راز تحرکات سیاسی «شیخ اصلاحات» در عرصه سیاسی/ آیا کروبی به دنبال جایگاه خاتمی است؟

عزاداری هفته آخر ماه صفر و برگزاری مراسم عزاداری امسال با خبرهای جدید و متفاوتی همراه بود که یکی از آنها سخنرانی مهدی کروبی در مراسم عزاداری رحلت پیامبر اکرم (ص) بود. در منزل غلامحسین کرباشی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی برگزار شد.

کروبی در این سخنرانی با ذکر خاطراتی از دوران امام خمینی (ره) بیعت خود با آرمان های امام خمینی (ره)، رهبر کبیر انقلاب اسلامی و «اصل نظام» را یادآور شد.

اگرچه سخنان کروبی یک سخنرانی سیاسی نبود. اما بسیاری از تحلیلگران سیاسی حضور کروبی را یک دهه بعد در میان کارشناسان و فعالان سیاسی یک اقدام سیاسی ستودند.

این سخنرانی تنها به کنش سیاسی ختم نشد. زیرا در آن زمان کروبی با برخی از شخصیت ها و فعالان سیاسی دیدار و گفتگو کرد. سید محمد خاتمی دو روز پس از سخنرانی در مراسم عزاداری و نشست مردمی که در حسینیه جماران برگزار شد شرکت کرد و دقایقی را به بیان نکات مختلف سیاسی و غیرسیاسی پرداخت.

جوانب مثبت و منفی واکنش ها

در پی حوادث و اعتراضات سال 88، مهدی کروبی، زهرا رخنورد و میرحسین موسوی از اسفند 1390 در حصر خانگی قرار گرفتند. اما در ماه های اخیر برخی محدودیت ها به ویژه در مورد مهدی کروبی کاهش یافته است. با این حال، این سه نفر هنوز آزاد نشده اند.

جلسات اخیر پس از این مدت طولانی البته با واکنش چهره های سیاسی و کاربران فضای مجازی نیز همراه بوده و بسیاری به سخنان کروبی مبنی بر «اصلاح کاستی ها و حفظ نظم» پاسخ داده اند.

حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی گفت: کروبی مانند دیگر حامیان ایران و جمهوری اسلامی علاقه مند است که جمهوری اسلامی بتواند رفاه عمومی را بالا ببرد و جایگاه ایران را به عنوان یک نظام و حکومت کارآمد ارتقا دهد. وی همچنین در سخنان خود در این جلسه به این موارد اشاره و برجسته کرد.

برخی از کروبی انتقاد کردند که 11 سال بعد در اولین سخنرانی خود گفت که امیدوار است “کاستی های نظام برطرف شود” و گفتند شیخ ظاهراً هنوز در سطوح قبل از 1996 و 98 است.

این در حالی است که بسیاری از کاربران می گویند کروبی از ابتدا مخالف نظام نبوده است و می گویند اعتراض کروبی به دلیل وابستگی بیشتر حزب به این حزب و سوار شدن بر موج اعتراضات مردمی در سال 96 بوده است. چون در آن سال ها طرفداران زیادی نداشت.

غلامحسین کرباشی نیز با انتقاد از گفتار و عملکرد کروبی در توییتی نوشت: و انواع بیماری ها بعد از یازده سال زندان و محرومیت از زندگی عادی، می توانست یک ساعت در یک جمع محدود بیاید و صحبت کند؟ آیا زندان باید به شدت ادامه یابد؟ “دیکتاتور کیست؟”

رنگ آمیزی مجدد در اردوگاه اصلاح طلبان

کاهش محبوبیت اصلاح طلبان در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری با وجود رد صلاحیت های گسترده نشان می دهد که شرایط این جناح سیاسی با گذشته متفاوت است و باید برای رسیدن به جایگاه قبلی خود تلاش کنند. به همین دلیل است که برخی ناظران سیاسی به این نتیجه رسیده اند که حضور زندانیان در جامعه اصلاحات راهی برای کاهش دلسردی و ناامیدی از جریان اصلاحات است.

بر همین اساس کروبی در تلاش است تا فاصله خود را با جریان کاهش دهد تا در ساختار اصلاح طلب و چریکی موضع رسمی تری داشته باشد و حتی جایگاهی در حد خاتمی پیدا کند.

برخی دیگر احساس می کنند که کاهش حصر و گشایش آن در حال حاضر برای اصلاح طلبان دیر و بی نتیجه است، هرچند که دعوت کروبی برای رای دادن در حصر برای نادیده گرفتن نامزد اصلاح طلبان انتخابات شورای شهر نادیده گرفته شد.

عقب افتاده؟

این در حالی است که برخی از تحلیلگران سیاسی با توجه به سن کروبی و گذشت زمان بر این باورند که وی دیگر برای فعالیت های سیاسی کارایی کافی ندارد و پتانسیل رفع حصر با توجه به شرایط اخیر نمی تواند مشکلی برای نظام باشد.

برخی دیگر معتقدند که با توجه به شرایط کنونی کشور و مشکلات اقتصادی کنونی، جناح اصلاحات جایگاه ویژه خود را در میان مردم از دست داده و همین امر موجب گشایش هایی در پیدایش حامیان سیاسی و رسانه ای جریان اصلاحات شده است.

از نگاه برخی کارشناسان، تشکیل کمیته حصر در مجلس دهم آغاز روندی بود که طی آن گشایش هایی پله پله در حصر خانه میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رخنورد ایجاد شد. اما به نظر می رسد کروبی با پذیرش برخی محدودیت ها سعی دارد به رفع حصر نزدیک شود و صحبت های اخیر او نشان داد که وضعیت او با گذشته متفاوت است.

محمد عطریانفر یکی از اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی گفت: یکی دو سالی است که برخی از محدودیت ها توسط ماموران امنیتی برداشته شده است و انشالله هر روز از این محدودیت ها کاسته خواهد شد. “

برخی از کارشناسان سیاسی بر این باورند که اکنون که جناح اصولگرا در قدرت است، با رفع حصر و ثبت امتیاز جدیدی در افکار عمومی به نفع اصلاح طلبان، تلاش می کند تا از این شرایط استفاده نکنند. در عین حال ریش سفیدی رئیس دولت اصلاحات باید به این جریان پایان دهد. باید دید کدام یک از این گمانه زنی ها به حقیقت می پیوندد.