حقوق یک ماه کامل در سوریه در حال حاضر می تواند 2 گالن بنزین بخرد. با افزایش هزینه های حمل و نقل و برق، سوری ها به طور فزاینده ای قادر به رفتن به سر کار نیستند. کارخانه ها و نانوایی ها درهای خود را می بندند. صنعت لبنیات سوریه در حال فروپاشی است. هفته کاری در سوریه به چهار روز کاهش یافت. اگر دزدی غلات اوکراینی در مقیاس صنعتی روسیه در سال 2022 اتفاق نمی افتاد، سوریه نیز در بحبوحه بحران فلج کننده غلات قرار می گرفت.
چارلز لیسترفرو – چارلز لیستر یکی از کارشناسان ارشد موسسه خاورمیانه است که مسائل سوریه را از نزدیک دنبال می کند. او همچنین با اتاق فکر بروکینگز در دوحه همکاری می کند. تحقیقات او بر تروریسم، شورش و تهدیدات امنیتی در خاورمیانه، به ویژه شام متمرکز است. اخیراً، کار او تقریباً منحصراً بر ارزیابی وضعیت درگیری در سوریه، به ویژه ساختار شورش‌های ضد دولتی و اجزای مختلف گروه‌های تکفیری سلفی متمرکز شده است. او مشاور ارشد طرح مذاکرات سوریه در زمینه دیپلماسی خط دوم با حمایت چند ملیتی بود که در طی آن نزدیک به سه سال ارتباط مستقیم رو در رو با رهبران بیش از 100 گروه مخالف مسلح سوری داشت.
لیستر به طور مکرر به رهبران سیاسی، نظامی و اطلاعاتی در ایالات متحده و سراسر اروپا و خاورمیانه درباره سوریه اطلاع رسانی کرده است. کتاب لیستر با عنوان جهاد سوریه: القاعده، داعش و تکامل یک شورش که در سال 2016 توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد منتشر شد، مورد تحسین کارشناسان سیاسی قرار گرفت. او در حال حاضر مشغول کار بر روی چهارمین کتاب خود درباره سوریه به سفارش انتشارات دانشگاه آکسفورد است.
بحران سوریه قرار است در ماه مارس وارد سیزدهمین سال خود شود. اگرچه سطح خشونت امروز در سراسر کشور در مقایسه با سال‌های گذشته نسبتاً پایین است، اما بحران هنوز به پایان نرسیده است. در داخل سوریه، حداقل شش درگیری مختلف که شامل بازیگران داخلی و دولت‌های خارجی است تا به امروز ادامه دارد و همگی به جای نشان دادن نشانه‌هایی از کاهش، در حال تشدید هستند.
سوریه ویران شده، جامعه در هم شکسته است و جامعه جهانی رژیم اسد را به رسمیت نمی شناسد. در هر نظرسنجی که در میان پناهندگان سوری در کشورهای همسایه سوریه انجام می شود، آنها همچنان بر عدم تمایل خود برای بازگشت به سوریه تحت حکومت اسد تاکید می کنند. در سال 2022، مهاجرت غیرقانونی سوری ها به اروپا 100 درصد افزایش یافت. احتمالاً در سال 2023 شاهد چنین روندی خواهیم بود.
به استثنای کارزار کنونی علیه داعش، سوریه دیگر اولویت دولت های دیگر نیست. در سال های اخیر، ادعاهایی مبنی بر اینکه «اسد پیروز شده است» یا «جنگ تمام شده است» به طور فزاینده ای رایج شده است. این ادعاها تاکنون نادرست بوده است. با انتخابات آتی در ترکیه، مبارزات انتخاباتی روسیه در اوکراین، بحران انرژی در ایران و خصومت های منطقه ای ادامه دار علیه ایران، چشم انداز رویدادهای بی ثبات کننده بزرگ در سوریه در سال جاری قابل توجه خواهد بود.
