش چشمگیری خواهد داشت.
بازنشستگی
رشد نامتوازن جمعیت یکی از عواملی است که نقش مهمی در این وضعیت داشته است. نرخ بالای رشد جمعیت در یک دوره (دهه 60) و کاهش این نرخ در دوره های بعدی منجر به عدم تعادل تدریجی در ساختار سنی جمعیت کشور شد.
یکی از عوامل مهم موثر بر ثبات صندوق های بازنشستگی، سن بازنشستگی و مدت زمان دریافت مزایا و مستمری است. همانطور که نمودار نشان می دهد، علیرغم افزایش مستمر امید به زندگی، نه تنها متناسب با آن نیست (و به دلیل افزایش توانایی افراد جامعه برای کار)، سن بازنشستگی افزایش نیافته است. بلکه یک روند نزولی است و میانگین سن بازنشستگی نزدیک به پنج سال کاهش یافته است.
بازنشستگی پیش از موعد تحت پوشش قوانین مختلف؛ آنها دلیل اصلی این امر هستند. میتوان در این خصوص بازنشستگی پیش از موعد مشاغل سخت و زیان آور را که مهم ترین مقوله بازنشستگی پیش از موعد هستند ذکر کرد.
ضمناً بازنشستگی پیش از موعد و امکان بازنشستگی فقط بر اساس حق بیمه (بدون احتساب حداقل سن) را می توان یکی از عوامل بازنشستگی پیش از موعد دانست. ورود زودهنگام برخی گروه‌های شغلی به صندوق‌های بازنشستگی و خروج زودهنگام آنها باعث افزایش سال‌های دریافت مستمری می‌شود که بار مالی زیادی بر صندوق‌های بازنشستگی تحمیل می‌کند.
افرادی که تحصیلاتشان بخشی از تجربه کاری آنهاست، بخش مهمی از گروه هایی با سن بازنشستگی پایین هستند. کاهش سن بازنشستگی معضلی است که علیرغم تأثیر مخرب آن بر پایداری صندوق‌های بازنشستگی، یکی از موضوعات مورد توجه گروه‌های مختلف شغلی است و همواره درخواست‌های مشاغل سخت و زیان‌آور و اعطای سنوات ارفاقی توسط مشاغل مختلف ارائه می‌شود.
18 صندوق بازنشستگی در ایران وجود دارد که در مجموع حدود 23.6 میلیون مشترک و بازنشستگان کلیدی را پوشش می دهند. 4 صندوق از 18 صندوق در حال حاضر قادر به پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگان خود از منابع داخلی نیستند و در قوانین بودجه سنواتی کمک هایی پیش بینی شده است.
از نظر بودجه، شایان ذکر است که میزان رو به رشد این کمک به دلیل تصمیمات جمع آوری منابع مالی و همچنین تعداد قابل توجهی از کارکنان فعلی است که به سن بازنشستگی می رسند.
بر اساس جداول بودجه، میزان وام دریافتی از محل صندوق ها از حدود 30 هزار میلیارد تن در سال 1393 به حدود 217 هزار میلیارد تن در سال 1411 افزایش یافته است، این در حالی است که وام کمکی به صندوق های ورشکسته از جمله صندوق بازنشستگی کارکنان در صدا و سیما، صندوق بازنشستگی کارکنان هما و …. در این آمار گنجانده نشده است.
بر اساس آخرین آمار منتشر شده (1399)، حدود 17.894 میلیون مشترک اصلی سازمان تامین اجتماعی، حدود 2.491 میلیون مشترک اصلی صندوق بازنشستگی کشوری، حدود یک میلیون و 509 هزار مشترک اصلی صندوق روستایی و عشایری و 1.1 میلیون مشترک اصلی را اجتماعی تشکیل می دهند. صندوق تامینی نیروهای مسلح.
اطلاعات دقیقی از تعداد مشترکین سایر دستگاه های صندوق بازنشستگی در دسترس نیست. اما طبق آخرین آمار که مربوط به سال 2017 می باشد; تعداد کل مشترکین آنها 708000 تخمین زده شده است.
از بین صندوق های بازنشستگی کشوری، صندوق تامین اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و صندوق وزارت اطلاعات، از طریق منابع داخلی خود قادر به پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگان خود نبوده و مبالغ قابل توجهی را به صورت مستقیم اختصاص می دهد. به آنها بودجه سالانه. وی خاطرنشان می کند که در ادامه با جزئیات بیشتر مورد بحث قرار خواهند گرفت.
البته اکثر اعتبارات دستگاه ها نیز این وضعیت را دارند با این تفاوت که کمبود درآمد از طریق دستگاه مادر (مانند سازمان صدا و سیما، سازمان هواپیمایی کشوری و…) و لذا این ارقام تامین می شود. در بودجه عمومی به وضوح مشخص نشده است. به عنوان مثال از بودجه سازمان صدا و سیما وام حدود 1200 میلیارد تنی هزینه های صندوق بازنشستگی کارکنان صدا و سیما در سال 1400 انجام شد.