آیا با نزدیک شدن به انتخابات مجلس دوازدهم نمایندگان مردم با انتقاد از قوه مجریه و استیضاح وزرا می خواهند با دولت تسویه حساب کنند؟
وزرای دولت ابراهیم رئیسی به بهارستان سفر کرده و خواهند داشت. برخی نمایندگان به دنبال استیضاح وزرا هستند. چندی پیش علی نیکزاد نایب رئیس مجلس گفته بود که درخواست استیضاح ۹ وزیر به هیات رئیسه رسیده است اما به جز یکی دو مورد از دیگر استیضاح ها خبر چندانی نیست. هرچند نیکزاد نامی از آن وزرای استیضاح شده نبرد، اما به جز وزیر بهداشت، شنیده شد وزرای ورزش، اقتصاد، صلح، آموزش و پرورش، کشور و علوم در لیست استیضاح قرار دارند. با توجه به کارت زردی که مجلس چهارشنبه هفته گذشته به وزیر ارتباطات داد، این احتمال وجود دارد که نام وی در لیست وزیران در معرض خطر استیضاح قرار گیرد.
انتقاد از هیئت مدیره
اما برخی از نمایندگان از عدم ارجاع این طرح های استیضاح به کمیته های مربوطه یا به اصطلاح اعلام وصول آن انتقاد کردند. انتقاد از کمیسیون رئیس مجلس به ریاست محمدبکر کلیباف، رئیس مجلس.
فتح الله طوسلی نماینده مردم بهار و کبودرهنگ در مجلس هفته گذشته در نطق میان دوره ای خود از عدم اعلام وصول استیضاح انتقاد کرد. وی با بیان اینکه به برخی از وزارتخانه‌ها هشدار می‌دهم که به خاطر سوال‌های وزیر از مردم ما تلافی نکنند، گفت: رئیس محترم مجلس و شورای حکومتی با اعلام وصول استیضاح و سؤالات در ماه‌ها اجازه دهید مجلس به نظارت خود عمل می کند. «حضور برخی از مسئولان که توانایی اداره زیردستان را ندارند ظلم به مردم و کشور است».
اما در چنین شرایطی هیات مدیره این اختیار را دارد که طرحی را در دستور کار قرار دهد یا خیر. اما این دستکاری هیات مدیره احتمالا نتیجه لابی دولت با نمایندگان مجلس است. همانطور که توسلی گفت، سؤالات وزیران و طرح های استیضاح ماه ها در کشوی کابینه فرو می نشیند.
بعد مجلس اعتماد کرد
این حجم از استیضاح ها در هیات مدیره گیر کرده است که حدود 15 ماه از عمر دولت سیزدهم می گذرد. این پرسش‌ها را در اذهان عمومی ایجاد می‌کند. حدود 15 ماه پیش همین مجلس به این وزرا رای اعتماد داد و اگر آن موقع رای نمایندگان مردم بر اساس کفایت وزرا بود، حالا دلیل استیضاح آنها چیست؟ یا اگر استیضاح آنها مربوط به رویارویی با بنیانگذاران وضع موجود است، سال گذشته به چه چیزی رای داده اند؟ محسن پیرهادی، نماینده تهران در پاسخ به این سوال که 15 ماه از رای اعتماد به وزرا نگذشته و این حجم از استیضاح به چه چیزی اشاره دارد، به «اعتماد» می گوید: مجلس در آن زمان به برنامه ها اعتماد کرد. وزرا، اما شاید نتیجه ای که برخی نمایندگان انتظار داشتند به دست نیامد». وی با بیان اینکه «سؤال و استیضاح دو ابزار نظارتی مجلس در رابطه با وزرا است»، گفت: استیضاح به این معنا نیست که کار وزیر تمام شده است، بلکه به این معناست که ممکن است برخی از نمایندگان بخواهند در مورد موضوعی توضیح دهند و وزیر توضیح دهد. صحبت کنید و توضیحات قانع کننده است. استیضاح یک مرحله بعد از سوال است و اگر نمایندگان مردم از توضیحات وزیر قانع نباشند، وزیر پست خود را ترک خواهد کرد.
