اعداد و ارقام نشان می دهد که صفحه جدیدی در کتاب افزایش تورم باز شده است. اگر در آبان و آذر شاهد تثبیت نسبی برخی از شاخص‌های تورم بودیم و مثلاً تورم ماهانه در سطح ثابتی باقی می‌ماند، در دی ماه دوباره روند صعودی از سر گرفته شد. تورم ماهانه آذر 1401 به 4.3 درصد رسید که نسبت به همین اطلاعات در ماه قبل 2.4 واحد درصد افزایش داشت.
جی پلاس؛ سبد غذایی معادل حداقل دستمزد کارگران است و مابه التفاوت دستمزد و سبد معیشتی حداقل 200 درصد است. در این فضا اگر قرار است تورم کاهش یابد و نتایج آن در اوایل سال آینده مشخص شود، باید در دهمین ماه سال جاری نشانه ها نمایان شود، اما بازار هیچ نشانه ای از «کاهش» ندارد.
ایلانا نوشت: اواسط آذرماه معاون وزیر اقتصاد گفت: مردم در نیمه اول سال 1402 نشانه هایی از کاهش تورم را خواهند دید. این اظهارات در حالی است که نه در آمارهای رسمی و نه در بازارها نشانه ای از کاهش شاخص های تورم دیده نمی شود. در همان روزها موج جدیدی از افزایش قیمت دلار آغاز شد که از مرزهای قابل پیش بینی قبلی گذشت و اکنون در اوایل بهمن ماه قرار داریم و آمارهای رسمی دی ماه نشان می دهد که شاخص های تورم از تورم سالانه به تورم نقطه به نقطه به ویژه در بخش غذا دوباره بالا رفتند!
18 ماه از آغاز دولت می گذرد اما از مهمترین وعده تبلیغاتی یعنی «کنترل تورم» خبری نیست. تورم سالانه خانوارهای کشور در دی ماه 1401 به 46.3 درصد رسید که نسبت به همین اطلاعات در ماه قبل 1.3 واحد درصد افزایش نشان می دهد.
نرخ تورم نقطه ای از دی ماه 1401 نسبت به ماه قبل 2.8 واحد درصد افزایش یافته است. تورم نقطه ای گروه اصلی «خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات» با 3.9 واحد درصد افزایش به 69.2 درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با 2.3 واحد درصد افزایش به 41.2 درصد رسید. در عین حال تورم نقطه‌ای خانوارهای شهری 50.6 درصد بوده که نسبت به ماه قبل 2.7 واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این ضریب برای خانوارهای روستایی 54.9 درصد است که نسبت به ماه قبل 3.5 واحد درصد افزایش داشته است.
این ارقام نشان می دهد که صفحه جدیدی در کتاب افزایش تورم باز شده است. اگر در آبان و آذر شاهد تثبیت نسبی برخی از شاخص‌های تورم بودیم و مثلاً تورم ماهانه در سطح ثابتی باقی می‌ماند، در دی ماه دوباره روند صعودی از سر گرفته شد. تورم ماهانه آذر 1401 به 3/4 درصد رسید که نسبت به همین اطلاعات در ماه قبل 4/2 واحد درصد افزایش داشت. تورم ماهانه گروه های اصلی «خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات» 4.1 درصد و گروه اصلی «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» 4.5 درصد بوده است. مواد غذایی طی یک ماه (تنها در دی ماه) ۴ درصد و غیرخوراکی ها نیز در همین ماه ۴.۵ درصد افزایش قیمت داشتند. پس از یارانه‌زدایی در بهار امسال، دولت اعلام کرد که شوک تورمی مواد غذایی تا پایان تابستان برطرف شده و حداقل در بخش مواد غذایی شاهد تثبیت قیمت‌ها خواهیم بود. اکنون شاهد هستیم که در دی ماه ثباتی وجود ندارد و همین خوراکی ها 4 درصد افزایش قیمت داشته اند.
تورم مواد غذایی در یک سال 70 درصد است
سبد غذایی حداقل 5 میلیون و 500 هزار تومان
تورم نقطه به نقطه 69.2 درصد اقلام خوراکی (حدود 70 درصد) به این معناست که در آذر ماه 1401 خانوارهای کشور باید 70 درصد بیشتر از دی ماه 1400 برای خرید مجموعه ثابت خوراکی و نوشیدنی بپردازند.
