لزوم استفاده ایران از سفر پوتین و بایدن به منطقه

روز جدید سید وحید کریمی در یادداشتی درباره دیپلماسی ایران می نویسد: آنچه برای مسکو ناخوشایند و آزاردهنده است، افسون شدید از غرب پس از دو دهه مماشات و همکاری با آن است. اما آنچه مسکو را خوشحال می کند این است که در مقایسه با بازی دو جانبه هند و چین با روسیه، جایگاه پوتین با حمایت جمهوری اسلامی احیا شده است.

نگاه تهران به روسیه در «کوتاه‌مدت و میان‌مدت» با «اهداف خاص» به نفع تهران است و اصطلاحی مانند «استراتژی راهبردی، دائمی و بلندمدت» با روسیه به نفع تهران نیست، زیرا با توجه به قدرت روسیه و هر گونه ادغام با روسیه به معنای تحت سلطه روسیه خواهد بود.

چین با قدرت اقتصادی و نظامی خود در صورتی که مسیر همگرایی با روسیه را طی کند تحت سلطه مسکو خواهد بود.

آنچه می تواند برای تهران مثبت باشد استفاده از قدرت سخت روسیه در سوریه است. همچنین می تواند از حمایت روسیه در برابر افراط گرایی ترکیه در سوریه بهره مند شود.

از سوی دیگر به نظر می رسد با سفر ولادیمیر پوتین به تهران، فعلا امکان هرگونه اجماع در شورای امنیت علیه ایران منتفی باشد.

آنچه که ناخوشایند و نگران کننده مسکو است، سرخوردگی شدید غرب پس از دو دهه آشتی و همکاری با غرب است. اما آنچه مسکو را خوشحال می کند این است که در مقایسه با بازی دو جانبه هند و چین با روسیه، جایگاه پوتین با حمایت جمهوری اسلامی احیا شده است.

دیدگاه تضاد شرق و غرب

نمی توان کتمان کرد که علم در غرب است. هرگونه مخالفت با این به معنای چشم پوشی از واقعیت است.

همچنین سهم روسیه از اقتصاد جهان در مقایسه با بلوک غرب ناچیز است، سهم روسیه از اقتصاد جهان 3 درصد است در حالی که اتحادیه اروپا 17 درصد و ایالات متحده آمریکا 35 درصد از اقتصاد جهان را در اختیار دارند.

البته تحریم روسیه به معنای تحریم خود اروپاست، زیرا به معنای تحریم پمپ ها و زیرساخت های فنی برای انتقال انرژی و صنعت ساخته شده توسط غرب است. به همین دلیل است که ویکتور اوربان، رئیس جمهور مجارستان، تحریم نفت و گاز روسیه را اقدامی عجولانه می خواند و آن را به تیراندازی اروپا به پای خود تشبیه می کند.

جمهوری اسلامی ایران با قدرت نظامی قادر به مقابله با غرب است. اما در زمینه تعامل یا تقابل علمی و فرهنگی، مدیریتی و اجتماعی و فن مذاکره و حل چالش ها و مقابله با اسلام در مقابل غرب، توانایی های لازم را ندارد. بنابراین، در حال حاضر، روند به سمت شرق مشهود است.

علاوه بر این، در کاخ سفید، “تئوری جعل” نه تنها محبوب است، بلکه غالب است. برای تعامل با غرب، ما به “مناظره های نخبگان با اجماع تقریباً خرد جمعی” برای محدود کردن یا اصلاح، رهایی یا هدایت قدرت سخت آمریکا از “جهل” نیاز داریم.

بررسی سفر جو بایدن به عربستان

آنچه را می توان جنبه مثبت سفر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به عربستان سعودی که پس از سفر بایدن به اسرائیل انجام شد، حرکت موفقیت آمیز لاک پشت اسرائیلی-آمریکایی برای توسعه نفوذ در غرب آسیا است.

ما نباید از این واقعیت غافل شویم که قدرت سخت آمریکا در عین مضر بودن، در عقب راندن صدام و طالبان مفید بود.

با این حال، آمریکا فاقد قدرت لازم برای “نتیجه” است. آمریکا نیز قربانی «جهل» از سوی اروپا و اسرائیل است.

دوقطبی یا دوره گذار در غرب آسیا

واقعیت این است که غرب آسیا در یک دوره «گذار» است. جمهوری اسلامی ایران از نظر «مزیت جغرافیایی» با کشورهای همسایه خود قابل مقایسه نیست، این مزیت به ایران نسبت به کشورهای همسایه برتری می دهد و آنها باید کم کم برتری جمهوری اسلامی را بپذیرند.

رقابت بین عربستان سعودی، ترکیه، ایران و عراق مشابه رقابت انگلیس، فرانسه، آلمان و ایتالیا است که از کنگره وین تا جنگ جهانی دوم ادامه داشت و تنها پس از آن موقعیت یا وزن هر یک از این اروپایی ها مشخص شد. کشورها تعیین کننده هستند و همسایگان توسط آنها به رسمیت شناخته شده و مورد احترام قرار می گیرند.

ما باید هزینه ها را کاهش دهیم و دوره «انتقال» را طولانی کنیم و با تدبیر به نقش کشورهای منطقه رسیدگی کنیم که البته دشوار است. زیرا اروپا و اسرائیل با همکاری یکدیگر و نادیده گرفتن قدرت سخت آمریکا در حال حاضر دست برتر را دارند.