مشروح گفتگوی جماران با دکتر علی مطهری که با موضوع «چالش ها و راهکارهای کلان ۱۴۰۲» انجام شده است:
به نظر شما چالش های اصلی 1402 چیست و چه راهکارهایی برای حل آنها وجود دارد؟
ما در سال 1402 با مسائل مهمی روبرو هستیم. ابتدا باید تحولات سیاست خارجی را رصد کنیم. مثلاً به طور جدی به دنبال برقراری رابطه با عربستان باشیم و شاید برخی افراد قوی فکر نباید در این راه مانع ایجاد کنند. یا توافقی که با آژانس بین المللی انرژی اتمی داشتیم حفظ شود و توافق تحت تاثیر افراط گرایی و شعار قرار نگیرد. یا اینکه موضوع آزادسازی پول های بلوکه شده ایران در برخی کشورها مثل کره جنوبی که در عمان مطرح است پیگیری شود و حق خود را از غربی ها بگیریم.
همینطور آزادی زندانیان دو طرف ایران و غرب که موضوع مهمی است. این مسائل می تواند مقدمه ای برای احیای برجام باشد، در نهایت به توافق بر سر برجام و وضعیتی که امروز داریم یعنی تعلیق مبادلات بانکی با دنیا و مشکلاتی که در زمینه صادرات و واردات داریم در موضوع بیمه کشتی و غیره به زودی تصمیم گیری می شود تا یک اقتصاد عادی شود و از حالت غیرعادی خارج شود. هرچند برخی به بهانه دور زدن تحریم ها قطعا خواهان تداوم شرایط نابهنجار و کسب سودهای کلان هستند و نمی توان بر کار آنها نظارت داشت.
دیگر اینکه ما باید تلاش کنیم تا با کشورهای اسلامی مانند مصر، اردن و بحرین ارتباط برقرار کنیم و در بین کشورهای اسلامی منزوی نباشیم. اساساً انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی است و می خواهیم پیام خود را به دنیا برسانیم. بنابراین اگر نتوانیم با کشورهای اسلامی و ملت‌های مسلمان گفت‌وگو کنیم، نقض غرض است. یعنی ما نتوانسته ایم پیام انقلاب را به آنها برسانیم. مقصود ما از مسئله انقلاب بیشتر از طریق قلب و ذهن است و فقط بحث موشکی مشکلی ندارد. البته این گفته نیاز به توضیح دارد; ما در چند سال اخیر کارهایی انجام دادیم و کشورهای اسلامی از جمله همسایگانی مانند عربستان سعودی، بحرین، امارات و غیره را ترساندیم.
بنابراین این کشورها به دامان اسرائیل رفته اند و ما باید این رفتارها و اقدامات را کنار بگذاریم. ما همچنین نباید در موضوع شیعه و سنی افراط کنیم و به دنبال گسترش اسلام در سراسر جهان باشیم. ما نباید فرقه گرا باشیم و باید افراط گرایی و شاید توهین به شخصیت های محترم اهل سنت را کنار بگذاریم. برای خنثی کردن تبلیغات علیه ایران و ایرانیان. در میان اعراب معروف شد که ایرانیان «جادوگر» هستند یا برای جدایی ایران از کشورهای اسلامی تبلیغ می کردند. باید این تبلیغات را خنثی کرد و گفت و گو کرد، کنفرانس و بازدید داشت و متوجه شد که ایران چه می گوید. گفت و گو قطعا ما را با کشورهای اسلامی دوست می کند و مسئله آزادی فلسطین راحت تر حل می شود.
یکی دیگر از مشکلاتی که احتمال دارد در سال آینده با آن مواجه شویم، مشکل بنزین است که در نهایت باید حل شود زیرا مصرف بنزین ما بسیار زیاد است و گاهی تولید داخلی کمتر است. به همین دلیل مجبوریم از خارج بنزین وارد کنیم و این وضعیت ادامه پیدا نمی کند. دولت و مجلس باید در بحث بنزین اقدام کنند و با توجه به وضعیت بد معیشتی مردم این موضوع بسیار حساس است.
