حدود سه میلیون نفر از 49 میلیون نفری که مشمول سهام هستند در سال های گذشته فوت کرده اند و سهام آنها که جزء دارایی افراد محسوب می شود باید به وراث آن افراد منتقل شود. اگرچه این فرآیند در کلام ساده است، اما به دلیل بالا بودن تعداد فوت ها، قوانین مربوط به انتقال ارث، مراحل مختلف انتقال و … همواره چالش های زیادی داشته که اجرای آن را با مشکل مواجه کرده است.
از سوی دیگر اتفاقی که در این بین افتاده این است که وراث برخی از ذی نفعان فوت کرده اند و بازار سرمایه و دستگاه قضایی باید برای شناسایی افراد و واگذاری غیابی سهام همکاری کنند. با توجه به تعداد زیاد افراد، روش غیبت برای جلوگیری از ازدحام در نظر گرفته شده است. این امر در دولت قبل به سرانجام نرسید و سرانجام اواخر شهریور 1401 زمان تکمیل این جریان اعلام شد. اما اواسط شهریور ماه پیمان حدادی، مشاور رئیس بورس در تازه ترین اظهارنظر خود درباره واگذاری سهام متوفی گفته بود که سیستم قضایی در ارسال اطلاعات به سپرده گذاران کمی عقب مانده است.
سپس مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در آخرین ماه سال گذشته از تغییر مصوبه مربوطه خبر داد و از ورود شرکت های کارگزاری نیز خبر داد. عشقی گفت: بر این اساس قطعه سیستمی را در اختیار شرکت کارگزاری قرار می دهیم تا این کار را انجام دهند. مردم برای انجام این کار به صورت الکترونیکی باید به کارگزاری ها و دفاتر دادگاه مراجعه کنند. وراث باید گواهی حق انحصاری وراث برای انجام انتقال بر اساس سهم مذکور ارائه دهند. در سامانه درصد هر ورثه مشخص می شود و انتقال قهری به صورت الکترونیکی انجام می شود. ساختار اخیراً تغییر کرده و زیرساخت های فنی آن در دست آماده سازی است.
این در حالی است که رئیس سازمان بورس در آخرین نشست خبری خود از عرضه این سامانه در ماه های ابتدایی سال آینده به کارگزاران خبر داد. البته قوه قضاییه هم در حال بررسی است و می توان کار را همزمان انجام داد.