روز جدید : همزمان با انتشار فیلمی از مردی که به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه های بیمارستانی در برازیان می خواهد نوزادش را از طبقه دوم بیمارستان پرت کند، استادی اذعان کرد که حتی سایر انقلابیون هم قانع به بچه دار شدن نیستند. این واژه ها به خودی خود بیانگر شکست سیاست های تبلیغاتی و فرزندآوری است، در حالی که وسایل تبلیغاتی رسمی مانند صداوسیما از منظر ایدئولوژیک سعی در تشویق جامعه به بچه دار شدن دارند. ساداوشیما بارها خانواده های پرجمعیت را توصیف کرده و سعی کرده شیوه زندگی و باورهای سنتی آنها را سرمشق جامعه امروز ایران قرار دهد. با این حال، بسیاری از افراد احساس می کنند که این تبلیغات نشان دهنده ناآگاهی از نیازهای جامعه امروز ایران است.
از تبلیغات تا تبلیغ
هرم جمعیتی ایران که تا سال‌ها پیش حکایت از جمعیت جوان و پویا در کشور داشت، در سال‌های آینده به جمعیتی سالمند تبدیل خواهد شد. این موضوع تا حدی با نگرانی هایی همراه بوده که تولد و ترویج آن در دستور کار آژانس های رسمی و تبلیغاتی کشور قرار گرفته است. جلوه اصلی این موضوع را می توان در تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانان جمعیت مشاهده کرد. این قانون علاوه بر امدادرسانی و ترویج ابزارهایی مانند وام برای بچه دار شدن خانواده ها، برای رسیدگی به سقط جنین و حذف الزامات غربالگری ژنتیکی مبارزه می کند که تاکنون با واکنش های منفی مواجه شده است. حدود یک ماه پیش وزارت علوم اعلام کرد که افراد متأهل دارای فرزند در انتصاب هیات علمی در دانشگاه ها نمره بالاتری خواهند داشت. ازدواج یک امتیاز ویژه برای زنان متقاضی شغل در آموزش و پرورش محسوب می شود. اما بسیاری معتقدند این گونه طرح ها جنبه ایدئولوژیک دارد نه جنبه جمعیتی و تاثیرگذار است و نشان از ناآگاهی از جامعه امروز ایران دارد.
رادیو بی پروا در ترویج ازدواج کودکان
در سال‌های اخیر رسانه‌های تبلیغاتی مانند صداو سیما تلاش کرده‌اند خانواده‌های فرزندآور را الگوی جامعه قرار دهند. خانواده هایی که از طریق این دستگاه ها به جامعه معرفی می شوند، ظاهری مذهبی دارند و به جریان های ارزشی منصوب می شوند. تشویق به سبک زندگی سنتی این خانواده ها در بسیاری از موارد منجر به ترویج ازدواج های زیر سن قانونی یا کودکان شده است. با این حال، مبلغان از ارتقای فرزند همسر خود هراسی ندارند.
کسی که دندان می دهد نان می دهد
از سوی دیگر سعی می‌کنند بگویند باید از مسائل اقتصادی مانند تامین مسکن یا هزینه خوراک و پوشاک کودکان غافل شد. می گویند خداوند نان آور است و آن که دندان می دهد نان می دهد. از جمله خانواده هایی که در رسانه ملی به عنوان الگو به جامعه معرفی می شوند، زنانی هستند که تحصیلات دانشگاهی یا شغل خود را برای ایفای نقش مادر به تعویق انداخته اند. چند سال پیش زنی حدوداً شصت ساله در رسانه های داخلی ظاهر شد که در آن زمان صاحب هفت فرزند و همزمان باردار بود. او به دنیا آمدن فرزندان را جهاد برای مادران دانست و گفت: آنها در خانه ای 85 متری زندگی می کنند و زمانی که صاحب 6 فرزند شد، متراژ خانه آنها 55 متر بود. او البته اذعان داشت که مشکلاتی در خانواده وجود دارد، اما بچه ها نتوانستند در رفاه کامل باشند و سختی هایی را متحمل شدند. تصاویر تلویزیونی همچنین یک روحانی جوان را به تصویر می کشد که دارای 13 فرزند و دو همسر در 39 سالگی است. این روحانی که به گفته مرکز آمار ایران بزرگترین خانواده کشور را دارد، تولد فرزند را دستور اسلام و نیاز کشور می داند و می گوید با همسرش که یک سال و نیم بزرگتر است ازدواج کرده است. او در 15 سالگی
امروز ترویج تعدد زوجات، فردا ترویج تعدد زوجات؟
اگرچه این موارد در جامعه به عنوان استثنا شناخته می شوند، اما تبلیغات و ترویج سبک زندگی آنها برای برخی مشکل ساز است. منتقدان بر این باورند که اگر شرم ترویج ازدواج کودکان در رسانه هایی مانند رسانه ملی شکسته شود، به تدریج فضا برای تبلیغ یک مورد افراطی دیگر مانند تعدد زوجات باز می شود. در سال های اخیر برخی از مردان چندهمسری با به اشتراک گذاشتن تصاویری از زندگی خود با همسرانشان سبک زندگی خود را در شبکه های اجتماعی ترویج کرده اند. به عنوان نمونه می توان به آخوندی اشاره کرد که با چهار همسرش در یک خانه زندگی می کند و با ساختن فیلم و مستند، تعدد زوجات را ترویج می کند. اما آنطور که پیداست، تبلیغات رسمی برای تولد فرزندان چندان موثر و موفق نیستند. مشکلات اقتصادی نه تنها مانع از بچه دار شدن خانواده ها می شود، بلکه نرخ ازدواج را نیز کاهش می دهد. چندی پیش مسعود عالمی نیسی رئیس پژوهشکده جمعیت کشور اعلام کرد که حدود 12 میلیون مجرد در کشور داریم.
