آلودگی هوا چه تاثیری بر قیمت مسکن دارد؟

ایران در سال های اخیر با مشکلات جدی در زمینه آلودگی هوا به ویژه در پایتخت و شهرهای صنعتی مواجه بوده است. آلودگی هوا مشکلات زیادی ایجاد می کند، اما هزینه های اقتصادی آن به طور مستقیم قابل اندازه گیری نیست. به همین دلیل از روش های غیر مستقیم برای اندازه گیری هزینه های اقتصادی آلودگی هوا استفاده می شود.

یکی از راه های اندازه گیری هزینه آلودگی هوا محاسبه آن از طریق قیمت مسکن است. خانواده ها عوامل مختلفی را برای تامین مسکن در نظر می گیرند و در صورت تداوم عوامل دیگر، مردم حاضرند برای زندگی در منطقه ای با هوای کمتر آلوده هزینه بیشتری بپردازند.

آلاینده‌های مختلفی مانند ذرات معلق، سرب، ازن و مونوکسید کربن باعث آلودگی هوا می‌شوند و هر آلاینده دارای غلظتی است که می‌توان آن را در یک دوره زمانی اندازه‌گیری کرد. حد غلظت نیز شناخته شده است که برای سلامتی انسان خطرناک است.

آلودگی هوا و برنامه های اجرا شده برای مقابله با آن هزینه های اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم را به دولت ها و مردم تحمیل می کند. از منظر سیاست گذاری، دانستن میزان این هزینه ها و مقایسه آن با هزینه های اجرای سیاست های کنترل آلودگی هوا برای برنامه ریزی شهری بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل لازم است تحقیقات اقتصادی در مورد آسیب های ناشی از آلودگی هوا انجام شود.

بر این اساس، پژوهشگران مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت در تهران، مطالعه‌ای را در مورد تأثیر آلودگی هوا بر قیمت مسکن در منطقه پایتخت تهران طی سال‌های 1392 تا 1397 انجام دادند.

این پژوهش با استفاده از تلفیقی از داده‌های خرد معاملات مسکن وزارت راه و شهرسازی و شاخص‌های پایش آلودگی هوا برای بیش از 50000 منزل مسکونی که حداقل دو بار در بازه زمانی مورد نظر معامله شده‌اند، انجام شده است. شاخص های آلودگی هوا بر قیمت مسکن مورد ارزیابی قرار گرفت.

نتایج این مطالعه نشان داد که شاخص آلاینده های هوای ذرات گرد و غبار با قطر کمتر از 2.5 میکرون (PM 2.5) تأثیر منفی و معناداری بر قیمت مسکن در دوره زمانی 1392 تا 1397 دارد. بنابراین انحراف معیار افزایش شاخص این آلاینده قیمت مسکن را 3.1 درصد کاهش می دهد. به عبارت دیگر؛ اگر میانگین سالانه ذرات گرد و غبار زیر 2.5 میکرون برای یک خانه مسکونی 50 واحد افزایش یابد (ناسالم شود)، قیمت مسکن 21 درصد کاهش می یابد.

آلاینده های کمتر از 2.5 میکرون بیشتر در هوا قابل مشاهده هستند و در کوتاه مدت تاثیر بیشتری بر کیفیت تنفس دارند.

همچنین مشخص شده است که تأثیر آلاینده‌های دی اکسید نیتروژن (NO 2) و مونوکسید کربن (CO) بر قیمت خانه ناچیز است. به گفته محققان این مطالعه؛ به نظر می رسد تاثیر ناچیز این دو آلاینده بر قیمت مسکن به این دلیل است که این دو آلاینده از نظر بصری قابل مشاهده نیستند و تاثیر فوری بر سلامتی ندارند. علاوه بر این، این دو آلاینده در شاخص کل کمتر تعیین کننده هستند.

در انجام این پژوهش پرهام حیدری بهادری و محمد حسینی; پژوهشگران مؤسسه عالي آموزش و پژوهش مديريت تهران در اين پژوهش شركت داشتند.

نتایج این پژوهش در زمستان 1400 در قالب یک مقاله علمی با عنوان «تاثیر آلودگی هوا بر قیمت مسکن در شهر تهران» در فصلنامه پژوهشی برنامه و بودجه منتشر شد.