روز جدید شورا نباید انضباطی باشد. نیازی نیست پلیس برای افراد بی حجاب کلاس برگزار کند.» اینها اظهاراتی است که عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با آن سعی دارد دیدگاه این شورا را منعکس کند. در رابطه با موضوع حجاب و گشت ارشادی اظهاراتی مبنی بر اینکه موضوع معرفی گشت ارشاد در ماه های اخیر بیانیه ای برگرفته از شورای عالی انقلاب فرهنگی نبوده و این شورا نیز دستورالعملی در این خصوص نداشته است. .
با این شرایط اما سوالی که در اذهان عمومی در حال شکل گیری است این است که وقتی شورای انقلاب فرهنگی هیچ مصوبه و توصیه ای در این زمینه ندارد و دبیر آن اعلام می کند که حتی نیاز به برگزاری کلاس های آموزشی در ستاد مرکزی گشت رهبری است. (ul .Visara) برای مردم چیزی به نام حجاب وجود ندارد، چه دستگاه و نهادی چنین بحران همه جانبه ای را در کشور ایجاد کرد؟ آیا وزارت کشور دولت سیزدهم بدون مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی دستورالعمل اقدامات منفی گشت ارشاد با زنان و دختران را به نیروی انتظامی ابلاغ کرده است؟ اگر چنین است، آیا نمایندگان مجلس و سایر نهادهای نظارتی نباید به این بحث بپیوندند و علت اصلی چنین بحرانی را شناسایی کنند؟
به گزارش آفتاب نیوز؛ روزنامه اعتماد نیز می نویسد: اظهارات ساعدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، ویژگی های بسیار مهمی دارد که اتفاقاً در فضای مجازی نیز بازتاب زیادی پیدا کرد. وی در خصوص دیدگاه این شورا در مورد گشت ارشاد و اینکه آیا نیروی انتظامی بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی چنین جلساتی را برنامه ریزی کرده است، گفت: هیچ مصوبه ای در (شورای عالی انقلاب فرهنگی) نداریم. تحت عنوان گشت ارشاد و تصمیمات مشاوره انقلاب فرهنگی در خصوص حجاب بسیار کیفی است.
آملی در بخشی دیگر از سخنان خود ادامه داد: بخش عمده ای از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه آموزش و پرورش است. عدم تغییر در مصوبات شورای عالی در شورا هیچ مصوبه ای تحت عنوان گشت ارشاد نداریم و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص حجاب بسیار کیفی است. ارشاد کار پلیس نیست. وی در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: بخش عمده ای از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه آموزش و پرورش است و تغییری در مصوبات شورای عالی ایجاد نشده است. پلیس حجاب می تواند به صورت غیرحضوری تذکر بدهد. لزومی ندارد پلیس برای افراد بی حجاب کلاس برگزار کند.» گفتگویی که دیروز بازتاب بسیاری در شبکه های اجتماعی داشت و بحث های گسترده ای را به دنبال داشت.
اولین چهره سیاسی که به این اظهارات واکنش نشان داد غلامحسین کرباسکی صاحب روزنامه همامیهن بود که با بازنشر فیلم مصاحبه سعیدرضا عاملی از اهمیت این ویدئو برای توسعه کشور خبر داد. عبدالرضا داوری از فعالان سیاسی اصولگرا و معاون خبرگزاری ایرنا در دوره محمود احمدی نژاد گفت وگوی یکی از عوامل برنامه خط مقدم شبکه خبر را «پایان گشت ارشاد» تعبیر کرد و نوشت: پایان گشت ارشاد رسما منفجر شد.»
این نوع ارزیابی در میان بسیاری از تحلیل گران و دیگر شخصیت های سیاسی نیز دیده می شد و این تحلیل گران تلاش کردند تا ارتباطی میان این رویکرد جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی و حوادث اعتراضی اخیر بیابند. از سوی دیگر بسیاری از چهره های سیاسی خواستار رسیدگی به این موضوع از سوی نهادهای نظارتی شدند تا متوجه شوند دولت و وزارت کشور با چه مصوباتی زمینه را برای بحران های اخیر در کشور فراهم کرده اند.
