فرشاد مومنی: بازی جدید پالایش نفت و افزایش فروشندگان نفت یک بدعت خطرناک است.

فرشاد مومنی، یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه و اقتصاددان نیز در این نشست با بیان اینکه در شرایط داخلی کشور با بحران های اقتصادی-اجتماعی فراوانی مواجه هستیم، گفت: در شرایط کنونی کشورمان با بحران های زیادی مواجه هستیم. این نشان می دهد که بازگشت به تجربه ملی شدن نفت به عنوان تلاشی مبتنی بر یک حرکت فراگیر ملی که در زمان خود پیشتاز بود و جهان را شگفت زده کرد، می تواند درس بزرگی برای ما باشد.

یک موضوع بسیار حیاتی و مهم در این زمینه این است که در لایحه بودجه سال 1401 تغییرات و نوآوری هایی هم در نحوه اداره نظام ملی و هم در نحوه برخورد با معضل نفت وجود دارد که باعث می شود تمرکز بیشتری روی آن داشته باشیم. که من یک مشکل دارم.

مومنی خاطرنشان کرد: کتاب اقتصاد ایران در دوره دولت ملی توضیح می‌دهد که دکتر مصدک با الهام از اندیشه‌های فردریک فهرستی از سوابق درخشان بسیاری تهیه کرد که کیفیت زندگی و توان تولیدی کشور را بهبود بخشید. بدون شک در این فاصله از همه ابعاد زندگی جمعی با تحولات شگرفی روبرو هستیم و باید از این شرایط شناخت به روز و عمیق داشته باشیم، اما ایده ها و اصول و مبانی من برای اداره نظام ملی بسیار است. مهم. یکی از عناصر کلیدی ایده های مصدق برای توسعه ملی این است که مصدق رویکرد استقلال ملی را به شیوه ای به روز و غیرعادی در دستور کار قرار داد. اولین استدلال دکتر مصدک در رد سیاست موازنه مثبت، یعنی امتیازات غیرعادی به بیگانگان، این بود که اگر خارجی ها در معرض امتیاز قرار گیرند، مبالغه نمی شوند. دومین استدلال مصدق در اتخاذ سیاست عدم تعادل یا تعادل منفی این بود که او با استناد به شواهد فراوان نشان داد که به محض اینکه نیرویی غیرعادی به نیروی خارجی داده شود، به نیروهای دیگر نیز امتیاز خواهد داد.

مومنی افزود: در زمانی که آقای زنگنه وزیر نفت ایران بود بزرگترین تفاوت ما با ایشان بی توجهی هایی بود که ایشان در قراردادهای نفتی مطرح کردند. وزیر سابق نفت خیلی برهنه بود و علناً اصرار داشت که باید قراردادهایی ارائه دهیم که برای کشورهای خارجی جذاب باشد. بر اساس بسیاری از تجربیات تاریخی، این ایده را مشکوک، مضر و ضد توسعه دانسته‌ایم، به‌ویژه از طریق یک جریان انتقادی بالنده که در حال کار بر روی قراردادهای موسوم به متقابل است که در شکل جدید خود یعنی IPC مطرح شده است. تا جایی که به گفته کارمندان کلیدی آنها، روغن های آنها مجبور شدند اعتراف کنند که در تنظیم این قراردادها بی احتیاطی و کار نادرست انجام شده است. بحث ما این بود که باید شرایط خود را بر اساس منافع ملی تعریف کنیم. دکتر مصدک در این زمینه استدلال های بسیار غیرعادی ارائه کرد و باید گفت که هوشی که از این زاویه نشان می دهد. می گفت وقتی رضاشاه مزدور می خواست قرارداد دارسی را تمدید کند، ژست او نه بخشش، بلکه سوزاندن قرارداد قبلی و جلو بردن موضوع بود.

