در روزهای گذشته بحث عدم تعطیلی مدارس در شرایط بحرانی هوای کثیف با تغییر شاخص های سنجش آلودگی مطرح شده است. وزارت بهداشت مخالف تغییر شاخص ها بود و وزارت آموزش و پرورش با دلایل و مقاله ها و گزارش هایی شاخص های ایران را با کشورهای دیگر مقایسه می کرد و معتقد بود این شاخص ها باید افزایش یابد تا بر این اساس مدارس تعطیل شوند. اکنون علی سلیقه، رئیس سازمان محیط زیست که در تیم وزیر آموزش و پرورش حضور دارد، گفت کشورهای دیگر با شاخص آلودگی 200 تا 300 فقط مدارس ابتدایی را تعطیل می کنند. پیش از این وزیر آموزش و پرورش از واگذاری تعطیلی مدارس به آموزش و پرورش صحبت کرده بود، چرا که ظاهراً طرح این وزارتخانه برای تغییر معیارهای آلودگی هوا برای کاهش تعطیلی مدارس به مذاق دیگر مسئولان خوش نیامده است، نه کارشناسان. اما وزارت مذکور به رهبری یوسف نوری همچنان با پیروی از سخنان مصر، دیروز مجدداً موضوع شاخص ها را مطرح کرد و اعلام کرد که تعطیلی مدارس با شاخص آلایندگی زیر 200 در دنیا مرسوم نیست. وزارت آموزش و پرورش با انتشار گزارشی با عنوان «گزارش حوزه بهداشت و درمان باشگاه دانش پژوهان جوان» که در واقع به بررسی ابعاد مختلف شاخص کیفیت هوا با تعطیلی مدارس در ایران و سایر کشورها می پردازد، تلاش می کند تا تاکید کند که تعطیلی مدارس در ایران با شاخصهای موجود غیر کارشناسی است و در دنیا تعطیلی مدارس زیر 200 نیست. شاخص 300، اما مدارس تعطیل نیست، اما در ایران بارش برف و آلودگی با شاخص 150 مدارس را تعطیل می کند.»
داستان یک گزارش
در گزارش ارائه شده از سوی وزارت آموزش و پرورش با تبیین و توجیه تغییر شاخص ها با این مقدمه که «آلودگی هوا یکی از رایج ترین مظاهر روزهای سرد و خاکستری زمستان ماست. امروزه یکی از بزرگترین دغدغه های والدین و کارکنان حفظ سلامت دانش آموزان و در عین حال تضمین کیفیت آموزش است. یکی از ابتدایی ترین تصمیماتی که قبلا در این شرایط گرفته شد، تعطیلی مدارس بود که مستقیماً بر آموزش کشور و سطح علمی دانش آموزان تأثیر گذاشت، دنیا رایج نیست. به عنوان مثال، امروز هند، پاکستان و چین دارای شاخص های آلودگی حتی بالاتر از 200 هستند، اما هیچ یک از آنها تعطیلی گسترده مدارس را در سراسر کشور تجربه نکرده اند. عدد شاخص دقیق کیفیت هوا برای تعطیلی مدارس در سراسر جهان رایج نیست، اما سنگاپور دارای شاخص 314، هند با شاخص بیش از 500، مالزی با شاخص 267، پاکستان با شاخص 450 و چین با شاخص 500 منجر به ورود مدارس شده است. بسته شدن لازم به ذکر است امسال در دهلی نو با شاخص آلودگی 447 تنها مدارس ابتدایی آن شهر تعطیل شد. در برخی از مناطق ایالات متحده، عدد 275 به عنوان آستانه تعطیلی مدارس ذکر شده است.» این گزارش توضیح می دهد: «شاخص کیفیت هوا (AQI) که ابزاری کلیدی برای شناخت کیفیت هوا و تعیین میزان آلودگی آن است. پنج آلاینده اصلی هوا شامل ذرات معلق، دی اکسید نیتروژن (NO2)، ازن سطح زمین (O3)، مونوکسید کربن (CO) و دی اکسید گوگرد (SO2) محاسبه شده است. ابتدا «غلظت» هر یک از آلاینده های مذکور از طریق ایستگاه های اندازه گیری در شهر اندازه گیری می شود. سپس با استفاده از یک فرمول خاص، مقدار AQI برای هر آلاینده محاسبه می شود. بالاترین مقدار AQI در هر ایستگاه به عنوان مقدار AQI آن ایستگاه گزارش می شود. به همین ترتیب، بالاترین AQI گزارش شده در بین تمام ایستگاه ها به عنوان AQI “شهر” گزارش شده است. با افزایش عددی شاخص کیفیت هوا، درصد بیشتری از مردم احتمالاً از پیامدهای سلامتی ناشی از آلودگی هوا رنج می برند. مقادیر شاخص آلودگی هوا معمولاً به طیف گروه بندی می شوند. این گزارش به موسسات زیستمحیطی و درمانی متعدد و معتبری که در دنیا وجود دارد اشاره میکند و میگوید: