رهبر اصلی این طیف در داخل و خارج مجلس محمدبکر کلیباف است که پس از درگیری با حامیان رئیسی بر سر حضور در انتخابات 1400 و حادثه سیسمونی، منتظر فرصتی برای تسویه حساب با حامیان رئیسی در جلسه تعیین شده بود. زمان . حوادث اعتراضی اخیر و مشکلات فزاینده اقتصادی این فرصت را به قالیباف و نزدیکانش داد تا دولت رئیس جمهور را عامل مشکلات پدید آمده در پاییز 1401 معرفی کنند. در بحبوحه اعتراضات و در 28 آذر بود که قالیباف. وی از لزوم تشکیل دولت جدید گفت و با اشاره به نقش مشکلات اجرایی و اقتصادی در نارضایتی مردم، گفت: اگر آنچه در مجلس تصویب شد اجرایی می شود و کالا به قیمت به فروش می رسد. 1400 شهریور به صورت سبد. معیشت تامین شد، امروز شاهد نارضایتی هایی که هست نبودیم.» رویارویی قالیباف با رئیس جمهور شبیه تقابل اصولگرایان و اعضای جبهه پایداری بود، اما ریشه عمیق تری داشت، روز و ساعتی که برخی از نزدیکان قالیباف صحبت کردند. از قصدش برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری 1404 و بعدها ماجرای دروازه سیسمونی در فضای عمومی کشور مطرح شد. اتفاقی که اظهارات مهدی طیب نشان داد، برخی از نزدیکان رئیسی در آن نقش داشت. انعکاس رسانه ای؛ اما این بار دامنه تقابل دولت با اصولگرایان تنها به اصولگرایان نزدیک به کلیباف و نمایندگان مجلس باز نمی گردد، این بار طیف های وسیعی از جبهه اصولگرایان به انتقاد از دولت سیزدهم و برگزاری مصوبه اجرایی- می پردازند. مسئول ساختن سیستم در قبال مشکلات اقتصادی، امنیتی و اجرایی. تنها در یک روز (روز آخر) افرادی مانند عباس س علیمینیم، مصباحی مقدم، کاظم دلخوش و دیگران. صراحتا از دولت ریاست جمهوری انتقاد کرد و اعلام کرد که با وجود این وضعیت نمی توان نسبت به سوء مدیریت اجرایی ناشی از تصمیمات دولت بی تفاوت بود. آیا آخرین سکانس این رویارویی به زیر سوال بردن رئیس جمهور می انجامد یا اصولگرایان تا پایان دوره رسمی دولت در سال 1404 منتظر می مانند و رئیس جمهور را تنها رئیس جمهور یک دوره ای تاریخ جمهوری اسلامی می کنند؟ احتمال سوم خروج موفقیت آمیز رئیسی و دولتش از نقد و مخالفت اصولگرایان و دیگر منتقدان است. اگرچه احتمال ظهور آن دور نیست، اما بسیار بعید است.
حسین کنعانی مقدم:
مشکلات با تظاهر به اینکه قطار در حال حرکت است حل نمی شود
یکی از چهره های اصولگرا که معتقد است نمایندگی دولت سیزدهم و شخص رئیس جمهور در بخش های مختلف سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک نامناسب است، حسین کنعانی مقدم، دبیرکل حزب اصولگرای سبز است. وی در خصوص معرفی دولت ریاست جمهوری به دووری گفت: با توجه به تجربه و تخصصی که در حوزه اقتصادی و سیاسی داشتم، از زمان حضورم در مجلس، از ابتدای تشکیل کابینه سیزدهم. ، انتقاداتی به راهبردها و تصمیمات دولت وارد شد، آن را با جدیت مطرح کردم. از همان روزها اعلام کردم که پیشرفت و رشد نیاز به آمار مستند دارد و به خواست خدا و ماشاءالله و ادعای راه افتادن قطار پیشرفت و … نمی توان کشور را به سمت رشد سوق داد. من از اول گفتم چون اعضای کابینه و تیم اقتصادی تیمی کار نمی کردند، اکثراً خودشان گل می زدند.
کنعانی مقدم ادامه داد: پیش‌بینی‌های ما امروز هم درست از آب درآمد. در نقد سال 1400 عده ای از اصولگرایان با ما تماس گرفتند، اعتراض کردند و تذکر دادند که از دولت انتقاد نکنیم. اما از آنجایی که نقد دلسوزانه و صادقانه را وظیفه خود می دانیم، دست از انتقاد از دولت بر نمی داریم. واقعیت این است که دولت نه شفافیت دارد و نه توانایی تغییر مقررات را دارد. ما در حال حاضر در اقتصاد دیابتی هستیم. مانند بیماری هلندی که برخی از اقتصادها را تحت تاثیر قرار می دهد. ما پیشنهاد کردیم که دولت کوچکتر شود و بهره وری افزایش یابد. برای بهبود زیرساخت ها باید سرمایه گذاری خارجی جذب شود. بالاخره تولید باید سودآور باشد تا هم توسعه صادرات شکل بگیرد و هم نیازهای داخلی تامین شود. اما هیچ یک از این نیازها در برنامه های دولت وجود ندارد.»
