احسان اسقایی: زمان همیشه شرایط را تغییر می دهد. حتی برای افرادی که پس از حوادث مختلف نمی توانند آنچه را که به دنبال آن هستند به دست آورند. حسن روحانی رئیس جمهور سابق ایران آمده بود تا یک ایرانی سربلند را نشان دهد. توانست تورم را کاهش دهد و تهران در مورد مسائل هسته ای با غرب به توافق رسید و مردم نسبتاً از آن دولت راضی بودند. پس روحانی دوباره رئیس جمهور شد، اما ترامپ یکدفعه بازی را برای او به هم زد و از برجام خارج شد. روحانی به هر دری زد تا ترامپ نتواند ایران را به زانو درآورد. روحانی از این طریق پیروز شد. ترامپ شکست خورد، پروژه بازگشت به برجام را به دیپلمات هایش داد تا همه چیز را برای بهبود اوضاع تغییر دهند، اما در هر صورت بازگشت به برجام به دولت بعدی واگذار شد. با این حال، برجام هنوز نمرده و در کما به سر می‌برد، زیرا اخباری از میانجی‌گری در پرونده هسته‌ای ایران و آمریکا به گوش می‌رسد. آن روزها روحانی را به غرب گرایی و دوستی با آمریکا و دوری از شرق محکوم می کردند. بعدها مشخص شد که روحانی نه غربی بوده و نه دوست رفیق شفیق.
روایت یک؛ بدون دود و آتش و خون
بدون دود و آتش و خون ماجرای مذاکرات هسته ای در دولت روحانی است. ماجرایی که نشان می دهد روحانی، ظریف، تخت روانچی، عراقچی علیرغم تهمت هایی که به آنها زده شد، تلاش زیادی برای رسیدن به توافق هسته ای و رفع تحریم ها کردند. رمانی که پاسخ بسیاری از چالش هایی است که مخالفان برجام در جریان اجرای این توافق برای دولت روحانی به همراه داشتند. در کتاب «بدون دود، آتش و خون» که در ایران منتشر شده نیز به ماجرای تلاش مکرون برای دیدار با روحانی و ترامپ اشاره شده است. روحانی می‌گوید: «وقتی اعلام کردیم به نیویورک می‌روم، 5 نفر به اضافه یک نفر جمع شدند. مرکل که به ندرت به نیویورک سفر می کرد، آمد. در حالی که جانسون در کانون درگیری های سیاسی داخلی قرار داشت، به سرعت به نیویورک آمد و وزرای خارجه چین و روسیه نیز در نیویورک حضور داشتند. اینجا میانجی گری می شد تا مشکل ایران و آمریکا حل شود. همه چیز برای مذاکره مستقیم آماده بود. طرف آمریکایی نیز اظهار داشت که ترامپ مشتاقانه به این دیدار علاقه مند است. اما احساس کردم که یک جایی کار خیلی لنگ است. ترامپ تاکید کرد که ابتدا باید اخبار دیدار را اعلام کنیم و سپس این دیدار برگزار می شود. برای من روشن بود که ترامپ یک بازیگر است. او یک مرد معمولی نبود. هر لحظه بازی می کرد. او بازیگر توانمندی بود. نگران بودم مبادا خبر جلسه را پخش کند و بعد بازی را به هم بزند. ما می گفتیم اول جلسه برگزار شود و بعد خبر منتشر شود و خلاصه کار به جایی رسید که گفتند جلسه برگزار شود و وسط جلسه خبر اعلام شود. اما قبل از این دیدار، تیم ما وارد بحث و رایزنی شد و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که امکان گفتگوی برابر و صادقانه با ترامپ وجود ندارد. کشورهای خارجی هم این را می دانستند. روحانی برای حل و فصل مسائل به نیویورک رفته بود و از این سخنان می توان به نیت او پی برد: «اگر اوباما به جای ترامپ رئیس جمهور می شد، حتماً به این جلسه می رفتم».
روایت دوم، خاطرات پمپئو
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه سابق آمریکا در کتاب جدید خود با عنوان «عقب نکشید: مبارزه برای آمریکائی که دوست دارم» به تلاش های امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه برای دیدار با حسن روحانی و دونالد ترامپ اشاره می کند. طبق تاریخچه این کتاب، مکرون به تلاش های خود ادامه داد و هفته های قبل از مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 2019 را به رایزنی برای دیدار ترامپ و حسن روحانی، رئیس جمهور ایران اختصاص داد. پمپئو در کتاب خود اعلام کرد: با این وجود، مکرون قبل از جلسه مجمع عمومی با رئیس جمهور تماس گرفت و گفت که می تواند با روحانی دیدار کند، اما به این شرط که رئیس جمهور ترامپ ابتدا از روحانی بخواهد که سند خاصی را از قبل امضا کند. یادم می‌آید که رئیس‌جمهور می‌گفت هیچ چیزی را امضا نمی‌کند. ماکرون گفت که اگر امضا نباشد، جلسه ای هم نخواهد بود. وی ادامه می دهد: این موضوع باعث ناراحتی رئیس جمهور ترامپ نشد و او گفت که گزینه های زیادی وجود دارد و همه کارت ها در دست ما است. ترامپ می دانست که نردبان تنش در دستان ماست. مکرون مخالفت کرد و گفت که کارت ها در دست ایران است و به همین دلیل در این شرایط قرار داریم. پمپئو در آن بخش به عصبانیت ترامپ اشاره کرد و نوشت: ماکرون که همچنان مشتاق دیدار ترامپ و روحانی است، گفت که به سراغ ایرانی‌ها می‌رود تا از آنها بپرسد که آیا حاضرند بدون امضای این توافقنامه با او دیدار کنند. سندی از رئیس جمهور ایالات متحده.” یا نه، این باعث عصبانیت ترامپ شد و او گفت: بس کن! به من زنگ نزن! به آنها زنگ نزن و التماس نکن – تو مثل یک دختر کوچک ضعیفی. کشورت را اداره کن یا جلیقه زردها بگو. آنها خودت به من زنگ می زنند و خودت برو مراقب جلیقه زردها باش.» پمپئو تلفن ترامپ را قطع کرد. ایرانی ها هرگز تماس نگرفتند و فرانسه تلاش های میانجی گری خود را کنار گذاشت.
امضای طلایی که روحانی می خواست
روسای جمهور آمریکا همواره خواهان دیدار با نمایندگان تهران بوده اند. به یاد داریم که کلینتون در سازمان ملل راهرو به راهرو به دنبال محمد خاتمی می گشت تا با او دست بدهد و این آخرین داستان نیز نشان می دهد که ترامپ نیز بسیار مشتاق دیدار با روحانی بوده است. آنچه در اینجا مشهود است این است که روحانی که مخالفانش گفته اند طرفدار غرب است و سلاح هسته ای می فروشد، در دقیقه 90 تلاش کرد تا امضای رئیس جمهور ترامپ را بر روی یک سند طلایی بگیرد. سند طلایی که قطعا می تواند با امضای طلایی رئیس جمهور آمریکا بسیاری از معادلات را تغییر دهد. ترامپ می خواست ملاقات کند، اما بدون امضا. روحانی هم گفت «نه» و این «نه» پاسخی است به تمام تهمت هایی که به حسن روحانی زده شده است. فارغ از این ماجرا، سوالی که پیش می آید این است که دیپلمات شیخ حسن روحانی چه سندی در دست داشته که قبل از دست دادن با رئیس جمهور آمریکا از وی درخواست امضا کرده است؟!
منبع: آرمان ملی