ما از همین 70 درصد به عنوان پایه کار استفاده می کنیم، زیرا سبد معیشت خانوارهای کارگری – موضوع بند 2 ماده 41 قانون کار – که بر اساس آن باید افزایش دستمزد بر اساس اندازه آن تعیین شود، براساس آن است. محاسبه سبد غذایی خانوار; از آنجایی که سبد غذایی در مذاکرات دستمزد 1401 بر اساس آمار دی ماه 1400 محاسبه می شد، اکنون تورم نقطه به نقطه اقلام خوراکی در دی ماه 1401 می تواند تورم سبد غذایی را در ده ماهه آخر سال به ما نشان دهد. سبد غذایی مورد بحث در کمیته دستمزد برابر با سبد غذایی مرکز آمار ایران نیست و باید در نظر داشت که بسیاری از کالاهای اساسی زندگی کارگران یا در سبد غذایی مرکز آمار وجود ندارد یا ، اگر بله، وزن قابل قبولی ندارد. بنابراین تورم واقعی سبد غذایی خانوارهای کارگری بسیار بیشتر از این 70 درصد است.
در مذاکرات دستمزد در سال 1401، حداقل سبد غذایی برای یک خانوار متوسط 3.3 نفری، 3.286.143 ریال ارزش گذاری شد. در نتیجه در دی ماه 1401 با احتساب تورم نقطه به نقطه 69.2 درصد، سبد غذایی 3 میلیون و 280 هزار تومانی در دی ماه سال قبل به رقم 5 میلیون و 549 هزار تومان رسید. به روز رسانی این عدد با روش های سنتی و مرسوم کمیته حقوق و دستمزد اعدادی نزدیک به 7 میلیون تومان را نشان می دهد. به عبارت ساده تر، تمام حقوق یک کارگر شاغل یا بازنشسته حداقل دستمزد صرف غذا می شود.
200% تفاوت حقوق و زندگی
کارگران را «برادران ناتنی» ندانید!
در چنین شرایطی، مسئولان وزارت کار از بازنگری در فرمول های جدید افزایش دستمزد در سال 1402 صحبت می کنند و معتقدند افزایش 20 درصدی دستمزد شاغلان شاغل و بازنشسته باید در لایحه بودجه در نظر گرفته شود. فرمانس توفیقی (فعال کارگری) این سوگیری ها را غیرمنصفانه و غیرقانونی می داند و می گوید: «قانون» همه چیز را برای تعیین دستمزد کارگران تعیین کرده است و نیازی به فرمول های جدید نیست. همچنین 20 درصد نباید بالای سر کارگران پاشیده شود. این رقم برای افزایش حقوق کارمندان دولت کافی نیست. در این قیاس اما هیچ عادی سازی استاندارد اقتصادی صورت نگرفته است. چگونه می توان دو جزء را با هم مقایسه کرد در حالی که کف و سقف و مزایای آنها مشابه نیست! یک کارمند موقت حتی اضافه کاری، بسته حمایتی یا پاداش معمولی ندارد!
وی می افزاید: مسئولان دولتی نباید به کارگران به چشم «بچه های جوش خورده» نگاه کنند و تصور کنند حداقل دستمزد حتی خوراک خانواده را هم نمی دهد. بانک جهانی تورم آینده ایران را 50 درصد، خود دولت 40 درصد و نمایندگان مجلس حدود 60 درصد می بینند. مشکل این است که نگاه ما به این تورم چیست؟ آیا باز هم نمی خواهیم بپذیریم که این تورم روی سبد معیشتی اعمال شود و افزایش ریال به حدی باشد که این تورم کفاف هزینه ها را بدهد؟ همچنین تورم مواد غذایی بالای 70 یا 80 درصد است. حالا اگر بخواهند مدلی از سبد معیشت را تعریف کنند، تعدادشان خیلی بیشتر از این حرف ها می شود. محاسبه سبد معیشت باید یک نقطه شروع بالقوه برای ادعا باشد.
به گفته توفیقی، بر اساس اعلام مرکز آمار طی 5 سال هزینه های سربار خانواده ها 7.6 برابر شده است. وی ادامه می دهد: افزایش قیمت غیرقابل تحمل است; در یک سال قیمت مسکن 136.5 درصد افزایش یافته است. همه اینها را کنار هم بگذاریم چه عددی برای سبد معیشت بیرون می آید؟! می خواهند سبد معیشت مصنوعی و مصنوعی حساب کنند؟! امروزه شکاف بین دستمزد و معیشت حداقل 200 درصد است. به درصدها پشت کنند، حقوق را چندین برابر کنند، حداقل امسال این را بپذیرند…
سبد غذایی معادل حداقل دستمزد کارگران است که اختلاف بین دستمزد و سبد معیشتی حداقل 200 درصد است. همه اینها را کنار هم می گذاریم و به این نتیجه می رسیم که اگر قرار است تورم را کاهش دهیم و اوایل سال آینده نتیجه آن را ببینیم، باید نشانه ها را در دهمین ماه امسال مشاهده کرد. بازار هیچ نشانه ای از کندی را نشان نمی دهد.