به یک سوال تکراری پاسخ دهید؛ آیا رضاشاه مؤسس دانشگاه ایران بود؟ / از رشد 28 برابری محافل علمی به رتبه شانزدهمین تولید علمی جهان در دوران انقلاب اسلامی

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ به گزارش صاحب نیوز؛ آموزش عالی به سطح تحصیلاتی اطلاق می شود که در دانشگاه ها، حوزه های علمیه، کالج ها و موسسات فنی که مدرک دانشگاهی یا سمیناری ارائه می دهند وجود دارد. در این گزارش نگاهی داریم به تاریخچه آموزش عالی در ایران و پس از انقلاب اسلامی ایران و در حین بحث نیز موضوع را مطرح خواهیم کرد.

تاریخ

امروزه منابع مختلفی از دوران باستان وجود دارد که نشان از وجود مراکز و نظام های آموزش عالی در سرزمین های ایران باستان دارد. یکی از معروف ترین این مراکز، دارالفنون نصیب در حکومت ساسانی است که اساتید تبعیدی از آتن در آنجا به تحصیل و تدریس پزشکی، ریاضیات و نجوم می پرداختند و فرهنگستان گاندی شاپور یکی از مراکزی بود که به طبابت شهرت داشت. روز باقی می ماند

از زمان تأسیس بیت الحکمه در زمان خلافت عباسی، تحصیلات عالی در سرزمین های اسلامی به تدریج گسترش یافت، تا جایی که مدارس نظامی در دوره سلجوقیان در چندین شهر مانند بغداد، بلخ، نیشابور، هرات و اصفهان تأسیس شد. . . . هاراج نصیرالدین طوسی همچنین یک مؤسسه تحقیقاتی و رصدخانه بزرگ را در ماراج راه اندازی کرد که به طور سنتی 40000 کتاب از سراسر جهان جمع آوری کرده و توسط هولاکو خان ​​ایلانی تأمین مالی شده است.

اما باید گفت که تحصیلات عالی در دوره جدید و جدید در عصر قاجار در سال 1234 با تأسیس وزارت علوم آغاز شد که با تأسیس مدرسه دارالفنون توسط امیرکبیر آغاز شد. با این حال برخی از دانشجویان همچنان برای ادامه تحصیل به خارج از کشور اعزام می شدند تا بتوانند پس از فارغ التحصیلی به ایران بازگردند و به توسعه کشور کمک کنند.

چندی بعد مدارس و دانشگاه های برجسته دیگری به فرهنگستان هنر پیوستند. از آن جمله می توان مدرسه نظام (تأسیس 1264) را نام برد که با بودجه 10 تا 12 هزار تنی تأسیس شد. همچنین می توان به مدرسه علوم سیاسی (تأسیس 1278) که تحت مدیریت وزارت امور خارجه بود اشاره کرد.

دوره پهلوی

در سال 1304 هجری شمسی به جای حکومت قاجار، حکومت پهلوی در نظام سیاسی ایران روی کار آمد. سال‌های 1304 تا 1320 را می‌توان مهم‌ترین و حساس‌ترین سال‌های تاریخ معاصر ایران دانست. زیرا در این دوره تلاش زیادی برای دگرگونی نهادهای فرهنگی و اجتماعی کشور صورت گرفت تا در نهایت سلسله سیاسی حکومت پهلوی تأسیس شود. تغییرات فرهنگی با رشد سریع نهادهای جدید به منظور از بین بردن نهادهای سنتی کشور همراه بود.

