تغییر نظام ریاستی به پارلمانی به نفع کشور نیست

تغییر نظام ریاستی به پارلمانی به نفع کشور نیست

هر گفتگوی ملی باید با مشارکت زنان، دختران و نمایندگان دهه 80 باشد

مهدی بیک اولی

این روزها و با کاهش نسبی تجمعات اعتراضی اخیر، فعالان سیاسی، احزاب و مدنی به دنبال راهکارهایی هستند که از طریق آن زمینه پیگیری مطالبات مردم و انتقال آن به حاکمیت را فراهم کنند. دیدار رئیس قوه قضائیه و دبیر شورای عالی امنیت ملی با چهره های سیاسی مرتبط با جبهه اصلاحات نشانه هایی از تلاش دولت برای ارتباط با احزاب و فعالان سیاسی داشت. البته فعالان سیاسی اصلاح طلب مانند علی شکوریراد، آذر منصوری، محمدعلی ابطحی و… معتقدند این تلاش ها اصلا کافی نیست و باید با راهکارهای عینی و عملی تکمیل شود. در واقع، این اصلاح طلبان اصرار دارند که جبهه اصلاحات فقط باید در ازای تعهد واقعی و عینی به تغییر در چنین جلساتی ظاهر شود. در کنار این دیدارهای فعالان سیاسی با نهادهای دولتی، فعالان حزبی از دو طیف اصلاح طلب و اصولگرا نیز برای پیگیری مطالبات مردم تلاش کردند. شورای گفت و گوی ملی با حضور چهره هایی چون محمدرضا عارف، سیدمحمدصدر، عزت الله ضرغامی، محمدرضا بهنار، خجت الاسلام مازنی یکی از این تلاش هاست. اما همزمان با برگزاری این جلسات، زمزمه هایی در فضای مجازی به گوش می رسید. برخی از این چهره ها گرد هم آمدند تا بستری برای تغییر نظام سیاسی کشور از ریاستی به پارلمانی و حضور مجدد نخست وزیری در عرصه سیاسی کشور ایجاد کنند. در این شایعات عنوان شده بود که چهره هایی چون علی لاریجانی، عارف، ضرغامی و باهنر باید این پایه را فراهم کنند. ادعاها و شایعاتی که سیدمحمدصدر، یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام و از فعالان سیاسی اصلاح طلب، در گفتگو با «اعتماد» نه تنها آن را تکذیب کرد، بلکه این تغییر نظام سیاسی را به نفع مردم دانست. کشور اصلا . در گفتگو با صدر به تحولات اخیر و نحوه پیگیری مطالبات مردم اشاره شد و راهکارهای عبور از چالش های اخیر مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

وقتی مقامات دولتی موضوع گفتگو را مطرح می کنند، شورای گفتگوی ملی چه اهدافی را دنبال می کند؟

البته ایجاد شورای گفت و گوی ملی از سال 1375 سابقه دارد، اما با توجه به اتفاقات اخیر، مقرر شد جلسات این شورا با تمرکز بیشتری دنبال شود تا با حضور طیف های سیاسی تاثیرگذار، ایده ای برای عبور از بحران و پیگیری درخواست های مردم می شود. هدف اصلی از اعلام موجودیت این شورا این بود که اصولگرایان و اصلاح طلبان در قالب یک نشست مشترک با یکدیگر گفت و گو کرده و در مورد مسائل و چالش های اصلی کشور یک نظر داشته باشند. این اولین جلسه بعد از اتفاقات اخیر بود و در آینده با حضور سایر اعضا، سایر اقشار و حتی نسل های جوان تر (هشت ساله ها) در جلسات برگزار خواهد شد.

اما بسیاری معتقدند که دوران این دسته بندی های سیاسی رو به پایان است و جامعه را باید بر اساس پیشنهاداتی چون براندازان و اصلاح طلبان دسته بندی کرد.

صدور این نوع تصمیمات مستلزم تحقیقات علمی و مطالعات دقیق و قابل اعتماد است. اصولاً هر حزب و جناح و طیفی که صحبت می کند می گوید این حرف مردم است. این یکی از مشکلات جدی جامعه ماست. حتی افرادی هستند که فکر می کنند حرفشان حرف مردم است. اما برای اینکه بفهمیم مردم و جامعه چه می گویند و صدای مردم چیست، نیاز به فعالیت های علمی دقیق و بررسی های دقیق است. نمی توان دقیقاً گفت که مردم این جناح را قبول دارند یا از این جناح عبور کردند. بنابراین در پاسخ به این سوال که آیا مردم از اصلاح طلبان عبور کرده اند یا خیر؟ نمی توان با اطمینان گفت که چه تغییراتی به نفع مردم در طیف سیاسی رخ داده است. اما طیف های اصلی عرصه سیاسی در ایران با همان دوگانگی راست و چپ یا اصولگرا و اصلاح طلب به حیات خود ادامه می دهند.

