روز جدید : شرایط عجیب سکانداران اقتصادی برای بهبود وضعیت خودرو پایانی ندارد. ماجرا از این قرار است که پس از آزادسازی واردات خودروهای خارجی، وزارت امنیت پیشنهاد جدیدی ارائه کرد که بر اساس آن واردات خودرو با صادرات فرش مخالف خواهد بود. به نظر می رسد از سال 1396 بحث های زیادی بین مجلس، دولت و بازار خودرو در خصوص آزادسازی واردات خودرو وجود داشته و در نهایت امسال واردات خودرو آزاد شده است. البته لازم به ذکر است که شرایط واردات خودرو منوط به احراز شرایط و پیشنهادات می باشد.
از جمله پیشنهادات در خصوص واردات خودرو، پیشنهاد وزارت امنیت برای واردات خودرو در مقابل صادرات فرش است. ناگفته نماند در آستانه بیست و نهمین نمایشگاه فرش ایران، رئیس مرکز ملی فرش ایران پیشنهاد داد که مردم در ازای صادرات فرش، خودرو وارد کنند. بر اساس این پیشنهاد، افرادی که موفق به صادرات 70 میلیون دلاری فرش شده اند، می توانند در ازای آن خودرو وارد کنند. به گفته کارشناسان، شرایط داغ بازار خودرو به دلیل ممنوعیت چهار ساله واردات خودرو است. پس از خروج آمریکا از برجام، با توجه به شرایط اقتصادی آن زمان کشور، این التهاب و فشار بر بازار قابل پیش بینی و اجتناب ناپذیر بود. اواسط خردادماه امسال قانون ساماندهی صنعت خودرو از سوی رئیس مجلس به دولت ابلاغ شد. در پی این ابلاغیه، وزارت ایمنی نیز قول داد در اسرع وقت به موضوع واردات خودرو رسیدگی و مقررات نهایی را صادر کند. به همین دلیل، منوچر لاگی، معاون وزیر صنعت حمل و نقل سمات، اولین محموله وارداتی را برای ماه سپتامبر وعده داد. با گذشت دو ماه از صدور آیین نامه واردات خودرو، منوچهر لاگی همچنان تاکید دارد که اولین محموله خودروهای اقتصادی شهریورماه وارد کشور می شود. به نظر می رسد آیین نامه واردات خودرو راه زیادی را برای تصویب طی کرده است. از تاخیر و عمل نکردن به وعده وزارت امنیت تا عدم موافقت هیات دولت. بنابراین مدیرکل دفتر صنایع حمل و نقل وزارت حراست به دنبال نهایی شدن این آیین نامه در اردیبهشت ماه است و سخنگوی وزارت حراست انتظار دارد این آیین نامه در خردادماه در وزارت حراست جمع آوری شود. اگرچه دستورالعمل این مصوبه رسما اعلام نشده است، اما آنچه شنیده شده حکایت از تصویب قرائت هفتم دارد، یعنی. هیئت دولت اگر اتفاق خاصی یا پیشنهاد دیگری رخ ندهد، انتظار داریم به زودی شاهد اعلام رسمی مقررات واردات خودرو باشیم. موضوع مهم در معافیت واردات خودرو، تعیین مهلت سه ماهه برای واردات خودروهای اقتصادی است. حجت الله فیروزی، عضو کمیسیون صنایع مجلس، با اشاره به اینکه تا یک ماه آینده به جمع بندی کلی این آیین نامه خواهیم رسید، قول داد: با اجرای آیین نامه اجرایی واردات خودرو، اولین محموله خودروهای وارداتی آذرماه به بهره برداری می رسد. “
سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا مدت سه ماهه برای مذاکره دولت و واردکنندگان خصوصی با خودروسازان خارجی برای واردات خودرو کافی است؟ با توجه به تاکید مسئولانی که تاریخ لازم الاجرا شدن این آیین نامه را شهریور یا گاهی آذرماه می دانند، نظر کارشناسان متفاوت است. به گفته کارشناسان این فرآیند زمان بر است و تا آن زمان امکان واردات خودرو وجود ندارد.