در میان اصلاحات رضاشاهی، اصلاحات آموزشی یکی از مهمترین اصلاحاتی بود که وی در فاصله سالهای 1304 تا 1320 مطابق با سیاست نوسازی کشور انجام داد. به همین منظور رضا شاه که به دنبال گسترش سیاست‌های غرب‌گرایانه و ضداسلامی خود به تمامی ابعاد کشور از جمله آموزش و پرورش است، در صدد تغییر و تحول مراکز آموزشی برای توسعه صنعتی و علمی و هماهنگی فعالیت‌های آموزش عالی بر اساس پیگیری است. گاربی به الگوی کشور، مراکزی را با نیروهای خارجی و کارشناسان و فارغ التحصیلان دانشگاه های اروپایی راه اندازی کرد که در نوع خود می تواند پیامدها و آثار و نتایجی در راستای اهداف خود داشته باشد. در این دوره وزارت فرهنگ تأسیس شد و قانون اعزام دانشجو به خارج و استخدام معلمان خارجی به تصویب رسید.

یک شبه چک کنید

این را در طول سال ها شنیده ایم، رضاخان را بنیانگذار دانشگاه تهران می دانند و از او به عنوان مردی که این مهم را انجام داده است یاد می کنند. اما در واقع او تنها چند دبیرستان و دانشکده موجود را ادغام کرد و نام آن را دانشگاه تهران گذاشت. برای این کار تیمورتاش وزیر دربار از طرف رضاشاه به دکتر عیسی سیدیک دستور داد که به آمریکا برود و در آموزش عالی جدید تحصیل کند. البته باید در نظر داشت که طرح تأسیس دانشگاه در سال 1307 توسط دکتر حسابی مطرح شد و در سال 1310 دکتر سیدیک به مأموریت آمریکا اعزام شد.

به دنبال این اتفاقات در سال 1313، تلاش همه جانبه ای برای تأسیس و توسعه آموزش عالی در ایران صورت گرفت و دانشگاه تهران توسط دکتر حسابی و دکتر صدیق تأسیس و در 8 خرداد 1313 به تصویب مجلس رسید.

از این اتفاقات برمی‌آید که رضاشاه مستقیماً در تأسیس دانشگاه تهران دخالتی نداشته است.

دوره دوم پهلوی

پس از جنگ جهانی دوم، محمدرضا شاه به تدریج تصمیم گرفت مدل دانشگاه های ایران را از فرانسوی به سیستم دانشگاهی آمریکایی تغییر دهد. به همین دلیل است که او در تلاش است تا دانشگاه های آمریکا را در اواخر دهه 1950 با هم همکاری کند. این در حالی است که به دعوت محمدرضا پهلوی، رئیس دانشگاه پنسیلوانیا در ایران، پس از چندین مذاکره، دانشگاه شیراز تحت کنترل مستقیم آن دانشگاه آمریکایی قرار گرفت.

در این دوره، کشور و در نتیجه آموزش عالی به شدت به نیروهای خارجی وابسته بود و سیاست کلی کشور توسط آمریکایی ها طراحی و تبیین شد. فساد بیداد می کرد و خفقان و ترس سراسر کشور را فرا می گرفت، به طوری که سازمان اطلاعات و امنیت (ساواک) در همه امور دخالت می کرد و در چاپ کتاب، مطبوعات، ادارات، دانشگاه ها و… دخالت می کرد.

در آن زمان، حسینیه ارشاد و رکن اصلی آن، شهیدان آیت الله مرتضی مطهری و دکتر علی شریعتی، از مؤثرترین عوامل و شاخص ها در ترویج مخالفت های سیاسی با رژیم پهلوی بودند.

دوران پس از انقلاب اسلامی

در بهمن 1357 تحول اساسی در ساختار سیاسی ایران رخ داد. پیروزی انقلاب اسلامی و سرنگونی حکومت پهلوی در 22 بهمن 1357، علاوه بر تغییر نظام حکومتی، تحولات اساسی در نظام آموزش عالی و بنیان های فرهنگی و اجتماعی ایران را به دنبال داشت. تغییر حاکمیت سیاسی مستلزم تغییر و اصلاح ساختارهای فرهنگی بود. بر همین اساس در بهار 1359 انقلاب فرهنگی رخ داد و دانشگاه ها تعطیل و ستاد انقلاب فرهنگی تشکیل شد. هدف از تعطیلی دانشگاه ها اصلاح محتوای آموزشی منابع آموزشی و کتب و موضوعات درسی، تطهیر کادر آموزشی دانشگاه ها و جهت دهی و پیشبرد اهداف و دستاوردهای انقلاب بود تا فضای دانشگاه به محیطی سالم تبدیل شود. به تألیف علوم شدیداً اسلامی باشد. بدین ترتیب شورای انقلاب در 15 خرداد ماه تعطیلی تمامی دانشگاه ها و تامین تجهیزات کارگاه های بازسازی و نوسازی کشور را تصویب کرد.