این فعال اصولگرا با اشاره به اینکه دولت با بودجه 1402 نشان داد که هم درآمد اسمی داشته و هم هزینه های نامحسوس دارد، گفت: با این بودجه رئیس جمهور تیم اقتصادی خود را زیر سوال برد و در نهایت خودش را زیر سوال برد. دولت، هنوز فرصتی برای آنها وجود دارد که از رئیس جمهور سؤال کنند یا دولت را سرنگون کنند. ما پیشنهاد دادیم که دولت در رابطه با موضوع تحریم یک رابطه اقتصادی جدید با دنیا تعریف کند. تاب آوری اقتصادی ایران باید افزایش یابد. اما هیچ کدام از این کارها انجام نشده است. ناگهان مردم شب ها می خوابند و صبح از خواب بیدار می شوند و متوجه می شوند که ارزش پول ملی بین 50 تا 60 درصد افزایش یافته است.
تا آن زمان، رئیس جمهور باید تغییرات لازم را در کابینه خود انجام دهد و سیاست های خود را دوباره بررسی کند، در غیر این صورت ممکن است کل دولت زیر سوال رفته و سقوط کند.
محمد مهاجری: استراتژی ها باید تغییر کند
محمد مهاجری، فعال اصولگرا، درباره عملکرد دولت سیزدهم و نقدهایی که چهره های اصولگرا به عملکرد آن دولت وارد کرده اند، می گوید: «تصور من از عملکرد دولت سیزدهم این است که این دولت اصلا جزیره ای عمل می کند. سطوح در واقع، به نظر می رسد که بخش های مختلف دولت به هم مرتبط نیستند. نه تنها در حوزه های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و… که حتی در افراد نزدیک به رئیس جمهور نیز این هماهنگی رعایت نمی شود. پیش می آید که وضعیت بازارهای اقتصادی اعم از بازار خودرو، شاخص تورم، مسکن و… به این وضعیت فعلی می رسد. «در حوزه دیپلماسی هیچ دستاوردی وجود ندارد و حجم نارضایتی ها در بالاترین حد است.
و ادامه می‌دهد: «از آن مهم‌تر اینکه دولت به‌جای توضیح برای مردم، بحث می‌کند و حتی بهانه‌تراشی می‌کند، دستاوردهایی می‌سازد و اطلاعات نادرست به مردم می‌دهد. اطلاعاتی که نه ریشه در واقعیت دارد و نه اثری از آنها. مثلاً وقتی رئیس جمهور از قطار پیشرفت یا کاهش قابل توجه تورم و … صحبت می کند، مردم باید تأثیر این بهبود را بر وضعیت اقتصادی و معیشتی خود احساس کنند. نمی شود تورم کاهش پیدا کرد، آن وقت قیمت مجموعه کالاها و خدمات در کشور جهش می کند. مثل دانش‌آموزی که معدلش را 17 یا 18 می‌داند، اما در دروس مختلف نمره‌هایش 7، 8 و 10 است.» مهاجری همچنین خاطرنشان می‌کند که دولت باید برخی از شعارهایی را که در ابتدای تشکیل کابینه داده بود، اتخاذ کند. اینکه کار نمی کنند و صادقانه این واقعیت را به مردم اعلام می کنند و می گویند: «مثلا وعده ایجاد یک میلیون و 500 هزار شغل، ساخت 4 میلیون خانه در 4 سال و… حتی با حضور هم کار سختی است. دولت کارآمد و شایسته، ناگفته نماند دولتی که هیچ اقدامی برای حل معضل تحریم ها انجام نداده و افراد متخصص و کارآمد در حوزه های مختلف استخدام نکرده است.
این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به این سوال خبرنگار اعتماد که اگر دولت دیگری بود وضعیت اداره کشور بهتر نبود؟ در این بیانیه آمده است: «مسئله مهم دیدگاه‌های حاکم بر دولت است. اگر دولت دیگری عمل می کرد اما همین دیدگاه ها را داشت، وضعیت بسیار بحرانی می شد. مثلاً اگر قالیباف سر کار بیاید اما در مورد تحریم ها همین رویکرد را داشته باشد، به جای افراد متخصص از افراد جناحی و غیرمتخصص استفاده می کند و وعده های غیر ممکن می دهد و… بهبودی در شاخص های کلان کشور حاصل نمی شود. ما باید نگرش ها و رویکردها را تغییر دهیم. عده ای باید رهبری تصمیم گیری و ساختارهای کلیدی مانند دولت، مجلس و… را بر عهده بگیرند که معتقد به تساهل، افزایش مشارکت عمومی، شایسته سالاری، رابطه درست با دنیا و… هستند. در غیر این صورت تغییری در وضعیت کشور ایجاد نمی شود.»
