برنامه ریزی نظام سلامت کشور مبتنی بر درمان است نه پیشگیری. برنامه ای که به گفته کارشناسان حوزه سلامت هزینه های اقتصادی و غیراقتصادی بیشتری را برای کشور به همراه خواهد داشت.به گزارش تجارت نیوز، زمانی که نظام های سلامت کشورها برنامه ریزی و نیروی انسانی برای پیشگیری از همه بیماری ها داشته باشند، ایران در جذب و حفظ نیروی انسانی فعال در این حوزه آسیب می بیند. حوزه درمان یک چالش است. اخراج و دستمزد پایین از جمله مشکلاتی است که پرستاران به آن اشاره می کنند.
مهاجرت بیش از 2500 پرستار در سال
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه سالمندان کشور می گوید: «بیشتر خدماتی که مردم در حوزه سلامت دریافت می کنند، توسط پرستاران ارائه می شود. پرستاران سرمایه انسانی کشور هستند.» وی ادامه می دهد: «آمار دقیقی از مهاجرت پرستاران اعلام نمی شود. پرستاران به روش های مختلف مهاجرت می کنند. برخی از آنها گواهی حسن نیت دریافت می کنند.» اخیراً یکی از مسئولان وزارت بهداشت گفته است که سالانه هزار و 250 پرستار برای داشتن وضعیت مناسب (گواهی نامه مورد نیاز برای مهاجرت) درخواست می کنند. به طور مداوم بسیاری از پرستاران بدون دریافت این گواهی مهاجرت می کنند. آمار مهاجرت برای پرستاران حداقل 2 برابر این مقدار است. به عبارت دیگر سالانه حداقل 2500 پرستار از ایران مهاجرت می کنند.
درآمد پرستاران سایر کشورها 12 برابر ایران است
وی ادامه می دهد: «در حال حاضر پرستاران در ایران ماهانه حدود 12 میلیون تومان حقوق دریافت می کنند. یعنی حدود 300 دلار می گیرند. در حالی که در کشورهای اروپایی حداقل چهار هزار دلار درآمد دارند». به عبارت دیگر، درآمد پرستاران در کشورهای دیگر حدود 13 برابر ایران است.شریفی مقدم می گوید: «پرستاران برای ماندن در ایران ترجیح می دهند مهاجرت کنند، زیرا در کشورهای مقصد از جایگاه اجتماعی و درآمد بالاتری برخوردارند. استاندارد کار نیز در مقاصد مهاجرتی کادر پزشکی بالاتر است. شرایط کار در این کشورها مانند ایران نیست که یک پرستار کار 10 نفر را انجام می دهد.
به گفته وی جذابیت کشورهای مقصد و دافعه و تبعیض در داخل کشور باعث مهاجرت پرستاران می شود.
اما پرستاران کدام کشورها را برای مهاجرت انتخاب می کنند؟ شریفی مقدم در این خصوص می گوید: مقاصد مهاجرت پرستاران بیشتر کشورهای اروپایی است. برخی از آنها به کشورهای خلیج می روند. البته این کشورها مقصد اصلی پرستاران نیستند، بلکه سکوی پرتابی هستند که بعداً به کشورهای اروپایی بروند.»
پرستاران فعال در ایران، نیمی از حداقل مقیاس جهانی
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه سالمندان کشور به تجارت نیوز گفت: پرستاران سایر کشورها در سه سطح فعالیت می کنند. پیشگیری، درمان و توانبخشی. بسیاری از کشورها به سمت پیشگیری حرکت می کنند. چرا که هزینه های تخت و درمان برای نظام سلامت بیشتر است.» وی ادامه می دهد: «در ایران پیشگیری و توانبخشی نقش بسیار ضعیفی دارد، طبق گفته سازمان جهانی بهداشت به ازای هر هزار نفر حداقل سه پرستار و یک میانگین 6 پرستار، کشورهای اروپایی به ازای هر هزار نفر 10 پرستار دارند.
دبیرکل خانه سالمندان کشور می گوید: «در ایران به ازای هر هزار نفر 1.6 پرستار وجود دارد. این بدان معناست که پرستاران ما هر چقدر هم تلاش کنند، مردم حتی نیمی از خدماتی را که باید دریافت کنند، دریافت نمی کنند. این شرایط باعث ناتوانی و مرگ می شود.» به گفته دبیرکل خانه سالمندان کشور، نیمی از حداقل مقیاس جهانی پرستار فعال در ایران را داریم. شریفی مقدم می گوید: «بر اساس شاخص های سازمان جهانی بهداشت، اگر تعداد پرستاران کمتر از سه نفر است و همین میزان خسارت به ویژه فوت به دنبال دارد. به عبارت دیگر تعداد پرستاران با سلامت و زندگی افراد ارتباط مستقیم دارد.
100 هزار پرستار بیکار در ایران
اگرچه این آمارها کمبود پرستار در بیمارستان ها و مراکز درمانی را نشان می دهد، اما بسیاری از پرستاران بیکار هستند و برخی به مشاغل دیگر روی آورده اند.دبیرکل خانه سالمندان کشور با اشاره به اینکه در بیمارستان ها با کمبود شدید پرستار مواجه هستیم، می گوید: «در بیمارستان ها و مراکز درمانی با کمبود پرستار مواجه هستیم. ما در حال حاضر 100000 پرستار بیکار داریم. ما باید 100000 پرستار استخدام کنیم تا به حداقل مقیاس جهانی برسیم.» او می گوید: «دلیل عدم استخدام پرستار، کمبود بودجه است. در حالی که بودجه وزارت بهداشت در راس بودجه وزارتخانه ها قرار دارد.
فساد در ساختار نظام سلامت
شریفی مقدم ادامه می دهد: ساختار نظام سلامت ما معیوب است و فساد در آن نهادینه شده است. جایی که نظارت نباشد، فساد اجتناب ناپذیر است. هیچ جای دنیا نیست که قانونگذار، مجری و ناظر از گروه خاصی باشند. به این ترتیب بودجه پیشنهادی نظام سلامت نسبت به سال گذشته 29 درصد افزایش داشته است.
به هر حال شریفی مقدم می گوید: «سلامتی یک حق مسلم بشری است. در صورت غفلت از سلامت جامعه، نظام در همه زمینه ها آسیب می بیند».