اجرا و نظارت بر انتخابات به هم مرتبط هستند

در ابتدای سال شاهد برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بودیم. از سوی دیگر پنج سال از ابلاغ سیاست های کلی انتخابات از سوی رهبری می گذرد. چرا هنوز به سازوکار جامع انتخابات در کشور نرسیده ایم؟

تا زمانی که ما انتخابات را طراحی کنیم و به نفع یک جریان سیاسی رقم بزنیم و به همه اجازه شرکت و شرکت در انتخابات ندهیم، به معنای واقعی کلمه انتخابات را از دست داده ایم. کم کم شاهد عدم استقبال مردم و عدم مشارکت مردم در انتخابات هستیم زیرا معتقدند نمایندگان واقعی مردم نمی توانند رای دهند و مردم احساس می کنند که همه سلیقه ها در انتخابات حضور ندارد و وضعیت انتخابات ما به سمت نظارت پیش می رود. کمی در هم تنیده شده و کاربرد آن کمی جایگاه و مفهوم خود را از دست داده است. در واقع، مجریان انتخابات به سلاح یا طرف مقابل ناظران تبدیل شده اند. اگر ناظر معنای خاص خود را داشته باشد و ناظر به جای پیمانکار بنشیند و خود پیمانکار نقشی نداشته باشد. در انتخابات 1400 هم شاهد غیبت حداکثری بودیم و به نظر من این زنگ خطری برای از دست دادن حمایت مردمی و نوعی سایه انداختن جمهوریت است و اگر صحبت از انتخابات یا دموکراسی است باید بتواند برابری نشان دهد. شرایط و منتخبان نیز می توانند حداکثر آراء را کسب کنند. اکنون می بینیم که یک اقلیت در انتخابات فقط می تواند نامزد معرفی کند و اقلیت هم به همین ترتیب شرکت می کند و نتیجه این روند اکثریت جامعه را درگیر نمی کند و این نشان دهنده ضعف انتخابات و انتخاب ما قانون است. نیاز به بازنگری جدی دارد در این میان ما کشوری هستیم که جمهوری داریم و در جمهوری این یکی از سازوکارها و در واقع نقش احزاب است که باید بتوانند نماینده مردم باشند و نقش اساسی داشته باشند. متأسفانه احزاب در قانون انتخابات تعریف نشده اند و تا زمانی که این نقاط ضعف برطرف نشود و این قانون اصلاح نشود، انتخابات به معنای واقعی کلمه نخواهیم داشت.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم، یکی از اولین اقداماتی که در دستور کار قرار گرفت؛ این آغاز سفرهای روستایی است، این سفرها در شرایط فعلی چقدر می تواند دستاورد داشته باشد؟

ما در زمان آقای احمدی نژاد سابقه سفر استانی داشتیم. این سفرها نیازمند تعدادی منابع، مکانیسم ها و تعدادی تجدید نظر است که باید انجام شود. ابتدا باید بررسی سیاست ها را در دستور کار قرار دهیم. قوانینی که باید تغییر دهیم تا زیرساخت ها را فراهم کنیم. مطالبات مردم مشخص است، در واقع سفر در روستا نه تنها از بار مردم کم نمی کند، بلکه خود سفرهای کشور هزینه هایی را تحمیل می کند. من فکر می کنم قبل از سفرهای روستایی باید سازوکاری برای بازنگری در سیاست های داخلی در زمینه گشایش های اقتصادی داشته باشیم، بحث هایی که کشور را محدود کرده است، بحث برجام، FATF و بحث های مشابه که معمولا برای ارتباط نزدیک و شنیدن درد مردم بسیار خوب است. . اما زمانی که این نگرانی ها و مطالبات بیان شد، مردم باید به آن مطالبات پاسخ دهند. باید ببینیم سفرهای روستایی تا چه اندازه می تواند این بار را کاهش دهد، چقدر می تواند نیازهای مردم را برآورده کند و چقدر می تواند پاسخگو باشد. فقط ایجاد ارتباط اما حل نکردن مشکلات کارساز نیست. مردم نمی خواهند با رئیس جمهور ملاقات کنند، مردم واقعاً می خواهند نیازهایشان برآورده شود.

در دیدار اخیر ریاست جمهوری با روحانیت مبارز؛ آقای رئیسی با بیان اینکه جامعه همچنان به روحانیت امیدوار است و اعتماد دارد، ارزیابی شما از تاثیر روحانیت در جامعه چیست؟

روحانیون این محل در اوایل انقلاب اقتدار خود را از دست دادند. روحانیت باید به جامعه بازگردد و سعی کند رابطه خود را با مردم نسبت به جایگاه واقعی خود بازسازی کند. ابهامات و سوالات زیادی در رابطه با عدم پاسخگویی به نیازهای روز جامعه وجود دارد که منجر به تضعیف جامعه شده و دخالت روحانیت در امور اجرایی مستقیم باعث تضعیف روحانیت شده است.

