عمان و قطر میزبان امیر عبداللهیان و وزیر امور خارجه کره جنوبی از وین بودند. فعالیت مضاعف میانجی ها در دور هشتم مذاکرات احیای برجام؟

الخلیج آنلاین در مقاله ای به قلم یوسف حمود می نویسد: «سال هاست روابط ایران و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس شاهد تردیدهای زیادی بوده است، اما در پرتو حوادث اخیر در منطقه، نشانه هایی از صلح نمایان شده است. این احزاب مذاکرات و دیدارهایی بین سران کشورهای مذکور در جریان است. این در حالی است که روابط ایران با قطر و امارات نسبت به سایر کشورهای حوزه خلیج فارس نزدیک‌تر است و با وجود بحران‌های منطقه، این روابط تقریباً پایدار است.

در خصوص سفر وزیر امور خارجه ایران به مسقط و دوحه همزمان با همجواری تهران و ابوظبی، این سوال مطرح می شود که سفر عبداللیان به قطر و عمان در آن زمان اولین سفر وی به منطقه خلیج فارس بود. معنی فارس؟

به گفته وزیر امور خارجه ایران، سفر وی به عمان و قطر بخشی از سیاست دولت اصلی برای تقویت روابط با همسایگانش است. عبداللیان در 11 ژانویه 2022 با امیر قطر دیدار کرد و دو طرف در مورد روابط دوجانبه و راه های تقویت آن گفتگو کردند.

اما قبل از این سفر، عبداللیان به مسقط سفر کرد و با همتای عمانی خود دیدار و درباره راه‌های تقویت روابط دوجانبه در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی گفتگو کرد.

دلایل زیادی وجود دارد که عمان روابط جداگانه ای با تهران دارد که مهم ترین آنها ترس از جنگ در منطقه است، به ویژه اینکه عمان نمی تواند از حوادث منطقه دور بماند. روابط عمان با ایران می تواند افق های جدیدی را در همکاری های اقتصادی بین عمان و آسیای مرکزی از طریق ایران بگشاید و این برای اقتصاد عمان مهم است.

منافع ایران

امل علم، محقق ایرانی، معتقد است که ایرانی ها سخت تلاش می کنند تا در سطح پرونده هسته ای به منافع ملموس برای خود دست یابند. به گزارش علم، با توجه به تحولات در حوزه برنامه هسته ای ایران، هشتمین دور مذاکرات هسته ای برای آن کشور متفاوت و البته اهمیت بیشتری نسبت به دوره های گذشته دارد. وی گفت: همزمان با از سرگیری مذاکرات هسته‌ای، وزیر امور خارجه کره جنوبی نیز به وین رفت و با علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران درباره راه‌های بازگرداندن اموال ایران گفت‌وگو کرد.

به گفته عبداللهیان، آمریکایی ها قول داده اند که مذاکرات کنونی این بار متفاوت خواهد بود که در این صورت وزیر امور خارجه ایران می خواهد بخشی از اموال ایران را پس دهد تا حسن نیت و جدیت آمریکا در مذاکرات با تهران را نشان دهد.

این تحلیلگر تاکید می کند که همه اقدامات نشان می دهد سفرها به کشورهای حاشیه خلیج فارس در چارچوب نشان دادن تمایل ایران به فضاسازی از طریق واسطه ها برای اعتمادسازی در مذاکرات جدید است. در واقع ایران با افزایش تجارت با دولت های همسایه سعی در بهبود شرایط اقتصادی و تجاری خود دارد.

با این حال، بعید است که این محقق تأثیر مثبتی بر دیدار عبدالله در سایر موارد در منطقه داشته باشد یا به حل و فصل بیشتر و صلح منجر شود. از نظر او، او به ربودن یک کشتی اماراتی در دریای سرخ توسط هوتوها اشاره می کند که نشان دهنده تداوم هرج و مرج منطقه ای است.

کویت در کنار عمان و قطر روابط خوبی با ایران دارد، اما از سوی دیگر درباره عربستان، امارات و بحرین صحبت می کنیم که با تهران اختلاف دارند. در مورد امارات، روابط نزدیکی اخیراً آغاز شده است که مهمترین آن سفر مشاور امنیت ملی امارات به ایران در دسامبر گذشته برای گام های دیپلماتیک برای حل اختلافات قدیمی و تقویت همکاری بین دو کشور است.

پیش از این دولت امارات با تبریک به مناسبت تصدی سمت وزیر امور خارجه ایران، آرزو کرد این تغییر در بهبود روابط مثبت میان کشورهای همسایه مفید باشد.

اما عربستان از چند ماه پیش مذاکراتی را با ایران در عراق آغاز کرد که طی آن ایران از عربستان خواست تا کنسولگری دو کشور را بازگشایی کند و روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرد. آخرین دور مذاکرات ریاض و تهران در 21 دسامبر برگزار شد، در حالی که عبداللیان در 8 اکتبر اعلام کرد که در جریان مذاکرات جاری با سعودی ها چندین توافق حاصل شده است.

در مورد بحرین می توان گفت که این کشور سال هاست که روابط خصمانه ای با ایران داشته است، چرا که منامه رژیم ایران را متهم می کند که از طریق شیعیان حاضر در آن کشور عربی سعی در سرنگونی دولت سنی در بحرین دارد.