در کنار تغییر، پشتیبانی هم می کند!
اما سوال دیگری به ذهن متبادر می شود و آن اینکه با وجود مشکلات و عدم توانایی و عدم مدیریت لازم از سوی دولت برای مهار این مشکلات، چرا شخص رئیس جمهور کابینه را تغییر نداد؟ جدا از عدم تغییر چرا از وزرایی مثل وزیر صمت که عملکردشان مشکلات زیادی را ایجاد کرده حمایت کامل می کند؟
پیشرفت در نقد دولت
تعداد زیاد استیضاح وزرا در کمیته اجرایی احتمالاً مربوط به نزدیک شدن به فصل انتخابات مجلس دوازدهم نیست. با روی کار آمدن دولت، نمایندگان مجلس تا حدودی از دولت حمایت کردند، اما حجم مشکلات آنقدر زیاد شد که همین نمایندگان در سخنرانی ها و مصاحبه های خود به انتقاد از دولت پرداختند. زائد نیست اگر بگوییم نمایندگان مردم با دیدن حجم زیاد مشکلات در کنار بی عملی و ناتوانی دولت در کنترل مشکلات به ویژه در حوزه معیشتی و اقتصادی می خواهند موضوع استیضاح و سوال را به بازی بگیرند. وزرا با نطق های آتشین خود را از حساب دولت ها جدا کنید تا سال آینده در انتخابات مجلس نارضایتی مردم از وضعیت موجود روی برگه هایشان نباشد و پاسخگوی دولت ها نباشند. صحبت؛ البته بر کسی پوشیده نیست که چک های سفید امضا شده توسط نمایندگان مجلس به دولت یکی از دلایل مشکلات کنونی کشور است. مجلسی که نمایندگان آن قبل از انتخابات و زمانی که رئیسی رئیس قوه قضائیه بود برای دعوت از وی برای شرکت در انتخابات به سراغ وی رفتند، به گفته رئیسی «بنیانگذار وضع موجود» هستند. البته خود رایس یکی از اصلی ترین «بنیان گذاران وضع موجود» است.
به طور کلی، احتمالاً با اوج تورم، نمایندگان، به اصطلاح، با خود «دو دو; “چهار” و به این نتیجه رسیده اند که اکنون زمان آن است که با انتقاد از دولت، حمایت مردمی را در رای دهندگان خود جمع کنند. محسن پیرهادی، نماینده تهران در مجلس نیز معتقد است این تعداد استیضاح واکنش نمایندگان به فشارهای مردمی است. وی در گفت و گو با اعتماد گفت: به هر حال مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم زیاد است و این باعث فشار به مردم می شود. مردم این فشار را به نمایندگان مردم منتقل می کنند و نمایندگان مردم باید خودشان واکنش نشان دهند.» در عین حال معتقد است «استیضاح بهانه سیاسی نیست؛ تعارف نداریم؛ شرایط اقتصادی و معیشتی مناسب نیست».
بحث کارایی است
اما تحلیل دیگری درباره افزایش استیضاح ها و سوالات نمایندگان مردم وجود دارد و این تردید را ایجاد می کند که شاید نماینده یا نمایندگان سوال کننده یا استیضاح کننده درخواست هایی از برخی وزرا داشته باشند و به دلیل عدم پاسخگویی آنها، تعداد استیضاح ها و سوالات افزایش یافته است. پیرهادی به اعتماد گفت: وزرای دولت شخصیت و سوابق خوبی دارند اما بحث کارآمدی است. وی در ادامه افزود: وزرای دولت از نظر سلامت و درستکاری واقعاً چنین هستند. مثلا وزیر می گوید که برنامه ها و وعده هایش درصد پیشرفت داشته است. وقتی وزیر می آید یک فرصت دیگر می خواهد و به نمایندگان می گوید در منطقه ای که مشکل ایجاد کرده اید به آنها فرصت بدهید. نمایندگان ممکن است فرصت بدهند یا ندهند.”