مهرداد لاهوتی:
ظریف جایگزین امیر عبدالخیان می شود
مهرداد لاهوتی، نماینده دوره های هشتم، نهم و دهم مجلس شورای اسلامی از زاویه دیگری به مشکلات دولت می پردازد و می گوید: «دولت نه در حوزه سیاسی، نه در حوزه اقتصادی و نه در حوزه اقتصادی، عملکرد مناسبی را ثبت نکرده است. در حوزه دیپلماسی و نه حتی در حوزه اجتماعی و فرهنگی.» است. هنگام انتقاد از دولت، از توییتی که اخیراً توسط آقای علی طیب نیا منتشر شده است وام گرفته ام، آنها اشاره کرده اند که «راه حل مشکلات استراتژیک و اقتصادی کشور کشور تنها راه حل اقتصادی ندارد و نیازمند راه حل های «اقتصادی و سیاسی» است، من هم این واقعیت را بیان می کنم، حتی مشکلات اقتصادی کشور ما نیز ریشه در تصمیمات سیاسی دولت دارد. دولت می‌تواند بخش مهمی از مشکلات را با احیای برجام حل کند.»
لاهوتی ادامه داد: رئیس جمهور در 4 سال اول دولت حسن روحانی وقت و انرژی خود را صرف امضای برجام کرد. بسیاری از اصولگرایان نیز از روحانی به دلیل گره زدن اقتصاد به برجام انتقاد کردند. اما بلافاصله پس از امضای برجام، تورم در اقتصاد ایران برای ۲ تا ۳ سال تک رقمی شد. شاخص ها افزایش یافت و وضعیت اقتصادی تثبیت شد. در 25 بند سیاستی ابلاغی رهبری، رشد اقتصادی 8 درصدی یکی از مهم ترین بندهای این سیاست ها است. این رشد اقتصادی که به خودی خود ایجاد نمی شود باید 5.5 درصد از این رشد با جذب سرمایه خارجی و 2.5 درصد با افزایش بهره وری محقق شود. دولت سیزدهم در این زمینه موفق نبوده است.
وی گفت: در بودجه سال 1401 دولت متعهد به رشد اقتصادی 8.5 درصدی شده که 4.5 درصد (بر خلاف برنامه) از طریق سرمایه گذاری و 3.5 درصد از طریق بهره وری است. تمام ارقامی که دولت در بودجه 1401 ارائه کرد، بالا و غیر واقعی بود. من در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هشتم، نهم و دهم بودم و می دانم بودجه واقعی است یا خیالی. آقای رییسی در ابتدای تشکیل کابینه اعلام کرد که دولت چند حزبی خواهد بود، اما ادامه داد که همه مسئولان قبلی از اول انقلاب تا سال 1400 پایه گذار شرایط کنونی و دولت جدید قرار بود ناجی دردسر باشد. وعده های اولیه ابراهیم رئیسی حدود 20 ماه با نتایج دولت او همخوانی نداشت. تنها طیف محدودی از شخصیت‌های سیاسی و اعضای ستاد انتخاباتی آنها وارد عرصه حکومتی کشور شدند. این نماینده اصولگرایان یادآور شد: دولت باید از محمدجواد ظریف دعوت کند تا زمینه احیای برجام را فراهم کند تا مشکلات حوزه دیپلماسی حل شود. مربی خارج از کشور را برای مدیریت یک تیم فوتبال جذب می کنیم تا بهترین عملکرد ثبت شود. اگر تیم دیپلماسی دولت روحانی با تیم دیپلماسی دولت رئیس جمهور مقایسه شود متوجه تفاوت ها خواهیم شد. ظریف را با امیر عبداللهیان و اراکچی را با علی باقری مقایسه می کنید! واضح است که تیم دیپلماتیک رئیس جمهور نمی تواند زمینه احیای برجام را فراهم کند.
لاهوتی گفت: در حال حاضر 65 درصد منابع ارزی کشور در اختیار دولت است. طبیعی است که دولت با استفاده از ظرفیت ارزی خود می تواند بازار را کنترل کند. منابع حاصل از فروش نفت، تهاتر، سهام شرکت ملی نفت، 20 درصد اضافی که دولت از صندوق می گیرد و … در اختیار دولت است. 80 درصد کل اقتصاد ایران دولتی است. اگر با این فرصت ها دولت نتواند ثبات نسبی در بازار ارز ایجاد کند، چیزی جز سوء مدیریت دولت سیزدهم نیست. بنابراین دولت نتوانسته آن را به درستی انجام دهد و نیاز است تا دیر نشده هر چه زودتر تغییراتی در دولت ایجاد شود.