دیگر اینکه باید برای بهبود وضعیت معیشتی مردم تلاش کرد. زیرا اکثریت مردم تحت فشار زیادی هستند و انصافاً تحمل می کنند و نجابت نشان می دهند، اما ما وظیفه داریم شرایط زندگی را بهبود بخشیم.
از نظر سیاسی ما نیاز به آشتی ملی داریم، زیرا پس از حوادث اکتبر، شکافی بین مردم ایجاد شده است که باید پل زد. اشتباهاتی صورت گرفت و اعتراضاتی شروع شد و رسانه های بیگانه و دشمن از این اتفاقات سوء استفاده کردند و باعث ناآرامی شدند. در این اعتراضات مردم کشته می شوند، شهدا هم هستند، به خودی خود شکافی بین مردم ایجاد شده است، باید حل شود و آشتی ملی صورت گیرد. حتی به زندانیان سیاسی سخت نگیرید، کسانی که به دلیل انتقاد از وضعیت موجود و سیاست های نظام آزاد شدند باید آزاد شوند و نگهداری آنها راه درستی نیست. به خصوص که رهبر انقلاب چندین بار فرمودند «حتی اگر کسی نظری خلاف نظر من داشته باشد، باید بتواند نظرش را بیان کند». این دستور باید رعایت شود و نمی‌توانیم سیاست دوگانه داشته باشیم که رهبر انقلاب یک چیز بگویند و نهادهای امنیتی و اطلاعاتی چیز دیگری بکنند، این درست نیست. به نظر من آشتی ملی بسیار ضروری است. حتی اگر مسئولان به معضل حبس خانگی پایان دهند، چرا این مشکل ادامه دارد و چه نیازی است؟ مسئولان باید یک حالت آشتی ایجاد کنند تا کشور بتواند جلو برود.
موضوع بسیار مهم در سال 1402 انتخابات شورای اسلامی بود. باید تلاش کنیم تا انتخابات آزاد برگزار شود و روش قبلی انتخابات مجلس یازدهم و دولت سیزدهم را کنار بگذاریم. راهش استقلال دادن به شورای نگهبان است. این مجموعه نباید تحت فرمان نهادهای اطلاعاتی و امنیتی باشد و نظرات و خواسته های خود را به شورای نگهبان دیکته کنند. آنها باید آزادی شورای نگهبان را رها کنند تا خودشان تصمیم بگیرند و با تندروها مواجه نشوند و انشاالله انتخابات آزاد برگزار شود زیرا میزان مشارکت مردم در انتخابات آتی مجلس برای کشور بسیار مهم است.
آینده دولت را چگونه می بینید و با توجه به وعده های دولت چه توصیه ای به قوه مجریه دارید؟
آنها باید راهی را که اخیراً در سیاست خارجی روشن کرده اند ادامه دهند – برای ارتباط بیشتر و بهبود روابط ما با جهان، برای روابط بهتر با آژانس بین المللی انرژی اتمی، برای آزادی زندانیان ایرانی و غربی، و تلاش برای احیای برجام. . اگر مردم احساس کنند که افق جدیدی باز شده و امید پیدا کرده اند، حضور خوبی در انتخابات خواهند داشت، اما اگر احساس کنند که دولت و نظام مانند گذشته و آنچه تاکنون انجام شده است، ادامه خواهد داد. بی تفاوتی نسبت به سیاست خارجی و تحریم ها. گفتن اینکه «جان مردم را به برنامه جامع اقدام مشترک نمی بندیم» و شعار دادن کارساز نیست. وقتی مردم ناامید می شوند در انتخابات شرکت نمی کنند و شرکت نکردن مردم در انتخابات به ضرر دولت است.
امیدوارم دولتمردان با تغییر روش به این کار ادامه دهند و مردم با گشایش اقتصادی، معیشتی و سیاسی مواجه شوند و به آینده امیدوار شوند.