بنابراین با کمی دقت و محاسبه در اظهارات مسئولان و کارشناسان، احتمال اجرایی شدن این طرح تا زمستان امسال بسیار اندک است. اما دلیل تاکید مسئولان بر ورود اولین محموله خودروهای وارداتی در شهریور و آذر چیست؟ یکی از اعضای هیئت اتاق بازرگانی تهران می گوید اجرای طرح اعلام شده برای واردات خودرو در ازای صادرات فرش در مقادیر اعلام شده بسیار سخت یا غیرممکن خواهد بود. سید رضا حاجی آقامیری در گفت وگو با ایسنا، اظهار کرد: سابقه واردات فرش در ازای صادرات بسیار طولانی تر از امروز و دیروز است و اولین اقدام به سال های اولیه پیروزی انقلاب اسلامی برمی گردد. در این مدت همچنین اعلام شد که در ازای صادرات فرش ایرانی امکان واردات کالا وجود دارد و همین امر باعث شد شرکت هایی مانند ایران خودرو وارد این عرصه شوند.
وی با بیان اینکه اجرای این سیاست آسیب جدی به صنعت فرش ایران چه در داخل و چه در خارج از کشور وارد کرد، تصریح کرد: با توجه به اینکه واردات کالا برای شرکت ها سود قابل توجهی داشت، در هر کشوری حاضر به صادرات فرش شدند. قیمت، بنابراین با روندی مواجه شده‌ایم که فرش ایرانی با قیمتی کمتر از حد معقول در بازارهای خارجی به فروش می‌رسد و این آسیب جدی به بازار فرش ایران وارد کرده است.»
عضو هیأت نمایندگی اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: افزایش کاذب تقاضای فرش در این مدت باعث افزایش قیمت در کشور نیز شد که به بازار و حتی قدرت خرید مردم نیز لطمه زد. بنابراین اجرای چنین سیاست هایی در صورت عدم حمایت قوی و برنامه ریزی صحیح، در نهایت به صنعت فرش کشور آسیب وارد می کند.
آقامیری در پاسخ به این سوال که آیا اصولا امکان اجرای طرح فعلی وجود دارد؟ وی همچنین توضیح داد: بر اساس اطلاعات ارائه شده، اگر صادرکننده ای 70 میلیون دلار صادرات داشته باشد، در ازای آن می تواند خودرو وارد کند. این در حالی است که امروزه آمار کل صادرات فرش ایران در حدود این عدد است، بنابراین اینکه بگوییم یک فرد یا شرکت صادراتی وجود دارد که این میزان فرش را صادر می کند، اساساً با واقعیت خارج است. بنابراین با این قانون این فرصت برای شرکت‌های خارج از کشور فراهم می‌شود تا برای کسب سود از واردات خودرو و بدون صادرات واقعی و طبیعی آمار واردات خودرو را ایجاد کنند.
وی با بیان اینکه واردات و صادرات دو بخش مجزا و تخصصی هستند، تصریح کرد: در حوزه فرش هیچ صادرکننده ای را سراغ ندارم که به عنوان متخصص در امر واردات فعال باشد و این کار قطعا تخصص خاص خود را می خواهد. یک راه حل می تواند این باشد که صادرکننده فرش بتواند مجوز واردات خود را به واردکننده بدهد و از طریق موسساتی مانند بانک مرکزی توافق کنند که صادرکننده کار خود را انجام دهد و واردکننده از ارز حاصل از صادرات برای برنامه ریزی برنامه خود استفاده کند. رو به جلو ما در سال های قبل هم تجربه مشابهی داشتیم و باید دید شرایط برای چنین موضوعی دوباره فراهم می شود یا خیر. بر اساس گزارش ها، دو روز پیش (8 مرداد) رئیس مرکز ملی فرش اعلام کرد که صادرات فرش در مقابل واردات خودرو مجاز است و افرادی که 70 میلیون دلار فرش صادر می کنند می توانند خودرو وارد کنند.