باید اذعان کرد که هشدارها درباره امواج جدید هرج و مرج در سوریه چیز جدیدی نیست. با این حال، به نظر می رسد تقریبا تضمین شده است که سال 2023 سال بی ثباتی در سوریه خواهد بود، اگرچه رویدادهای منحصر به فرد در ترکیه، روسیه و ایران احتمالاً به تغییرات قابل توجهی در سوریه دامن می زند. کنترل دولت سوریه
اگرچه تلاش اسد برای زنده ماندن با پیروی از اصل زمین سوخته از سال 2011 ضربه ناتوان کننده ای به اقتصاد سوریه وارد کرده است، اما از سال 2019 که بحران نقدینگی در لبنان پیامدهای ویرانگری را برای همسایه سوریه به همراه داشت، این کشور در مسیر حرکتی مستمر قرار گرفته است. سقوط – فروپاشی. از آن زمان، ابتدا به دلیل همه گیری کووید-19، سپس به دلیل تأثیرات جهانی تهاجم روسیه به اوکراین و اخیراً با کاهش شدید رشد اقتصادی ایران کوتاه شده است.
با ورود به سال 2023، فروپاشی اقتصادی سوریه به سرعت در حال خارج شدن از کنترل دولت آن کشور است. بیش از نیمی از زیرساخت های اساسی کشور ویران شده است، 90 درصد مردم سوریه در حال حاضر زیر خط فقر زندگی می کنند و 70 درصد آنها به کمک های خارجی وابسته هستند. یک سال پیش، یک دلار آمریکا 3600 لیره سوریه بود، اما اکنون حدود 6850 لیره سوریه است. بودجه ملی سوریه در سال جاری کمترین میزان در سوریه است. در تلاش برای کاهش فشار بر کسری بودجه، دولت سوریه کاهش بیشتر یارانه های اصلی را به میزان واقعی 40 درصد اعمال کرد.
اکنون شرایط زندگی در مناطق تحت کنترل دولت سوریه بدترین وضعیت است. در یک روز «خوب» در دمشق، پایتخت سوریه، شهروندان در حال حاضر تنها دو یا سه ساعت برق دارند. اکنون بسیاری از مردم سوریه خانه های خود را با سوزاندن پوست، لاستیک و حتی مدفوع پسته گرم می کنند. با تعدیل تورم، میانگین حقوق ماهانه امروز در دمشق حدود 15 دلار است، اما هزینه زندگی برای یک خانواده پنج نفره در حال حاضر بین 427 تا 611 دلار تخمین زده می شود که از سال 2015 نزدیک به 5800 درصد افزایش یافته است.
با وجود اینکه به دنبال تصمیم ایران برای دو برابر شدن قیمت نفت عرضه شده به سوریه (به بشکه ای 70 دلار) و درخواست بازپرداخت وجه مربوط به خریدهای قبلی سوخت، مدتی است که هزینه زندگی در سوریه از اواخر سال 2022 افزایش یافته است. صادرات سوخت به سوریه توسط ایران، ناشی از بحران اقتصادی داخلی ایران، در فاصله اکتبر تا نوامبر 2022 به سوریه 52 درصد کاهش یافته و ایران در سه ماهه بعد نسبت به اکتبر 2022 سوخت کمتری به سوریه ارائه کرده است.
آخرین کشتی حامل نفت ایران به سوریه در ماه دسامبر حرکت کرد و به نظر می رسد هیچ برنامه ای برای صادرات سوخت بیشتر از تهران تا ماه مارس وجود ندارد و این نشان می دهد که بحران سوخت سوریه به تازگی در زمستان آغاز شده است.
پیش از این بودجه سالانه تنها 30 درصد سوخت مورد نیاز سوریه برای سال 2023 را تامین می کرد، اما این در حالی بود که هزینه تامین سوخت از ایران نیمی از هزینه های امروز بود.
در سه ماه گذشته قیمت مواد غذایی اساسی در سوریه 30 درصد و قیمت سوخت در این کشور 44 درصد افزایش یافته است. حقوق یک ماه کامل در سوریه در حال حاضر می تواند 2 گالن بنزین بخرد. با افزایش هزینه های حمل و نقل و برق، سوری ها به طور فزاینده ای قادر به رفتن به سر کار نیستند. کارخانه ها و نانوایی ها درهای خود را می بندند. صنعت لبنیات سوریه در حال فروپاشی است. هفته کاری در سوریه به چهار روز کاهش یافت. اگر سرقت صنعتی غلات اوکراینی توسط روسیه در سال 2022 نبود، سوریه نیز در بحبوحه بحران فلج کننده غلات قرار می گرفت.