جلسه استیضاح دوم فاطمی امین
در حالی که آبان ماه گذشته فاطمی امین از سمت وزیر صمت برکنار شد و مجلس به وی رای اعتماد داد، همچنان شنیده می شود برخی نمایندگان درصدد برکناری مجدد وی از سمت وزیر صمت هستند. این نیز سؤالاتی را ایجاد می کند; رای اعتمادی که مجلس برای بار دوم به فاطمی امین داد از کجا آمد؟ و چگونه نمایندگان مردم در این چند ماه به فکر استیضاح یکی از منتقدترین وزرای کابینه افتادند؟!
ارجاع استیضاح عین اللهی به کمیسیون بهداشت
مورد دیگر استیضاح وزیر بهداشت است که سر و صدای زیادی در رسانه ها به پا کرد. در حالی که شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس می گوید استیضاح بهرام عین اللهی به کمیسیون مربوطه ارجاع نشده است، عبدالحسین روح الامینی، نماینده تهران در گفت و گو با «اعتماد» گفت: طرح استیضاح وزیر بهداشت از سوی هیئت رئیسه به کمیسیون بهداشت ارجاع شده است. کارگردانان سه شنبه گذشته
به گفته نماینده تهران در مجلس، «براساس آیین‌نامه داخلی مجلس، وزیر مربوطه باید ظرف مدت یک هفته از زمان ارجاع به کمیسیون، در کمیسیون تشکیل جلسه دهد. بر این اساس آقای عین‌الهی می‌توانند روزهای یکشنبه و سه‌شنبه هفته جاری به کمیته بیایند و روز یکشنبه در کمیته حاضر شوند».
روح الامینی در خصوص تذکر اولیه خود در خصوص عدم ارجاع طرح استیضاح از سوی رئیس مجلس به کمیته بهداشت، گفت: این تذکر به این دلیل است که رئیس مجلس اشتباه کرده و طرح استیضاح را ارجاع نداده است که پس از آن در نهایت طرح استیضاح مطرح شد. به کمیسیون بهداشت ارسال شد. بر اساس آئین نامه داخلی مجلس، پس از حضور وزیر مربوطه در کمیسیون، در صورتی که تعداد امضاهای استیضاح ها همچنان بیش از 10 امضا باشد، پیشنهاد استیضاح به کمیسیون ریاست جمهوری می رود و باید در کمیسیون درج شود. دستور جلسه.
عدم تمرکز
اگرچه دولت در عرصه داخلی و خارجی نتوانسته به مدیریت قابل قبولی بر مسائل دست یابد و به موفقیت دست یابد، اما به نظر می رسد نمایندگان مجلس نیز می خواهند کمر دولت را خالی کنند تا حداقل در این مدت زمان باقی مانده تا انتخابات مجلس دوازدهم. آنها می توانند اندکی خود را از عواقب اقدامات دولت یا بهتر بگوییم از انفعال حفظ کنند. البته این موضوع مربوط به یکی دو سال پیش است و به سختی می توان آن را از افکار عمومی حذف کرد.
محسن پیرهادی، نماینده تهران در مجلس: به هر حال مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم زیاد است و به مردم فشار می آورد. مردم نیز این فشار را به نمایندگان مردم منتقل می کنند و نمایندگان مردم باید خودشان واکنش نشان دهند. استیضاح بهانه سیاسی نیست. تعارفاتی که نداریم؛ شرایط اقتصادی و معیشتی مناسب نیست
در حالی که آبان ماه گذشته فاطمی امین از سمت وزیر صمت برکنار شد و مجلس به وی رای اعتماد داد، همچنان شنیده می شود برخی نمایندگان درصدد برکناری مجدد وی از سمت وزیر صمت هستند. این نیز سؤالاتی را ایجاد می کند; رای اعتمادی که مجلس برای بار دوم به فاطمی امین داد از کجا آمد؟