شورای آتلانتیک که اخیراً پروژه راهبردی ایران را راه اندازی کرده است، تأکید می کند که ایالات متحده با سطح بی سابقه ای از اختلاف نظر و عدم اطمینان در مورد تهران مواجه است و این موضوع می تواند فضای تصمیم گیری در واشنگتن را مخدوش کند.
بر اساس گزارش قرن نو: تغییر لحن غرب بر سر مذاکرات برای احیای برجام که آخرین نمونه آن در اظهارات روز شنبه رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بازتاب گسترده ای داشت، منجر به تغییر رفتار شده است. و رویکرد این کشورها در قبال توافق هسته ای. اما ابهام در تصمیم‌گیری‌ها ناشی از بلاتکلیفی جمهوری اسلامی باعث شده است تا واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی به صراحت بر گزینه شکست مذاکرات و افشای طرح B تاکید نکرده و مسیر دیپلماسی را باز بگذارند.
در چنین فضایی، اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک با راه‌اندازی «پروژه استراتژی ایران» تلاش می‌کند تا کارشناسان، نخبگان و مقامات سابق دولت آمریکا و برخی از دولت‌های اروپایی را دور هم جمع کند و فضایی برای گفت‌وگو و تبادل نظر ایجاد کند. دیدگاه ها در مورد این عدم قطعیت ها با در نظر گرفتن تحولات جدید داخلی و منطقه ای و همچنین تحولات بین المللی برای کاهش این ابهام در ماه های آینده و سوق دادن ساختار تصمیم گیری آمریکا به سمت شفافیت تصمیم گیری بیشتر.
شروع پروژه
شورای آتلانتیک، واقع در واشنگتن دی سی، در روز جمعه، 2 دسامبر 2022، راه اندازی پروژه جدید خود را برای پاسخگویی به تحولات محلی، منطقه ای و جهانی اعلام کرد. این اندیشکده آمریکایی تاکید کرد که این ابتکار برای همگام سازی و گردآوری سیاست ها و تلاش های تحلیلی شورا تحت یک استراتژی واحد در مورد ایران طراحی شده است.
علاوه بر این، این استراتژی نشان دهنده سطح بی سابقه اختلاف نظر و عدم اطمینان در مورد ایران در میان سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان در دو سوی اقیانوس اطلس است. همان ماموریتی که منجر به ایجاد شورای آتلانتیک در سال 1961 برای ارتقای همکاری بین آمریکای شمالی و اروپا پس از جنگ جهانی دوم شد.
این برنامه توسط جاناتان پانیکوف، مدیر ابتکار امنیت خاورمیانه اسکوکرافت به عنوان بخشی از برنامه های خاورمیانه شورای آتلانتیک نظارت خواهد شد. پانیکوف در این خصوص مدعی شد: پروژه راهبردی ایران به تمامی مسائل مربوط به این کشور در حوزه های سیاسی، حقوق بشری، امنیتی، اقتصادی، هسته ای، اجتماعی و منابع طبیعی نگاهی جامع خواهد داشت. این برنامه بستری را برای حضور کارشناسان از طیف‌های مختلف سیاسی و متخصص برای بحث در مورد آینده ایران و ارائه گزینه‌های راهبردی مشخص برای سیاست‌گذاران فراهم می‌کند.
شورای آتلانتیک می گوید این تلاش جدید ناشی از رویدادهای اخیر در ایران، تحولات سیاسی، نقش در حال تحول ایران در منطقه از جمله حمایت نظامی این کشور از جنگ روسیه در اوکراین و پایان احتمالی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است. – منشوری که سیاست آمریکا و اروپا در قبال ایران در دهه گذشته بر آن استوار شده است.
بر اساس گزارش منتشر شده شورای آتلانتیک، یک کمیته مشورتی متشکل از کارشناسان برجسته، راهنمایی های استراتژیک و ورودی به این پروژه را ارائه خواهد کرد. ویل وکسلر، مدیر ارشد برنامه‌های خاورمیانه در شورای آتلانتیک، گفت: «همه اعضای محترم کمیته تجربه و رهبری را در مواجهه با چالش‌های سیاستی دشوار به ارمغان می‌آورند که برنامه جدید ایران را برای تأثیر واقعی در ماه‌های آینده قرار می‌دهد. سال ها. این آن را قدرتمندتر می کند.»
در واقع این ابتکار جایگزین ابتکار آینده ایران به رهبری باربارا اسلاوین، روزنامه نگار و تحلیلگر برجسته آمریکایی شد که در پایان سال 2022 در شورای آتلانتیک به تلاش های خود پایان خواهد داد. بر اساس این گزارش، اسلاوین برای یک نقش جدید به عنوان یک همکار ارشد به مرکز استیمسون نقل مکان می کند.
