وام بانکی با سود کلان، پدیده ای آشنا این روزها در کشور، حتی جوابگوی نیازهای روزانه مردم نیست چرا که تورم با نرخ بی سابقه ای در حال رشد است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، تورم در دی ماه 1401 با 1.3 واحد افزایش به 46.3 درصد رسید و نرخ تورم نقطه‌ای نیز به 51.3 درصد رسید که نشان می‌دهد خانوارهای کشور به طور متوسط 51.3 درصد بیشتر از دی ماه 1400 هزینه کرده‌اند. برای خرید «هزینه یکسانی از کالاها و خدمات را صرف کرد.
به گزارش دیده بان ایران، با شتاب گرفتن نرخ رشد تورم، درآمد مردم و حداقل دستمزد کارگران دیگر کفاف مخارج زندگی آنها را نمی دهد، اتفاق تلخی که منجر به تخلیه منابع مالی مردم برای تامین نیازهای روزمره می شود. نیاز دارد یا حتی با بهره وام بگیرید. بهره بسیار زیاد است.
مرتضی افگه، استاد دانشگاه شهید چمران اهواز و کارشناس اقتصاد توسعه، در پاسخ به وام گرفتن برای رفع نیازهای روزانه یا خرید کالا از مردم؛ وی با بیان اینکه این رفتار کاملاً منطقی است و در علم اقتصاد به آن رفتار خردمندانه می گویند، گفت: در اقتصادی که با تورم بالای 45 درصد مواجه است، هم تولیدکننده و هم مصرف کننده می دانند که در شرایط فعلی فردی که سپرده گذاری در بانک متضرر می شود و قدرت خرید خود را از دست می دهد و در عوض کسی که موفق به اخذ وام شده، برده است.
این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به اینکه آینده نگری مردم پدیده ای است که اتفاق افتاده است، ادامه داد: وی گفت: مردم به این نتیجه رسیده اند که در شرایط فعلی هر چه می توانند کالا بخرند و پول خود را به کالا تبدیل کنند و اگر پول نداشته باشند با استقراض آینده خود را تامین می کنند.
افکه در ادامه خاطرنشان کرد: این رفتار یک رفتار اقتصادی خردمندانه است که بر اقتصاد تأثیر منفی می گذارد. وی به ددیان ایران گفت: این رفتار تورم را بدتر می کند، اما نباید مردم را مقصر دانست زیرا این رفتار نیز نتیجه بی تدبیری است که منجر به تورم افسارگسیخته شده و مردم نیز آینده خود را ناپایدار، مبهم و بی بند و بار می بینند. طبیعی است که آنها اینگونه رفتار کنند.” استاد دانشگاه چمران اهواز در ادامه با اشاره به اینکه این رفتار باعث افزایش تقاضای کاذب می شود، خاطرنشان کرد: وی گفت: از آنجایی که مردم به دنبال حفظ قدرت خرید خود هستند، ممکن است کالاهایی را خریداری کنند که به آنها نیازی ندارند، بنابراین سطح تقاضای کاذب افزایش می یابد.
مردم از پس انداز خود برای زنده ماندن استفاده می کنند
به گزارش دیده بان ایران؛ اخذ اعتبار برای خرید کالا و رفع نیازهای روزانه توسط مردم انجام می شود، در حالی که بر اساس نظرسنجی ایسپا که با جامعه آماری شهروندان بالای 18 سال از کل کشور انجام شده و نمونه 1590 نفر بوده است، 39.1 درصد جامعه آماری پس انداز داشته اند، 17 درصد در بازار زمین و مسکن و 16.5 درصد در زمینه اشتغال زایی و کارآفرینی سرمایه گذاری کرده اند. همچنین 9.2 درصد از این جامعه آماری در بورس و 8.1 درصد پس‌انداز خود را در بانک سرمایه‌گذاری می‌کنند. 5.8 درصد طلا و سکه و 1.6 درصد دلار و ارز می خرند.
علیرغم رقم بالای 39.1 درصد از جامعه آماری که پس انداز ندارند، اما به گفته کارشناسان این رقم از سال 1398 که نظرسنجی انجام شد تا امروز مرتضی افکه، کارشناس اقتصاد توسعه در پاسخ به آمار ارائه شده از ایسپا، قطعا افزایش یافته است. دیده است بان ایران گفت: این آمارها به این معناست که چندین دهه ناکارآمدی مردم را به فقر رسانده و در مدت کوتاهی به ویژه در 5 تا 6 سال اخیر و با تحریم های شدید مردم فقیرتر شده اند و با امیدواریم در آینده از پس انداز خود استفاده کرده باشند تا بتوانند در آینده به شرایط عادی بازگردند. وقتی مردم درآمدی ندارند، تبدیل می‌شوند و پس‌انداز خود را برای زنده ماندن مصرف می‌کنند، چیزی که در کشور شاهد آن هستیم.