برای بازگرداندن امید و اعتماد چه باید کرد؟

این اعتماد کلامی نیست و عملی است. ما باید قبل از هر چیز افراد را در نظر بگیریم و آنها را در مشارکت های کلان و خرد، تصمیم گیری و تصمیم گیری مشارکت دهیم. وقتی سخنگوی هیأت امنا صراحتاً گفت مهم نیست مردم در انتخابات شرکت نکنند، فاصله ایجاد کرد. آنها نیاز به کار عملی و تجدید نظر جدی دارند. در جامعه ای که هر روز بر مشکلاتش افزوده می شود و فشار اقتصادی کمرش را خم می کند مگر اینکه مردم را به حساب بیاوریم چگونه اعتماد مردم را جلب کنیم و امید ایجاد کنیم؟ . چگونه می خواهیم اعتماد جامعه را جلب کنیم؟ جامعه ای که مشارکت بالایی ندارد و هیچکس علاقه ای به مردم ندارد. اینها اقدامات عملی هستند که مستلزم بازنگری اساسی در رفتار دولت هستند که مردم بتوانند با آنها ارتباط داشته باشند و به شکلی ملموس بپذیرند. در غیر این صورت ناامیدی و ناامیدی روز به روز بیشتر خواهد شد.

مجلس یازدهم با شعار تحقق وعده های اقتصادی روی کار آمد به دنبال طرح حفاظت از فضای مجازی هستند آیا این دو با هم قابل توجیه هستند؟

البته این حفاظت از فضای مجازی نیست. این در واقع افراد را محدود می کند. افرادی که حق حضور در فضای مجازی را دارند، حق دارند هر چیزی را ادعا کنند. ما در عمل این فضای مجازی را محدود و بسته می کنیم که به نوعی می تواند بسیاری از مشکلات را رصد و شفاف سازی و تجسم کند. ما این حق را از مردم سلب می کنیم و این محرومیت از حقوق بشر نامش حمایت نیست.

در دولت سیزدهم اکثر استانداران منصوب از سوی دولت دارای تحصیلات نظامی و از نهادهای نظامی هستند، نظر شما در مورد این انتصابات چیست؟

با این حال، این در مورد انتصاب فرمانداران نظامی نیست. در واقع رویکرد یک رویکرد امنیتی-نظامی است که در همه بخش ها از جمله وزارت کشور شاهد آن هستیم. به هر حال باید نگاه دیگری به این موضوع داشت، چرا که این رویکرد چندان درست به نظر نمی رسد و با وجود اینکه سیاسیون استانداری منصوب می شوند، نباید سراغ سربازی رفت و آنها را در این سمت منصوب کرد.

دیدار فعالان سیاسی و مردمی با رئیس قوه قضائیه، به نظر شما چنین جلساتی می تواند موثر و مفید باشد؟

در هر صورت باید به این حرکت ها به چشم مثبت و خوش شانس نگاه کنیم اما در عمل باید دید در عمل چه اتفاقی می افتد. شعارهای خوبی داده می شود اما هنوز تغییری در عمل مشاهده نکرده ایم.

در این گفتگو به نگرانی آقای خاتمی برای آینده انقلاب و مردم اشاره کردید. رویکرد این نگرانی چیست و برای رفع آن چه تغییراتی باید صورت گیرد؟

این نگرانی ها در جامعه مشهود است. وضعیت فرهنگی، سیاسی و اقتصادی که مردم با آن روبرو هستند چطور؟ وقتی می گوییم سیاست ها نیاز به بازنگری دارد، باید بتوانیم با حفظ عزت و کرامت، با تعامل با همسایگان خود در منطقه و جامعه جهانی، تنش زدایی کنیم، ارتباط برقرار کنیم و ایران را از این بن بست خارج کنیم. که ما برای ایران داریم. اجازه دهید انتقاد آزادانه از این که چگونه وضعیتی که امروز منجر به انتخابات ما شد، جمهوری ما را تهدید کرد. این یک بحث جدی است و اکنون می بینیم که بخش هایی از قانون اساسی در عمل تغییر کرده است. شاهد اقداماتی در دولت هستیم که نیاز به نظر و رای مردم دارد. ما شکل حکومت را می بینیم و معتقدیم که در حال تغییر است و اینها تعارض با منافع عمومی است و آنچه شاهد آن هستیم تضییع منافع ملی است و همه به دنبال منافع یک جناح و جریان هستند. ما می خواهیم دولت را به نام کشور، منافع ملی کشور و حضور مردم حفظ کنیم. همه مردم کشور منافع دارند، نه یک جریان. همه ما فدای یک جریان هستیم، قاعدتاً این نظام و دولت، چه عهد و پیمانی بین مردم و حکومت است، این قانون اساسی است و به نظر می رسد قانون اساسی در برخی قسمت ها اجرا نمی شود و برخی از قسمت ها با آن تفسیر می شود. سلیقه و امروز الگوی حکومتی است که این کار را بدون دیدن مطالبات مردم انجام می دهد. تعداد انتخابات شاهد سکوت اصلاح طلبان هستیم، این سکوت را چگونه ارزیابی می کنید؟ دولت سر کار است و منتظریم ببینیم در عمل در مقابل شعارهایی که داده می شود چه اتفاقی می افتد. اصلاح طلبان به عنوان بخشی از مردم رصد و رصد می کنند و حتی نظارت خود را به موقع بیان می کنند. سکوتی نیست اما باید به دولت فرصت داد تا موفق شود، اگر شکست بخورد قطعا مشکلات کشور و مردم را بیشتر می کند.

عده ای در جریان بحث بازسازی جبهه اصلاحات شعار عبور از خاتمی را سر دادند. آیا این دو، یعنی بازسازی جبهه اصلاحات و عبور از آقای خاتمی لازم و ضروری است؟

این حرف در جبهه اصلاحات نیست و می تواند حرف افراد باشد. سخنان آقای خاتمی در مورد حل مشکلات جامعه بازگشت به مردم و آشتی ملی است که همیشه به صراحت بیان شده است.