طی برنامه های پنج ساله اول و دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تعداد دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی از 102 دانشگاه در سال 1367 به 270 دانشگاه در سال 1377 افزایش یافت. این توسعه ضعیف دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی تا امروز ادامه داشت. بیش از 2700 دانشگاه دولتی و مرکز آموزش عالی هستند. دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان بزرگترین مرکز آموزش عالی کشور پس از انقلاب با ایجاد بیش از 400 واحد در نیازمندترین نقاط کشور، نقش بسزایی در توسعه آموزش عالی در ایران ایفا کرد.

در سال 1957 با وجود 35 میلیون نفر جمعیت، حدود 177000 دانش آموز در ایران تحصیل می کردند. اما اکنون با جمعیت 80 میلیونی، 4 میلیون و 336 هزار دانش آموز در کشور وجود دارد که نشان می دهد ظرفیت عظیمی برای ادامه تحصیل جوانان پس از انقلاب اسلامی وجود دارد. کسب تحصیلات عالی در دوران قبل و بعد از انقلاب با توجه به کسب رتبه اول علمی در منطقه و جهان اسلام، دستاورد بزرگی است که پس از خودباوری برخاسته از انقلاب اسلامی حاصل شده است.

سهم ایران از تولید علم جهان از 0.1 به 1.81 در سال های 95-57 افزایش یافته است و اکنون 22 درصد از دانشجویان کشور در مقاطع تحصیلات تکمیلی هستند. در اوایل انقلاب در آن زمان تنها 10 درصد از دانشجویان کشور تحصیل می کردند. ایران در روابط علمی بین المللی نیز پیشرفت چشمگیری داشته است.

گزارش رتبه بندی سایگمو از سال 1996 تا 2015 نیز نشان داد:

– رتبه جهانی تولیدات علمی ایران از 53 به 16 جهان افزایش یافت.

– رتبه جهانی تولیدات علمی ایران در حوزه انرژی هسته ای از 83 به 11 در جهان افزایش یافت.

– رتبه جهانی تولیدات علمی ایران در حوزه فناوری نانو و فناوری نانو از 57 به 16 جهان ارتقا یافته است.

– رتبه جهانی تولیدات علمی ایران در حوزه بیوتکنولوژی از 56 به 14 جهانی افزایش یافت.

– رتبه جهانی تولیدات علمی ایران در حوزه مهندسی هوافضا از 43 به 11 جهانی افزایش یافت.

– رتبه جهانی تولیدات علمی ایران در حوزه پزشکی از 54 به 19 جهانی رسید.

– رتبه جهانی تولیدات علمی ایران در حوزه شیمی از 48 به 11 جهانی افزایش یافت.

• مسلم است که رشد و توسعه علمی مراکز آموزش عالی در ایران پس از انقلاب سیر صعودی داشته و امروز ایران در جایگاهی قرار دارد که در تمامی علوم مهم و کاربردی با تکیه بر ایمان خود می توانیم به خودکفایی ملی دست یابیم. دیگر نیازی نیست ما از متخصصان خارجی در علوم مختلف استفاده می کنیم و اگر ورود به دانشگاه تا دیروز و قبل از انقلاب یک رویا بود امروز با تعداد قابل توجهی از نیروی کار جوان و تحصیلکرده روبرو هستیم که قطعا با شرایط کار و اشتغال در این بزرگ کنار می آیند. جلد. فارغ التحصیلان آموزش عالی نیازمند توجه ویژه مسئولان هستند.

انتهای پیام/