در سرتاسر دنیا مردم برای رساندن صدای خود به انتخابات روی می آورند. آنچه مردم می گویند در انتخابات آزاد و رقابتی مشخص می شود. اما در انتخابات سال 1377 و 1400 این فضای رقابتی شکل نگرفت و تنها طیف خاصی از جناح راست نماینده داشتند. این فضاهای محدود تا چه اندازه در شکل گیری رویدادهای اخیر نقش داشته اند؟

متأسفانه تحلیل غلطی در بین اصولگرایان در حال شکل گیری است. هم انتخابات مجلس 1377 و هم انتخابات رياست جمهوري 1400 بر اساس همين تحليل ناقص برنامه ريزي شد. این تحلیل که اگر طیف های اصلاح طلب و معتدل در یک کلام فداکارانه کنار گذاشته شوند، جامعه به سمت جناح راست متمایل می شود و تسلیم آنها می شود. آن تحلیل اشتباه بود و فکر می‌کنم بسیاری از فعالان سیاسی جناح راست امروز به این نتیجه رسیده‌اند که تحلیل اشتباهی داشته‌اند. این تصور غلط که اگر همه در حکومت داری مستقل و متحد باشند، مشکلات کشور حل می شود، ریشه بسیاری از مشکلات است. نکته جالب اینجاست که در کمتر از یک سال پس از تثبیت قدرت، اشتباه بودن این تفکر و فشار بر اقتصاد، سیاست، دیپلماسی و … مشخص شد.
اگر بخواهید مهمترین موضوع رویدادهای اخیر را نام ببرید، کدام بخش از درخواست های اخیر برای شما مهمتر بوده است؟

در حال حاضر جنبش دختران، زنان و جوانان ایرانی بسیار شناخته شده است. این حقایق باید در هر نوع گفتگوی ملی مورد توجه قرار گیرد. هر نوع گفت وگویی باید با مشارکت و حضور جدی فعالان سیاسی نوظهور (اعم از زنان، دختران و جوانان) در جامعه باشد و راه حل آن تنها از طریق سرکوب نیست، بلکه حل مشکلات از طریق گفتگو است.

جامعه با مشکلات زیادی مواجه است و مردم مطالبات زیادی دارند، سازوکار پیگیری مطالبات مردم از دولت چگونه باید باشد؟ کدام موضوعات باید در بالای درخواست ها قرار گیرند؟

از مهمترین مطالبات مردم می توان به موضوعاتی چون آزادی رسانه ها، پایان رد صلاحیت های گسترده، مسدود شدن اینترنت، به رسمیت شناختن حق اعتراض مردم و… اشاره کرد. من معتقدم که نگاه حاکمیتی باید تغییر کند و با نگاه فرهنگی کشور اداره شود. نباید اجازه داد رویکردهای امنیتی بر بخش های رسانه، فرهنگ و غیره تسلط یابد. این بیانیه بسیار مهم است.

در کل فکر می کنید دولت آمادگی شنیدن این واقعیت ها را دارد؟ چهره هایی مانند بهنار که جزو اصولگرایان در نشست گفت وگوی ملی است، از جمله اصولگرایان سنتی است که دولت و مجلس نقش خاصی برای آنها در نظر نمی گیرند. به نظر شما این شورا با این ظرفیت می تواند قدمی به جلو بردارد؟

ما هنوز وارد فاز گفتگو با دولت نشده ایم. اما یکی از برنامه های آتی شورا برنامه ریزی گفت و گو با احزاب و جناح های مختلف سیاسی، دولت، اقشار مختلف، اصناف و … است. این فرآیند مستلزم زمان و برنامه ریزی برای بحث و تبادل نظر با همه طیف های نفوذ است.
نظر آقای باهنر و عارف در مورد اتفاقات اخیر چیست؟

همه برای کاهش مشکلات کشور و عبور از بحران همدل هستند.
خیلی ها نگرانند که دوباره مثل تجربه قبلی، کمیته های بحران، واقعیت شناس و… ایجاد شود. و این روند پس از فروکش کردن بحران به فراموشی سپرده خواهد شد.

گفت و گوی ملی در این روند گنجانده نشده است. شورا حتی قبل از بحران اخیر معتقد بود که باید در نظام سیاسی تغییراتی ایجاد شود، صدای مردم شنیده شود و مطالبات مردم برآورده شود.

برخی شایعات در فضای مجازی مبنی بر اینکه چهره هایی مانند بنر، عارف، علی لاریجانی، ضرغامی و… شنیده می شد. به دنبال برگزاری جلساتی برای تغییر نظام ریاستی به پارلمانی با حضور نخست وزیر. آیا این شایعات را تایید می کنید؟

این توصیه هیچ ربطی به آن مسائل ندارد. اگر قرار باشد این موضوعات در جلسات مطرح شود، من به شدت مخالف این موضوع هستم و این روند را به نفع کشور نمی دانم.

گفته اید در جلسات مربوط به گفت و گوی ملی از دهه هشتاد استفاده خواهید کرد، این حضور با چه سازوکاری محقق می شود؟

حضور دهه هشتاد و مطالبات آنها به یک واقعیت برجسته در فضای عمومی کشور تبدیل شد. هیچ کس نمی تواند نقش آنها را انکار کند. مکانیزم خاصی لازم است تا بتوان از حضور آنها استفاده کرد و صدای آنها را شنید. به طور کلی صحبت با جوانان مهم است. باید با دانش آموزان صحبت شود و درخواست های آنها برآورده شود.

اما این روزها خبرهای تلخی از ممنوعیت، اخراج، جرایم سنگین و… به گوش می رسد. از دانش آموزان
این روند منفی سودی ندارد. اخراج، دستگیری و تعلیق دانش آموزان کاملاً اشتباه است. شما باید بنشینید و با دانش آموز صحبت کنید. کار با دانش آموزان، ورزشکاران، هنرمندان و … یک نتیجه مثبت وجود دارد

هر گفتگوی ملی باید با مشارکت زنان، دختران و نمایندگان دهه 80 باشد
مسائلی مانند آزادی رسانه ها، پایان دادن به رد صلاحیت های دسته جمعی، مسدود شدن اینترنت، به رسمیت شناختن حق اعتراض مردم و غیره. از مهمترین خواسته های مردم است.
اخراج، دستگیری و تعلیق دانش آموزان کاملاً اشتباه است
مکانیزم خاصی لازم است تا بتوان از حضور دهه هشتادی ها استفاده کرد و صدای آنها را شنید

دیدگاهتان را بنویسید