برای بیش از یک دهه، اسلاوین از فعالیت‌های مرتبط با ایران در شورای آتلانتیک دفاع می‌کرد و صداهای بی‌شماری را جمع‌آوری کرد و گفتمان‌های علمی درباره ایران را در واشنگتن بالا برد. در آن زمان، این ابتکار ده‌ها نشریه تولید کرد، صدها رویداد با سهامداران کلیدی برگزار کرد و توصیه‌های سیاستی را برای دو دوره دولت اوباما و یک دوره دولت ترامپ ارائه کرد.
اعضای کمیته
کمیته مشورتی جدید پروژه راهبردی ایران شامل گروهی از کارشناسان در زمینه های دیپلماتیک، اطلاعاتی، تاریخی، حقوق بشر و نظامی است. کمیته مشورتی شامل: لادن برومند، پل فولی، سفیر سابق استرالیا در جمهوری اسلامی ایران، مرجان کیپور، موسس و مدیر ائتلاف حقوق اقلیت ها (ARAM)، استوارت لوی، معاون سابق وزارت خزانه داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی، که جایگزین است. وزیر خزانه داری آمریکا در سال های 2004 تا 2011 یکی از معماران اصلی رژیم تحریم های کنونی، راب مک ایر، سفیر سابق بریتانیا در جمهوری اسلامی ایران در سال های 2018-2021، ژنرال فرانک مک کنزی، فرمانده سابق فرماندهی مرکزی آمریکا، ارنست مونیتز بود. ، وزیر سابق انرژی آمریکا؛ رئیس مشترک و مدیر عامل ابتکار تهدید هسته ای، مایکل مورل، معاون سابق سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده، بت سنر، معاون سابق مدیر اطلاعات ملی، فرانسیس تاونسند، مشاور سابق امنیت داخلی رئیس جمهور ایالات متحده؛ معاون سابق مشاور امنیت ملی ایالات متحده در مبارزه با تروریسم و صنم وکیل معاون مدیر و عضو ارشد برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در موسسه چتم هاوس است.
هدف؛ گنگ
خروج باربارا اسلاوین از برنامه ابتکار آینده ایران شورای آتلانتیک و جایگزینی وی با طرح استراتژیک ایران نشان دهنده تغییر روحیه غرب در مورد ایران است. در دهه گذشته، شورای آتلانتیک از حامیان برجام و نقش آن در ثبات منطقه و منتقد ترامپ در سال 2018 بوده است که ایالات متحده را از این توافق خارج کرد.
آنچه کلید این ابتکار بود، توسعه سه سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی در رابطه با ایران است و موضوع ناآرامی های اخیر داخلی یکی از متغیرهایی است که بلوک غرب را در قبال ایران سردرگم کرده است. یعنی ارزیابی و برداشت غربی ها بعد از این اتفاق این است که باید از ظرفیت آن برای شکل دادن به مجموعه ای از سیاست ها استفاده کرد. تغییر لحن و رویکرد اروپا و آمریکا در دو ماه اخیر و برخی حمایت ها حکایت از این وضعیت دارد. موضوعی که مقامات غربی را بارها به عدم تمرکز بر مذاکرات برای احیای برجام سوق داده است.
متغیر دوم، جنگ اوکراین و گسترش همکاری های تهران و مسکو است که غربی ها را نسبت به گسترش قدرت منطقه ای ایران در عرصه های فرامنطقه ای و در داخل مرزهای اتحادیه اروپا حساس کرده است.
در واقع، قبل از تغییر آشفتگی و جنگ در اوکراین، وضعیت برای اروپا و آمریکا در رابطه با ایران روشن بود و دولت بایدن تلاش کرد تا برجام را احیا کند و طبق استراتژی مذاکره‌اش به توافق هسته‌ای بازگردد. حتی در اسفند 1400 و مرداد 1401 آمریکا به بسته پیشنهادی جوزف بورل برای احیای توافقنامه پاسخ مثبت داد و منتظر پاسخ تهران به این بسته مذاکرات بود که در نهایت با واکنش منفی ایران به پایان رسید و مذاکرات در عمل به بن بست خورد. برجام به بن بست فعلی خود رسیده است. از همان لحظه و با پیدایش دو متغیر یاد شده، آمریکا و اروپا به فضای ابهام و بلاتکلیفی در مورد ایران گرایش پیدا کردند که در اظهارات متناقض درباره اولویت دیپلماسی و روی میز بودن این طرح در ایران بی اثر شد. همان زمان. در چنین فضایی اتاق فکر شورای آتلانتیک با ارائه راهکارهایی در این زمینه به دنبال حذف تصمیم گیران از این ابهام است.
با توجه به ارتباط ارگانیک این اتاق‌های فکر با نخبگان فعال در ساختار تصمیم‌گیری غرب و به‌ویژه ایالات متحده، حرکت اتاق فکر شورای آتلانتیک برای ایجاد برنامه‌ای جدید نسبت به ایران بر اساس متغیرهای نوظهور ممکن است پیامدهای مهمی در تغییر درک مقامات غربی ایران را ترک کنید.