آیا گشت راهنمایی غیرقانونی است؟
روزنامه هم میهن نیز درباره گشت ارشاد نوشت: دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که مصوبه ای به عنوان گشت ارشاد در شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود ندارد. اظهارات وی در حالی است که ماموران پلیس در قالب وانت های پلیس امنیت اجتماعی و اخلاقی موسوم به گشت ارشادی بیش از 10 سال است که زنان را در میادین مهم و شلوغ شهر تحت عنوان «بدحجابی» دستگیر می کنند. و در چند سال اخیر با توسعه این خودروهای گشتی افراد ناشناس و آموزش دیده در سطح شهر نیز از بدحجابی در خودروها خبر داده اند. ازدحام مداوم مردم بیرون از درب پلیس امنیت اخلاقی در خیابان ویسارای تهران، موید گسترش فعالیت گشت ارشاد در یک سال گذشته است. همزمان فیلم های زیادی از نحوه برخورد ماموران این گشت با شهروندان به نام بدحجابی منتشر شد که نشان از سیاست سختگیرانه در این زمینه دارد. با درگذشت «مهسا امینی» در چهارم شهریور، بدون توجه به علل مرگ وی، موج انتقادات از فعالیت این گشت وارد مرحله جدیدی شد. از یک ماه و نیم پیش بحث فعالیت گشت ارشاد شدت گرفته و مردم موافق یا مخالف آن هستند.
اظهارات جدید دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص گشت ارشاد اشاره ای به طرح جامع عفاف است که در تابستان 1383 با عنوان دقیق راهکارهای گسترش فرهنگ عفاف به تصویب این شورا رسید. لذا این شورا هرگز برنامه ای تحت عنوان گشت جهت دار نداشت. نیروی انتظامی، وزارت کشور و وزارت اطلاعات از جمله نهادهای عضو کمیته راهبردی گسترش فرهنگ عفاف بودند. در این مصوبه به موضوع گشت ارشادی اشاره خاصی نشده بود اما این شورا در سال های 76 و 1398 مصوباتی در این زمینه داشت که در تابستان 85 پلیس راهور آغاز گشت ارشاد را اعلام کرد و گفت این گشت ها صرفا بوده است. هشدار دادن به افراد بی حجاب در ماه‌های بعد اما رویه تغییر کرد و پلیس از دستگیری چند زن خبر داد.
عصر پنجشنبه گذشته (21 آبان) سیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی که از اواخر شهریورماه به جز صداوسیما و برخی رسانه های دولتی از دسترسی به خبرنگاران محروم بوده، در یک برنامه تلویزیونی حاضر شد و اعلام کرد: مجری این برنامه، مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص حجاب بسیار کیفی است و به حوزه دانش نسل جوان، انگیزه ها، آموزش و اقناع افکار عمومی می پردازد. وی در پاسخ به سوال مجری طرح: آیا این سخنان شما به معنای مخالفت با ارشاد پاترول است؟ وی بدون اینکه پاسخی مستقیم بدهد توضیح داد: ارشد پلیسی نیست یعنی با پلیس ملاقات حضوری ندارد. یا شاید برای کسانی که حجاب را رعایت نمی کنند نیازی به برگزاری کلاس توجیهی نباشد.»
اظهارات دبیر شورای انقلاب فرهنگی مبنی بر عدم وجود مصوبه ای تحت عنوان گشت ارشاد در شورا تا اینکه در 30 شهریور ماه یعنی پنج روز پس از درگذشت مهسا امینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از مصوبه جدیدی در خصوص گشت ارشاد و این سوال خبر داد. ربطی به اتفاقات اخیر (درگذشت مهسا امینی) ندارد: «شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه ای درباره گشت ارشاد در آخرین مرحله ابلاغ به پلیس دارد.» محمدمهدی اسماعیلی به ایسنا افزود: خرداد و تیرماه. وزارت فرهنگ، وزارت کشور، نیروی انتظامی و سایر نهادهای مرتبط بررسی های خود را انجام داده اند که با این مصوبه بسیاری از این انتقادات و مشکلات موجود برطرف می شود و برای اجرای قانون همدلی بیشتری خواهیم داشت. وی در عین حال در پاسخ به این سوال که آیا روش های گشت ارشادی تغییر می کند یا خیر، اعلام کرد: من نگفتم که روش های گشت ارشادی تغییر می کند، اکنون در نیروی انتظامی این موضوع به گشت امنیت اخلاقی تبدیل شده است. پلیس قانون خودش را دارد که اجرا می کند، شورای عالی انقلاب فرهنگی از روش های جدید استفاده می کند تا حداکثر رضایت عمومی را به همراه داشته باشد.
پیش از این در تیرماه امسال رئیس دولت دستور اجرای کامل مصوبه عفاف و حجاب سال 84 را صادر کرده بود و در عین حال اعلام کرده بود که دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با همکاری همه فرهنگی و اجرایی نهادها و نهادها نسبت به اجرای قانون مصوب شورای اسلامی و قانون شورای عالی انقلاب فرهنگی 1383 اقدام کنند.