مردی که به خاطر مرخصی استعلاجی می خواست نوزادش را بکشد
اخیرا ویدئویی در شبکه های اجتماعی منتشر شده است که نشان می دهد مردی در بیمارستان شهید گنجی برازجان استان بوشهر به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه های مالی تولد همسرش و مشکل ترخیص از بیمارستان، قصد دارد نوزادش را بیرون بیاندازد و بکشد. بیمارستان شبکه بهداشت و درمان دشتستان پس از انتشار این ویدئو اعلام کرد که این فرد تبعه غیرقانونی افغانستان است و با دستور رئیس بیمارستان هزینه زایمان با تخفیف یا رایگان برای وی محاسبه شده است. اما هزینه تولد فرزند در ایران با ملیت ایرانی یا افغانی مشخص نیست. همین هفته گذشته بررسی یکی از روزنامه ها از هزینه 30 تا 60 میلیون تومانی زایمان در دو سال اول زندگی این کودک خبر داد.
انقلابیون هم مجبور به بچه دار شدن نیستند
کار به جایی رسید که یک استاد حوزه می گوید حتی انقلابیون را به بچه دار شدن تشویق نمی کنند. حمیدرضا مهدوی ارفع، استاد حوزه و دانشگاه در مراسم شب هفتم محرم الحرام در مسجد جمکران گفت: وقتی رهبر انقلاب تا این حد بر مسئله فرزندآوری تاکید می کنند، به این معناست که موضوع بسیار خطرناک است و جدی اما امروز کار به حدی رسیده است که حتی انقلابیون هم مجبور به بچه دار شدن نیستند. وی افزود: اکنون بچه دار شدن با باورهای امروز مردم در تضاد و در تعارض است. دشمن از دهه 70 شروع به بچه دار شدن کرد و قبل از کنترل جمعیت هر خانواده ای در شرایط اقتصادی بسیار بدتر از امروز با کمترین امکانات چندین فرزند داشت و هرگز احساس بدبختی نمی کرد. وی با اشاره به اینکه امروزه مردم از بچه دار شدن بیشتر می ترسند، گفت: دلیل این ترس تغییر ذائقه و باورهای جامعه است. فرزندآوری بعد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دارد و دشمن این نقطه حساس و متاثر را لمس کرده است.
آیا تولد در آمریکا ایدئولوژیک است؟
اما چرا تبلیغ دستگاه پاسخ نمی دهد؟ از ظاهر سوال معلوم می شود که دستگاه های رسمی و تبلیغاتی سعی در پذیرش نرخ زاد و ولد به شیوه خود داشتند، یعنی. ترویج یک شیوه زندگی سنتی یا دقیق تر ایدئولوژیک به جای تامین منافع جامعه در ازدواج و باروری. اکنون تشکیل خانواده و زایمان در هر جامعه ای چه در ایران اسلامی و چه در جهان غرب امری غریزی محسوب می شود. تا زمانی که دولت در مفهوم عام آن راه حل هر مسئله ساده ای را تبلیغ یک ایدئولوژی بداند تا تامین کالاهای عمومی یا به عبارت دقیق تر، راه حل اقتصادی، همیشه با شکست مواجه خواهد شد.