آژانس حفاظت از محیطزیست آمریکا (EPA) و مرکز کنترل بیماریهای آمریکا (CDC) از جمله نهادهایی هستند که کیفیت هوا را مدیریت میکنند. فعالیتهای مدارس را منتشر کرد. به گفته مدیریت این گزارش، «در شرایط ناسالم هوا (قرمز) باید فعالیت بدنی دانشآموزان در فضای باز محدود شود تا زمان استراحت دانشآموزان افزایش یابد و میزان فعالیت بدنی شدید کاهش مییابد همچنین فعالیتهای بدنی طولانی یا شدید دانشآموزان باید در فضای سرپوشیده (در سالن) انجام شود یا به زمان دیگری موکول شود، همچنین گفته میشود کودکانی که مبتلا به آسم هستند، نسبت به سایرین نسبت به آلودگی هوا حساستر هستند. دانش آموزان و باید بیشتر مراقب باشند.” اگر علائمی مانند سرفه، خس خس سینه، تنگی نفس یا درد ظاهر شد. در قفسه سینه دانش آموزان باید فعالیت بدنی خود را متوقف کرده، از فضای باز سالن خارج شده و استراحت کنند.» در ادامه آمده است: «اگر علائم تنفسی بهبود نیافت، باید با پزشک مشورت کنند یا به مرکز درمانی منتقل شوند. بر اساس راهنمای مذکور، در مواقعی که کیفیت هوا بسیار ناسالم (بنفش) است، دانش آموزان نباید فعالیت بدنی در فضای باز انجام دهند و این فعالیت ها باید در داخل سالن (داخل سالن) انجام شود. در بسیاری از کشورها، زمانی که کیفیت هوا ناسالم یا بسیار ناسالم است، مدارس تعطیل نیستند و فعالیت های آموزشی ادامه می یابد، اما محدودیت هایی برای فعالیت بدنی دانش آموزان وجود دارد. در این گزارش آمده است: «در شرایط آلودگی هوا و حضور دانشآموزان در فضای بسته مدرسه، باید از بسته بودن درها و پنجرهها و به حداقل رساندن تبادل هوا در داخل و خارج اتاق اطمینان حاصل کرد. همچنین تهویه مناسب هوای داخل (به ویژه تهویه با فشار مثبت با جلوگیری از ورود هوای بیرون به داخل اتاق) می تواند کیفیت هوای داخل اتاق را بهبود بخشد.» گفته شد: «سلامت دانش آموزان در کشور اولویت اول وزارت آموزش و پرورش است. اگر هر شرایطی این اولویت را با خطر جدی مواجه کند، قطعاً انتظار داریم مدارس تعطیل شوند، اما در شرایط فعلی میتوان با استفاده از تجربه دیگری این کار را انجام داد.» کشورها سیستم آموزشی و تربیتی دانش آموزان را بدون آسیب توسعه می دهند. از نهادها و استان های ذیربط انتظار داریم که مدارس و محیط آموزشی که آینده سازان جمهوری اسلامی هستند آخرین مکان تعطیل باشد.
محیط زیست هم گفت که شاخص هایشان بالاتر است
در ادامه و جمع بندی اخبار و اطلاعات منتشر شده مبنی بر تعطیلی یا عدم تعطیلی مدارس به دلیل آلودگی هوا و ارتباط آن با شاخص های تعیین و تشخیص آلودگی، علی سلاجقه در اظهارنظری به ایسنا گفت: سایر کشورها با شاخص 200 -300 آلودگی، تعطیل فقط مدارس ابتدایی. وی که پیش از این گفته بود تعطیلی مدارس تاثیری در کاهش آلودگی هوا ندارد، درباره موضع سازمان محیط زیست درباره تغییر شاخص آلودگی هوا در زمان تعطیلی مدارس توضیح داد: ما شاخص های آلودگی را تعیین می کنیم و تعطیلی بر عهده هیات وزیران است. » به گفته سلایگه: «در دنیا وقتی صحبت از شاخص های آلودگی هوا برای تعطیلی مدارس می شود، بالاتر از ما عمل می کنند، مثلاً با شاخص 200-300 فقط مدارس ابتدایی تعطیل هستند. پیش از این هیات وزیران شاخص 150 را تعیین کرده بود و حالا می خواهد تصمیم خود را تغییر دهد. پیش از این احمد وحیدی، وزیر کشور گفته بود: مصوبه ای وجود دارد که مشخص می کند مدارس در چه سطحی از آلودگی تعطیل شوند. بر اساس این مصوبه تیم های اورژانس استان ها باید برای استراحت تصمیم بگیرند. به هر حال این موضوع باعث شده است تا با کمک سازمان محیط زیست پیشنهاد جدیدی را به دولت ارائه دهیم تا این استانداردها کمی تغییر کند تا در این شرایط نیازی به تعطیلی مدارس مان نباشد.»
منبع: آرمان ملی