انواع مرخصی کارگران در قانون کار چیست؟

انواع مرخصی کارگران در قانون کار چیست؟

طبق ماده 64 قانون کار: «مرخصی استحقاقی سالانه کارگران جمعاً یک ماه با احتساب چهار روز جمعه است». طبق ماده 65 قانون کار، مرخصی استحقاقی سالانه برای شاغلین در مشاغل سنگین و زیان آور 5 هفته است. مرخصی انباشته به این معناست که کارگر می تواند 30 روز در سال با پرداخت حقوق و استفاده از سایر مزایای قانونی بدون نگرانی از کسر دستمزد مرخصی بگیرد. همچنین طبق ماده 69 قانون کار «تاریخ استفاده از مرخصی با توافق کارگر و کارفرما تعیین می شود و در صورت اختلاف کارگر و کارفرما با نظر کارگر محلی. و مسائل اجتماعی اجباری است».

لازم به ذکر است که طبق ماده 66 قانون کار، کارگر نمی تواند بیش از 9 روز از مرخصی سالانه استفاده کند. با این اوصاف، در صورتی که کارگری پس از 30 سال خدمت درخواست مرخصی استحقاقی داشته باشد، تنها به مدت 270 روز حق تسویه ذخیره قانونی خود را دارد.

همچنین بر اساس ماده 71 قانون کار «در صورت خاتمه یا خاتمه قرارداد کار یا بازنشستگی و ازکارافتادگی عمومی کارگر یا تعطیلی کارگاه، مطالبات مربوط به مدت مرخصی استحقاقی کارگر به وی پرداخت می شود. در صورت فوت وی برای ورثه خود.» با بیان اینکه کارگر در صورت عدم استفاده از مرخصی در طول 30 سال خدمت، می تواند شرایط مربوط به ذخیره این 900 روز را از کارفرما مطالبه کند. لازم به ذکر است که امروزه به دلیل رواج قراردادهای موقت، معمولاً کارگران مجبور به امضای فیش حقوقی در پایان سال می‌شوند که «کارگر حقوق خود را کامل دریافت کرده است»؛ در این صورت کارفرما می‌تواند پس از 30 سال کار به راحتی از پرداخت ذخایر تعطیلات خودداری می کنید.

علاوه بر مرخصی مقرر در ماده 64 قانون کار، کارگران حق استفاده از انواع دیگر مرخصی را دارند: طبق ماده 73 قانون کار، کلیه کارگران از سه روز مرخصی استحقاقی در موارد زیر برخوردار هستند. موارد: الف- ازدواج دائم، ب- فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان.

همچنین طبق ماده 67 قانون کار، هر کارگر حق دارد در تمام مدت اشتغال به کار از یک ماه مرخصی استحقاقی یا مرخصی بدون حقوق برای انجام مناسک حج واجب استفاده کند.

مورد دیگر مرخصی زایمان بر اساس ماده 76 قانون کار است. بر اساس این قانون مرخصی زایمان برای کارگران زن در مجموع 90 روز است. حتی الامکان 45 روز از این مرخصی بعد از بارداری استفاده شود. زمانی که دوقلوها به دنیا می آیند، 14 روز به مدت مرخصی اضافه می شود. البته سال ها پس از تصویب قانون کار، این مدت 3 ماهه به 6 ماه و سپس در قوانین تکمیلی به 9 ماه افزایش یافت. همچنین برای مردانی که همسرانشان شاغل و در مرخصی زایمان هستند، 14 روز مرخصی نیز در زمان تولد فرزندشان محاسبه می شود. البته این مرخصی برای مردان شاغل در قوای سه گانه و بخش عمومی غیردولتی به 3 روز محدود می شود.

مرخصی استعلاجی یکی دیگر از انواع مرخصی است که در قانون کار ذکر شده است. البته شرایط و جزئیات این مرخصی در قانون کار ذکر نشده و فقط در ماده 74 قانون کار آمده است: «مدت مرخصی استعلاجی با تأیید سازمان تأمین اجتماعی جزء محسوب می شود. از سوابق کار و بازنشستگی کارگران.” سقفی برای این مرخصی وجود ندارد. همچنین لازم به ذکر است که طبق قانون برای تعطیلات که در هر شیفت کمتر از هفت روز است و در مجموع از 15 روز بیشتر نمی شود. سال گواهی پزشک معالج کافی است و نیازی به تایید پزشک معتمد یا هیات پزشکی ندارد، مرخصی های بیش از 15 روز تا 60 روز در سال و مرخصی های بیش از 7 روز در هر شیفت باید به تایید سازمان مجاز باشد. مرخصی های بیش از 60 روز در سال نیز باید توسط کمیسیون پزشک تایید شود.

در تمام موارد ذکر شده تا کنون مرخصی کارمند همراه با حقوق بوده است. اما طبق ماده 72 قانون کار، کارگران امکان مرخصی بدون حقوق را دارند. بر این اساس «نحوه استفاده از مرخصی بدون حقوق کارگران و مدت آن و شرایط بازگشت آنها به کار پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی کارگر یا نماینده قانونی وی با کارفرما تعیین می شود».

دیدگاهتان را بنویسید