لحظاتی ادامه داد: مرحوم میر مصطفی علی در رابطه با من و سایر شاگردانش به من می گفت به هرکسی در این سرزمین عزیز که خیلی گرم است و شعارهای افراطی می دهد، مشکوک شو، زیرا احتمال روابط غیر سنتی با خارجی ها کم نیست. از نظر شیوه حکومت مصدق، بزرگترین میراثی که برای ایرانیان باقی مانده این بود که اگر می خواهید از قدرت های بزرگ مستقل باشید، مراقب باشید که استقلال به هیچ وجه مترادف با انزوا نیست. شايد شاهكار دكتر مصدك در ارائه ايده متعالي توسعه استقلال ملي اين بود كه با مجموعه تمهيداتي كه انجام داد توانست ركوردي را در تراز تجارت بدون نفت به جا بگذارد كه از آن زمان ديگر تكرار نشده است.

وی افزود: در دو سه دهه اخیر هیچ عبارتی در ساختار قدرت ایران وجود نداشت که اگر بخواهیم زنده بمانیم و دولت های قدرت های بزرگ با ما کاری ندارند باید منافع خود را به منافع آنها پیوند بزنیم. اما آنها نمی فهمند یا نمی خواهند بدانند وقتی ظرفیت تولید خود را ارتقا نداده اید قدرت چانه زنی ندارید. در تاریخ مدرن ما هیچ مدرکی بزرگتر از تلاش برای اعلام پوچی و فقدان عملکرد بی طرفی در طول جنگ های اول و دوم نداریم.

استاد اقتصاد دانشگاه علامه با تاکید بر اینکه دکتر مصدق باید به شفافیت فرآیندهای تصمیم گیری و تخصیص منابع در ساختار قدرت توجه کند، گفت: باشید. اگر یک دولت صادق و محترم بخواهد کشورش را از موضع عزت نفس و استقلال ملی اداره کند، باید ببیند چه تجهیزاتی لازم است. از این منظر می‌خواهم اشاره‌ای به کار دکتر مصدق که مبتنی بر مثلث شفافیت در فرآیندهای تصمیم‌گیری و تخصیص منابع، مشارکت فراگیر و سازنده مردم در سیاست و اقتصاد است را به شما ارائه دهم. و نظارت بر تمامی ارکان حاکمیت و همچنین می تواند نجات ما از وضعیت بسیار خطرناک و پیچیده کنونی باشد. مصدق در آن زمان خردمندانه و عمیقاً استدلال می‌کرد که موازنه مثبت و امتیاز دادن به قدرت‌های بزرگ مخالف توسعه کشور، ضد امنیت و تمامیت ارضی است و مردم را نیز ناامید می‌کرد. .

بحث این است که امروز حاکمان و استراتژیست های ما باید مراقب باشند که حتی ماجرای حمله شرورانه و جنایتکارانه روسیه به اوکراین را در چارچوب اصلی هژمونیک بین ایالات متحده و چین به عنوان پنجره ای به تحلیل خود قرار دهند. ماجراهای بسیاری در این زمینه وجود دارد که نیازمند خردمندی و کارشناسان ما در استراتژی و اقتصاد سیاسی بین‌الملل است تا امنیت ملی و تجارت و امنیت و امنیت دفاعی آمریکا و چین در ده سال گذشته را با مردم ایران مستند کنند.

مومنی با انتقاد از بازتاب برخی رسانه های ملی از روابط ایران و سایر کشورها، گفت: چرا بحث ها به صورت کارشناسی در دستور کار قرار نمی گیرد؟ ما دانشمندان برجسته آمریکایی، دانشمندان چینی و دانشمندان روسی داریم. بنابراین، ما باید نسبت به موضوع پرداختن به اقتصاد سیاسی بین‌المللی با پیچیدگی و زوایایی که حول استفاده نادرست از نفت، دلار و طلا به عنوان ابزارهای نظارتی در این مناقشه هژمونیک می‌چرخد، حساس باشیم. از زمامداران محترم می خواهم که از صاحبان صلاحیت و نه چاپلوس و شیرین فراخوانی کنند و از آنها بپرسند که چرا از واژه هایی مانند بیماری هلندی و نفرین منابع برای افزایش اتکا به درآمدهای محصول واحد معدنی استفاده شده است؟ پاسخ این است که ممکن است تصور شود که افزایش شدید و چشمگیر درآمدهای ارزی به او اجازه می دهد تا جاه طلبی ها و فسادهای خود را ارضا کند، اما کسانی که می خواهند جامعه خود را با درایت و درایت اداره کنند نام این پدیده را گذاشته اند. وقتی رونق درآمد وجود دارد، اصل این است که ما در معرض بیماری و فروپاشی هستیم، مگر اینکه در این مورد بسیار هوشمند باشیم.

