بانک مرکزی در بازار ارز بیکار است/ مرکز مبادلات ارزی چیست؟ سازوکار مبهم درست کرده اند و اصرار بر حفظ ظواهر دارند/ کل بازار ارز پولشویی است/ رئیس بانک مرکزی به صادرکنندگان دستور داد دو هفته مانده به عید سرمایه از دست رفته را برگردانند؛ آیا آنها باید برگردند؟ / برداشت ناشر یعنی بازگرداندن ارز به قیمتی که بانک مرکزی می خواهد. یعنی ورشکستگی; از طرفی طرف مقابل ارز را وارد کشور نمی کند/ صادرکننده شما هستید، آیا با ارز 50 هزار تومانی کار می کنید و بعد 30 هزار تومان می فروشید؟ / هنوز تفاوت تورم 50 درصدی و تورم 20 درصدی را درک نمی کنند
تغییرات بازار ارز در پایان سال 1401 و رسیدن دلار به مرز 60 هزار تومان به دلیل افزایش شدید نرخ ارز و هزینه های زندگی، نگرانی های زیادی را در افکار عمومی ایجاد کرد، اما به گفته برخی از کارشناسان اقتصادی و کارشناسان در بازار ارز، آنقدرها عجیب نبود و دلار قیمت های بالاتری از آن دارد. هرچند خبر توافقات ایران با کشورهای منطقه از جمله عربستان باعث کاهش قیمت ارز به 40 هزار تومان شد اما همچنان شاهد افزایش قیمت هستیم.
میشم رادپور، کارشناس حوزه ارز در گفت و گو با Enchant در خصوص توسعه بازار ارز در سه ماهه پایانی سال گذشته گفت: باید تمام تحرکات بازار را بررسی کنیم. در بلندمدت ممکن است تحولاتی رخ دهد که پیامدها را تغییر دهد، یعنی تا زمانی که ندانیم این رفتارها تاثیرگذار است، رابطه تعریف شده ای در اقتصاد نداریم.
وی افزود: دلیل اصلی افزایش قیمت ارز در سال گذشته تورم بوده و همچنان ادامه دارد. ما دیگر مثل دهه هشتاد که قیمت هزار تومان بود، دوران ثبات چند ساله را نداریم و هرگز شاهد این وضعیت نخواهیم بود. وقتی خانه و خودرو 50 درصد گران می شود، ارز گران می شود، در تئوری برابری قدرت خرید، ارز تورم را نیز در نظر می گیرد. اگر تورم 15 درصدی داشتیم، تورم ارز آمریکا را هم حساب می کردیم، اما اینطور نیست. از سال 92 تورم و ارز با هم افزایش پیدا کردند در حالی که در دهه هفتاد و هشتاد دولت با منابعی که داشت بازار را مدیریت می کرد و قیمت آن تثبیت می شد و تورم 16 درصد بود اما الان تورم 50 درصد است. وقتی از این سال ها صحبت می کنیم تفاوت اعداد عجیب است.
وی در ادامه درباره نقش بانک مرکزی در توسعه بازار ارز گفت: اساسا بانک مرکزی در بازار ارز بی فایده است و نمی تواند کاری انجام دهد. اگر بانک مرکزی بخواهد در بازار دخالت کند، باید یا بخرد یا بفروشد. در واقع، نمایش هایی که آنها انجام می دهند کار نمی کند. مرکز مبادلات چیست؟ آیا این سیاست است؟ آیا این یک چشم انداز است؟ این تاکتیکی است که باید پایان زنجیره باشد. این تاکتیک باید دو سال سرمایه گذاری شود تا به نتیجه برسد، اما اکنون یک مکانیسم مبهم ایجاد کرده اند. آنها همچنین بر حفظ ظاهر اصرار دارند. بانک مرکزی ریال را محدود می کند چون نمایشی است و فضای مبارزه با پولشویی را می گیرد در حالی که کل بازار ارز پولشویی است. در آستانه تنش های ارزی، بانک مرکزی در حال اتمام است، مثلاً دو هفته قبل از بایرام، آخرین خبر این بود که آقای فرزین به صادرکنندگان دستور داده است که سرمایه از دست رفته را برگردانند. سوال این است که آیا آن را برمی گردانند؟ ترتیب دادن صادرکننده به چه معناست؟ یعنی با قیمتی که بانک مرکزی می خواهد با صادرکننده کار کند، این یعنی ورشکستگی و در نتیجه طرف مقابل ارز را وارد کشور نمی کند. با این سیاست ها است که ارز فرار می کند. اگر صادرکننده هستید با 50 هزار تومان کار کنید 30 هزار تومان بفروشید! بالاخره چون بانک مرکزی ارز ندارد باید از یک طرف آن را بگیرد و از صادرکننده ارز بگیرد. این اقدامات انگیزه های اقتصادی ملت را کور می کند.
رادپور درباره وضعیت قیمت دلار با تداوم تورم 50 درصدی در 8 سال دولت ریاست جمهوری گفت: تورم هایی که ما متحمل شدیم با الان متفاوت است. آنها هنوز تفاوت تورم 50 درصدی و تورم 20 درصدی را درک نمی کنند. اگر دولت تورم 15 درصدی داشته باشد، جنسیت ها 4.5 برابر می شود، اما 50 درصد مانند آن اعداد نیست. برای مقایسه باید به این دوره اشاره کرد که در دوره دوم خاتمی و دوره اول احمدی نژاد قیمت ارز ثابت بود و تورم 15 درصد بود. یعنی کالاها باید سه برابر شده و قیمت دلار ثابت مانده باشد. شما این وضعیت را با الان مقایسه کنید که با تورم 50 درصدی 8 سال دیگر برابر با 26 می شود و فشار شدیدی به بازار ارز وارد می شود و دلار 24 هزار تومانی که رئیسی تبدیل کرد با تورم 50 درصدی به 640 هزار تومان می رسد. 8 سال. روحانی هم دلار را هفت برابر کرد و تحویل داد; حالا رئیسی چند درصد می خواهد تحویل بدهد؟ اگر از بیرون کمکی نشود، وضعیت به همین منوال است و اگر تحریم ها و تورم ادامه پیدا کند، وضعیت به همین منوال خواهد بود. برای دولتی که صادرات نفتی و غیرنفتی و مالیاتش حقوقش را پرداخت نمی کند و درگیر کسری بودجه است، وضعیت اقتصادی بدتر می شود. به نظر من با این وضعیت ریال سقوط می کند.