خودروسازان برنده بورس / چگونه به قیمت منصفانه برسیم؟

خودروسازان برنده بورس / چگونه به قیمت منصفانه برسیم؟

آخرین اطلاعات مالی حاکی از انحراف ایران خودرو از زیان و سود این شرکت در 9 ماهه امسال نسبت به سال گذشته است.

موضوعی که از آن به عنوان دستاورد بورس خودرو در بورس کالا یاد می شود و موجب دفاع از این شیوه تحویل در رسانه ها شده است. اما به نظر می رسد همان طور که مسئولان وزارت امنیت نیز تاکید دارند، مبادله خودرو تنها به عنوان یک راه حل موقت قابل قبول است. دلیل این امر را می توان با استناد به آمار توضیح داد. اگرچه این ارقام سود مصرف کنندگان را در نتیجه تفاوت قیمت سهام خودروها نسبت به بازار آزاد نشان می دهد، اما باید توجه داشت که خودروسازان بیش از این میزان درآمد داشته اند. همچنین اگر قیمت عادلانه خودرو به صورت شفاف منتشر شود، شاید در شرایط فعلی مصرف کنندگان بازنده باشند!

شکستن بن بست تولید با عرضه خودرو در بورس کالا

به گزارش خراسان، اگرچه قیمت گذاری اجباری یا سرکوب قیمت ها به وضوح با کارآمدی یک نظام اقتصادی معمولی مغایر و رد می شود، اما به طور کلی و به ویژه در حوزه کالاهای انحصاری و شبه انحصاری، کنترل انحصاری در محدوده قیمتی «قیمت تمام شده» است. فروش کالا به علاوه سود منصفانه نیز غیر معمول نیست. سوالی که در حوزه تنظیم رفتار انحصاری قابل تعریف است.

از این رو می توان برخی از شرایط پیش آمده در رابطه با صنعت خودرو (در بخش خودروسازی با تیراژ بالا) را نقد و تشریح کرد. صنعتی با تلفات تجمعی 75 همات در سال 1400، این تلفات تجمعی فشار نزولی شدیدی بر تولید ایجاد می کند. اما عرضه خودرو در بورس کالا در غیاب حضور موثر شورای رقابت، نبود رقبای خارجی قیمتی و غیرقیمتی و همچنین نظارت مالی و استاندارد، حداقل تولید خودرو، فرصت بی نظیری را فراهم کرد. به عنوان یکی از ارکان خروجی بازار خودرو از بن بست، رونق است. یعنی در این مورد یکی از دو پایه محدودکننده تولید حذف شد و انحصار عرضه با تقاضا با قیمت های دستوری جایگزین انحصار در عرضه با قیمت های تقاضای رقابتی شد.

خودروسازان از بازار خودرو سود می برند

اما گزارش ها حاکی از نتیجه مثبت روند تولید و کاهش زیان خودروسازان است. به طور مشخص، دیروز خبرگزاری فارس با استناد به گزارش 9 ماهه وضعیت مالی ایران خودرو که در سامانه کدال منتشر شده، اعلام کرد این شرکت پس از سال ها زیان، در 9 ماهه امسال 4 ریال بوده است. هر سهم به گفته کارشناسان، این روند مثبت حاصل عرضه خودرو در بورس کالا است.

چرا که بررسی ها (گزارش 12 تیر، خبرآنلاین، نقد اکو ایران) نشان می دهد که در سال 1400 هر یک از خودروسازان به طور متوسط ​​در تولید هر خودرو نزدیک به 11 میلیون تومان زیان داشته اند و زیان ایران خودرو به طور متوسط ​​حدود 5 است. برای هر خودرو میلیون و 500 هزار تومان و زیان سایپا در این زمینه حدود 24 میلیون و 200 هزار تومان است. در هر صورت، خبرهای مثبت برای درآمد خودروسازان در پیگیری آمارهای منتشر شده اخیر از توزیع رانت در بازار خودرو بین دولت، مصرف کنندگان و خودروسازان مشاهده می شود. به گزارش پایگاه خبری بازار کفیلیم، تا 5 آذرماه 11 هزار و 650 میلیارد تومان از جیب دلالان از مابه التفاوت قیمت های بازار و کارخانه ای خودروها خارج شد و 6 هزار و 600 میلیارد تومان به خودروسازان (با توجه به مابه التفاوت) رسید. در قیمت کارخانه و بورس) و 5 هزار و 50 میلیارد تومان نیز به دست مصرف کنندگان خودرو (به دلیل تفاوت قیمت بازار و مبادله ای) رسیده است.

آن سوی ماجرا: خالی بودن شورای رقابت و اعلام قیمت عادلانه خودروهای انحصاری

با این حال در شرایطی که خودروسازان از بورس منتفع شده اند، آیا به طور قطع می توان گفت که مصرف کنندگان نیز منتفع شده اند؟ یا اینکه قیمت های موجود در بورس کالا، قیمت حاصل از فرمول متعارف هزینه های تولید به اضافه سود منصفانه را رد می کند؟ به نظر می رسد سنجش این گزاره با شفاف شدن همین قیمت های منصفانه قابل ارزیابی باشد و هنوز نمی توان به طور قطعی از سود مصرف کنندگان صحبت کرد. شاید به همین دلیل است که سخنگوی وزارت امنیت بر موقتی بودن روش فروش خودرو در بورس کالا و بازگشت شورای رقابت به حوزه تنظیم قیمت خودروهای انحصاری تاکید کرد. به گزارش ایسنا، امید قالیباف با بیان اینکه وضعیت عادی نیست و عرضه همچنان کمتر از تقاضا است و اختلاف قیمت کارخانه با کف بازار مشهود است، افزود: بنابراین عرضه بورس کالا قابل دفاع و نگهداری است. روش از دیدگاه وزارت امنیت اما پس از گذراندن این شرایط، سابقه تحویل و فروش خودرو بر عهده خودروساز است.

کلیباف اما به موضوع مهم دیگری اشاره کرد و افزود: موضوع دیگری که بسیار مهم است بحث شورای رقابت است. در حال حاضر برای خودروهایی که مشمول قانون انحصار هستند، شورای رقابت باید فرمول قیمت گذاری را اعلام کند. در این زمینه، جلسات و نهایی شدن موضوع برای دستیابی به “تفاهم مشترک و فرمول قیمت گذاری مشترک” برنامه ریزی شده است. هنوز این اتفاق نیفتاده و با شورای رقابت به جمع بندی تنظیم قیمت نرسیده ایم. انتظار داریم هر چه زودتر این اتفاق بیفتد.

سخنگوی وزارت امنیت تاکید کرد: در راستای تعامل با شورای رقابت و تصمیم مشترک خودروساز و شورای رقابت است که جایگاه بورس کالا و آینده عرضه خودرو در کالا معاوضه مشخص خواهد شد. شورای رقابت تصمیم می گیرد نه وزارت حراست یا وزارت اقتصاد. اما همانطور که اشاره کردیم در مرحله فعلی موضع وزارت حراست و اقتصاد در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا یکسان است.

دیدگاهتان را بنویسید