وی افزود: در این شرایط مافیاها به دولت می گویند راه نجات شما واردات است و برای ایجاد این واردات ضد مخرب و مخرب خود را توجیه می کنند. می گویند با واردات و آزادسازی واردات خودرو می خواهیم رقابت پذیری و ارتقای کیفیت را دنبال کنیم. در نظر داشته باشید که این نسخه ها محدود نیستند و همه باید بدانند که ما درآمد ارزی نامحدود نداریم، بنابراین اگر امروز و فردا این فصل را برای خودروها برای موبایل و لوازم خانگی باز کنید، می توانید تا اینجا جلوی چشم خود را ببینید. ? و همه دارایی های ارزی شما تا چه حد می تواند این فاجعه فاجعه بار را حفظ کند؟ از کارشناسان محترم انرژی می خواهم به تصمیم گیرندگان نابالغ و بعضاً غیر ماهر آموزش دهند که نوسانات قیمت این نفت و گاز در مقایسه با سایر کالاهای معامله شده در جهان دو برابر مجموع نوسانات قیمت است. کالاها و خدمات دیگری نیز وجود دارد، بنابراین داستان از این قرار است که فردا بنا به دلایلی در شرایط اختلافات سلطه جویانه، کسانی که امروز تصمیم گرفتند قیمت نفت را افزایش دهند و سپس قیمت ها را کاهش دهند، می خواهید چه کار کنید؟ .

یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه یکی دیگر از موضوعات حیاتی لایحه بودجه 1401 را موضوع پالایش نفت می داند و می گوید: هنگامی که منبع فروش نفت خود را متنوع می کنید، اقدامات بسیار خطرناک و فاسدی را مرتکب می شوید که می تواند حتی مسائل دفاعی و امنیتی را تهدید کند. از خردمندان و همه خردمندان تقاضا دارم در این زمینه کمک کنند و همچنین نسبت به بروز عدم شفافیت غیرعادی در قراردادهای منعقده نفت و گاز هشدار دهند.

در همین راستا، بدون قضاوت در حال حاضر، از همگان می‌خواهم که حاکمان محترم را متقاعد کنند تا آنچه را که در مورد طول، عرض و چشم‌انداز میدان گازی هالوز بیان می‌شود، روشن کنند. می توان گفت بیش از 50 درصد نیاز اروپایی ها از این طریق (در صورت صحت برآورد) تامین می شود. سوال اصلی این است که آیا درست است که سهم بسیار قابل توجهی از این امتیاز در این حوزه به شرکت های روسی و چینی تعلق می گیرد؟ اگر این درست است، جزئیات را روشن کنید که چرا باید با این شرکت ها قرارداد ببندید؟ آیا شرکت های واجد شرایط تری در دنیا وجود ندارند که جایگاه بهتری داشته باشند؟

وی در پایان گفت: موضوع بسیار مهم دیگری که وضعیت عدم شفافیت را زیر سوال می برد بحث قرارداد نفتی پارس جنوبی است. به ویژه اینکه وزارت نفت می‌خواهد توضیح دهد که چرا با توجه به اینکه همه اسناد مربوط به میدان نفتی چند منطقه‌ای می‌گویند میدان‌های مشترک در اولویت هستند، شما میدان‌های مشترک را رها کرده‌اید و بدون اولویت کار می‌کنید؟