متأسفانه سوری ها با رنج بیگانه نیستند، اما آنچه امروز در مناطق تحت کنترل دولت سوریه اتفاق می افتد بی سابقه است و در حالی رخ می دهد که درگیری ها در سطح پایینی قرار دارند.
با ناپدید شدن طبقه متوسط سوریه و ترک فزاینده کارگران سوری، این وضعیت فشار قابل توجهی ایجاد می کند. همانطور که در اقتصادهای جنگی رایج است، آنهایی که اسلحه دارند اکنون افراد بدون اسلحه را برای منابع درآمد بیشتر شکار می کنند.
منابعی که در مناطق تحت کنترل دولت سوریه زندگی می‌کنند گزارش می‌دهند که سرویس‌های امنیتی دولت سوریه از شرکت‌های کوچک، متوسط و حتی بزرگ‌ترین شرکت‌های تجاری اخاذی سیستماتیک دارند. صدها نفر از نخبگان تجاری نزدیک به دولت سوریه از سال 2020 بی سر و صدا مجبور به پرداخت باج به دولت شده اند و دولت سوریه تهدید کرده است که در صورت عدم پرداخت باج آنها را نابود خواهد کرد.
بی ثباتی در حال افزایش است و استان جنوبی درعا بی ثبات ترین منطقه سوریه است. در این منطقه، در مجاورت استان سویدا، با اکثریت جمعیت دروزی، معترضان به مدت هفت هفته متوالی تظاهرات عمومی را در مرکز شهر برگزار کرده و خواستار تغییر سیاسی، اصلاحات اقتصادی، آزادی ده‌ها هزار زندانی سیاسی و حل و فصل مناقشات از طریق مذاکره شده‌اند. در مورد بحران سوریه خشم عمومی نسبت به فساد و بی کفایتی دولت سوریه به ویژه در شبکه های اجتماعی افزایش یافته است و حتی برخی از وفاداران به دولت نیز تحقیق در مورد پرونده های فساد را آغاز کرده اند که برخی از آنها پس از تحقیقات ناپدید شده اند.
برخلاف این واقعیت که فروپاشی اقتصادی سوری ها تحت حکومت سوریه آنها را به لبه پرتگاه کشانده است، دولت سوریه ثروتمندتر از همیشه شده است. با وجود گزارش های تحقیقاتی مکرر در مورد تحریم ها علیه دولت سوریه، واقعیت این است که دولت همچنان ده ها میلیون دلار کمک مالی از سازمان ملل دریافت می کند.
بر اساس یک مطالعه اخیر، حداقل 140 میلیون دلار از بودجه تدارکاتی سازمان ملل بین سال های 2019 تا 2020 به مؤسسات متعلق به ماهر اسد، نزار اسد (مهندس راه و ساختمان کانادایی سوری الاصل)، سامر فوز (تجار نزدیک به دولت سوریه) داده شده است. ) ) و فادی صقر (فرمانده نیروهای دفاع ملی سوریه که مورد تحریم آمریکا هستند) و با آنها در ارتباط بودند، حقوق دریافت کردند. این در حالی است که نهادهای بین المللی از دخالت و ارتباط خود با موارد نقض حقوق بشر و قوانین جنگ صحبت می کنند.
با توجه به اینکه فروپاشی اقتصادی سوریه هیچ نشانه ای از کاهش را نشان نمی دهد، ماه های آینده مملو از احتمال شیوع گسترده خواهد بود. به بیان ساده، رژیم اسد نقشه ای برای بهبود وضعیت ندارد و نه ایران و نه روسیه در موقعیتی نیستند که این کشور را نجات دهند. این وضعیت تا حدی توضیح می دهد که چرا روسیه تمایل دارد تا امکان تعامل مجدد با ترکیه را بررسی کند. دستیابی به چنین توافق و تعاملی بین روسیه و ترکیه یک تغییر بازی خواهد بود و می تواند اسد را از انزوا خارج کند. با این حال، با وجود لفاظی ها، هیچ دلیلی وجود ندارد که باور کنیم عادی سازی روابط روسیه و ترکیه به زودی اتفاق خواهد افتاد.
به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد که مسیر بد امروز سوریه ادامه خواهد داشت و احتمالاً شتاب خواهد گرفت. در حالی که بازگشت به جنگ آشکار بسیار بعید است، وضعیت موجود کاملاً ناپایدار است. در همین حال، چیزی برای دادن است.