روز جدید : سران سه قوه هم اکنون وارد بحث اجاره بها شده اند و افزایش ۲۵ درصدی اجاره بها در تهران و ۲۰ درصدی در شهرستان ها را تصویب کرده اند.
این مصوبه در حالی صادر شد که دولت پیش از این در قالب ستاد تنظیم بازار نسبت به تعیین سقف اجاره بها در تهران به منظور ساماندهی بازار اجاره اقدام کرده بود.
اقتصاد ایران در سال های اخیر با تورم قابل توجهی مواجه بوده است و از سال ۱۳۹۷ با رشد قابل توجه نرخ ارز، موتور تورم در ایران روشن شده و تورم بسیار بالا اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار داده است. نکته مهم این است که تورم بالا و بلندمدت اکنون جای خود را به تورم بالاتر داده است و حذف ارز 4200 تنی قیمت ها را دوباره در ایران افزایش داده است. در چنین شرایطی فشار معیشتی در ایران به حدی است که حتی اعتراض نمایندگان مجلس شورای اسلامی و علما در تریبون های رسمی به گوش می رسد، رئیس جمهور آمده است تا وارد عمل شود.
گفتنی است در جلسه اخیر سران قوا، حداکثر افزایش اجاره بها به 25 درصد در سال در تهران و 20 درصد در شهرهای سراسر کشور به تصویب شورای عالی هماهنگی اقتصادی و احکام لازم برای تضمین برای اجرای این مصوبه، روسای ستاد و سایر اعضا وارد شدند.
در همین حال محمد تاکی نکدلی، سخنگوی خمینی شهر تاکید کرد: مصوبه سران قوا مبنی بر حداکثرسازی اجاره بها بین 15 تا 20 درصد اجرا نمی شود و مالکان نیز از این مصوبه تبعیت نمی کنند. از سوی دیگر، تصویب افزایش حداکثر 20 درصدی اجاره بها همچنان پابرجاست. آقای رئیس‌جمهور، مستاجرینی را که برای گذراندن این مرحله از دموکراسی‌سازی یارانه تلاش می‌کنند، خطاب کنید.
نه تنها این نماینده مجلس، بلکه سایر کارشناسان و نمایندگان مجلس نیز با استناد به تجربه معتقدند این لایحه قابل اجرا نیست، زیرا در شرایطی که تورم روند صعودی دارد، مردم برای جبران هزینه های خود سعی در افزایش قیمت اجاره بها دارند. نرخ تورم رسمی در ایران در حال حاضر بالای 40 درصد است و تورم مواد غذایی بسیار بیشتر از این رقم تخمین زده می شود.
بررسی آمارهای رسمی نشان می دهد اگرچه ستاد تنظیم بازار در سال گذشته نرخ اجاره بها را تعیین کرد و تاکید کرد که سقف افزایش اجاره بها در تهران 25 درصد است، اما تورم مسکن در تهران طبق اعلام بانک مرکزی در اسفندماه به 46 و 50 درصد رسید. ٪ در سراسر کشور. این رقم در ماه فوریه به ترتیب 48 و 52 درصد بود.
بنابراین، برخی کارشناسان معتقدند که این اقدام در سال جاری که نرخ تورم در سال گذشته بالاتر رفته بود، قابل اجرا نخواهد بود.
براساس اعلام بانک مرکزی، متوسط اجاره بهای هر مترمربع مسکن در تهران در اردیبهشت ماه امسال 126 هزار و 900 تن بوده است. یعنی هزینه اجاره یک محور حمل و نقل 50 متری در تهران ماهانه شش میلیون و 345 هزار تن است.
هزینه اجاره واحد حمل و نقل در تهران چقدر است؟
براساس اعلام بانک مرکزی، متوسط اجاره بهای هر مترمربع مسکن در تهران در اردیبهشت ماه امسال ۱۲۶ هزار و ۹۰۰ تن بوده است. این رقم در سال 1400 برابر با 84 هزار و 800 تن است که هزینه اجاره یک محور حمل و نقل 50 متری در تهران ماهانه شش میلیون و 345 هزار تن است. رقمی که بالاتر از حداقل دستمزد در ایران است.
کرایه یک بلوک 50 متری پارسال 4 میلیون و 240 هزار تن بوده است.
افزایش اجاره بها در سال گذشته افزایش یافته است اما در بخش مسکن اتفاقی نیفتاده است. دولت سیزدهم پیش از این اعلام کرده بود که سالانه یک میلیون مسکن در کشور می‌سازد، اما در شرایط فعلی، رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی این برآورد را به نصف کاهش داد و اعلام کرد که پس از ساخت دو میلیون مسکن در کشور دو میلیون خانه ساخته خواهد شد. چهار سال باشد
بازار مسکن ایران با کمبود عرضه و تقاضا مواجه است. از سوی دیگر نرخ بالای تورم در کشور باعث شد بخشی از تقاضای سرمایه گذاری به سمت بازار مسکن سوق داده شود و سرمایه گذاران برای حفظ سرمایه خود در برابر تورم اقدام به خرید مسکن مازاد کنند.
دولت چه می گوید؟
سخنگوی دولت درباره وضعیت فعلی مسکن گفت: زمانی که سالانه افزایش قیمت داشتیم، البته مالکان نیز علاقه مند به افزایش اجاره بها هستند، اما دولت با مستاجران طرف است و تکلیف خود را روشن کرده است. اصولاً عدالت محور بودن این حکومت ایجاب می کند که همواره در کنار طبقه ضعیف جامعه باشد.
به گزارش ایسنا، علی بهادری جهرمی با یادآوری تعهد دولت سیزدهم برای تامین یک میلیون مسکن در سال و وضعیت اجاره بها در کشور اظهار کرد: در سال 98 شاهد افزایش و جهش قیمت و قیمت مسکن بودیم که منجر به اجاره بها شد. این افزایش مصادف با فوران تاج بود و ستاد تاج باید اجاره ها را طبق قوانین کنترل می کرد، حالا که بحران تاج تمام شده است، حالا فنر اجاره ای فشرده می خواهد رها کند.
وی گفت: به طور طبیعی امروز دولت در حال کنترل فعالانه رانت بهاره است و به طرق مختلف سعی در کنترل اوضاع دارد و با هماهنگی سران قوا و نمایندگان مجلس سعی در اصلاح وضعیت دارند. “
وی گفت: در حال حاضر فیش مالیاتی برای مالیات خانه خالی ارسال می شود.
فشار تورمی بر مستاجران بیشتر از سایر اقشار است
اکنون به نظر می رسد تورم از بازارهای سرمایه گذاری به معیشت و مسکن، گران ترین کالا در سبد خانوار، سرایت کرده است. این فشار بر مستاجرین نسبت به سایر لایه ها بیشتر است.
افزایش عجیب قیمت مسکن و میانگین قیمت خرید مسکن در تهران به بیش از 36 میلیون تن، شرایط را برای خرید بسیار سخت کرده و این امر بازار اجاره را به بازاری برای مانور تورم تبدیل کرده است.
اما ادامه این روند ممکن است بحران های اجتماعی را در ایران تشدید کند. فشارهای هزینه ای از یک سو زمینه را برای فروپاشی بنیان برخی خانواده های در آستانه فقر و از سوی دیگر زمینه ساز تاخیر جدی در تشکیل خانواده است. باید دید آیا مصوبات ریز و درشت دولتی به مهار بازار اجاره کمک می کند یا خیر.