مجازات عاملان کلانشهر باعث کاهش «آسیب شدید روحی و روانی مردم» می شود.

روز جدید : پیامدهای اجتماعی حادثه آبادان چیست؟ چرا این سوال با واکنش افکار عمومی مواجه شده و مردم برای همدردی با مردم آبادان در شهرهای مختلف مراسم عزاداری برگزار می کنند؟ نهادهای نظارتی و قضایی برای جلب رضایت افکار عمومی چگونه باید با عاملان این حادثه برخورد کنند؟ آرمان ملی برای تحلیل این موضوع با دکتر امان کارایی مقدم جامعه شناس مصاحبه کرد.

کارایی مقدم گفت: یکی از پیامدهای این امر آسیب رساندن به سرمایه اجتماعی بود. این اتفاق به مردم نشان داد که صاحبان قدرت و ثروت می توانند با توجه به ارتباطاتی که دارند به دنبال منافع خود بروند. مصداق بارز آن مالک مجتمع متروپل است که این روزها نیز با واکنش های تند مواجه شده است. او با ارتباطاتی که در نهادهای تصمیم گیری در آبادان داشت، توانست به فعالیت های غیرقانونی خود ادامه دهد. اما فعالیت های او به طرق مختلف زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده و جان افراد زیادی را گرفته است. این حادثه در کنار واکنش مردم ایران بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های خارجی داشت و رسانه‌ها و معارضان خارجی سعی کردند این حادثه را به نوع حکومتی که در جامعه ایران وجود دارد مرتبط کنند. ماحصل این گفتگو را در ادامه می خوانید.

حادثه ریزش ساختمان پایتخت در آبادان با واکنش هایی مواجه شد. چرا با وجود هشدارهایی که پس از فروریختن ساختمان پلاسکو در تهران به مسئولان داده شد مبنی بر وجود موارد مشابه دیگری در کشور، شاهد تکرار چنین حوادث تلخی در کشور هستیم؟

اتفاق کلانشهر در آبادان نشان می دهد که گروه هایی در جامعه وجود دارند که منافع خود را بر منافع مردم ترجیح می دهند و سعی می کنند منافع جمعی را فدای منافع فردی کنند. این گروه های الیگارشی اقتصادی و سیاسی در اقشار مختلف جامعه وجود دارند و به طور غیرقانونی به فعالیت خود ادامه می دهند. بیشتر این افراد روابط خاصی دارند. این افراد آنقدر در ساختار تصمیم گیری های مختلف به ویژه در حوزه سازندگی و شهرداری ها نفوذ دارند که با مبارزه بسیاری از موانع موجود را برطرف می کنند. من معتقدم فاجعه کلانشهر آبادان حاصل همین برخوردها و اقدامات غیرقانونی پشت پرده است. به دلیل همین ارتباطات پشت پرده است که صاحب چنین مجموعه ای بدون مجوز قانونی بر تعداد طبقات مجتمع افزوده است. باید کشور را با نظام هزینه و فایده اداره کنیم. وقتی این سیستم راه اندازی شد، می توانیم با پرداخت کمتر پول بیشتری به دست آوریم. نکته مهم دیگر برای این حادثه این است که در شرایط فعلی هزینه های اجتماعی برای این رویداد بسیار بیشتر از ساختمان پلاسکو است. در شرایط کنونی مردم آبادان داغدار عزیزان خود هستند و این غم به نقاط مختلف کشور سرایت کرده است و شاهد هستیم که در روزهای اخیر در شهرهای مختلف کشور مراسم عزاداری برای همدردی با مردم برگزار می شود. آبادان. به نظر می رسد فاجعه در کلان شهرها از نظر روانی به مردم آسیب رسانده است. افشای پشت صحنه این حادثه مردم را به این باور رسانده است که درگیری هایی که در حال وقوع است باعث بروز چنین فجایع و گرفتن جان افراد بیگناه می شود. به همین دلیل مردم خواهان برخورد شدید با عاملان این حادثه هستند.

آیا هنوز موارد مشابه پلاسکو و کلانشهر در کشور وجود دارد؟ آیا اقدامات لازم در این زمینه انجام خواهد شد و آیا کلانشهر آخرین اتفاق است؟

فکر می کنم هنوز موارد مشابه پلاسکو و کلانشهر در کشور وجود دارد، بنابراین مسئولان باید این هشدارها را جدی بگیرند. این در حالی است که افرادی در کشور هستند که با روابط و درگیری های غیرقانونی اقدام به ساخت چنین مجتمع هایی می کنند و به دلیل داشتن مجوز غیرقانونی احتمالاً استانداردهای لازم را در ساخت آنها رعایت نمی کنند. به همین دلیل ممکن است در آینده شاهد فجایعی مانند کلان شهر باشیم. کسانی که در پشت صحنه ارتباط دارند به دلیل این ارتباطات از نظر قانونی امن تلقی می شوند و بنابراین به فعالیت خود ادامه می دهند. مدیران جامعه باید بدانند که برای جلوگیری از وقوع چنین بلایایی در پی حادثه پلاسکو باید اقدام جدی صورت گیرد. حادثه پلاسکو در شهرهای دیگر ایران تکرار نشد. با وجود هشدارها در این زمینه، هیچکس موضوع را جدی نگرفت تا اینکه فاجعه پلاسکو در آبادان تکرار شد. نتیجه وضعیت بی اعتمادی برخی مدیران است. وقتی مردم متوجه می شوند که برخی مدیران پیشگیری از حوادث ناگوار که جان افراد را به خطر می اندازد جدی نمی گیرند، نسبت به آنها بی اعتماد می شوند. از سوی دیگر نهادهای نظارتی و قضایی باید عاملان این حوادث هولناک را به شدت مجازات کنند و آنان را متوجه مردم کنند.

مهم ترین پیامدهای اجتماعی رویدادهایی مانند کلان شهر چیست؟

مهمترین پیامد اجتماعی این حادثه آسیب روحی و روانی به مردم کشور بود. امروز همه ساکنان کشور نسبت به این موضوع حساس شده اند و اخبار حادثه را دنبال می کنند و با خانواده های کسانی که عزیزان خود را به طرق مختلف از دست داده اند همدردی می کنند. این وضعیت به ویژه در فضای مجازی مشهود است و شاهد هستیم که اقشار مختلف مردم نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و خواستار مجازات عاملان آن شده اند. من معتقدم که عاملان این حادثه باید به اشد مجازات برسند. اما در این مورد افراد بی گناه بر اثر اقدامات غیرقانونی برخی افراد کشته شدند و به همین دلیل قتلی شبه عمد صورت گرفت. در نتیجه مسببان حادثه باید به اشد مجازات برسند. نکته مهم دیگر این است که از امروز مسئولان باید به دنبال پیشگیری باشند و اجازه ندهند عده ای به دلیل سوء استفاده های مالی و اقتصادی جان مردم را به خطر بیندازند. مسئولان باید موضوع را جدی بگیرند و برندگان را شناسایی کنند تا در آینده چنین اتفاقاتی در کشور رخ ندهد. کسانی که قانون گریزی را سرلوحه کار خود قرار می دهند و به دلیل نفوذ و روابط مداری خود دست به فعالیت های غیرقانونی می زنند، اعتماد اجتماعی را خدشه دار می کنند و برای ساختار تصمیم گیری جامعه هزینه ایجاد می کنند. به هر حال در شرایط فعلی برخی مسئولان مربوطه به ویژه شهرداری آبادان را مقصر اصلی این حادثه می دانند و از این رو خواهان برخورد با این وضعیت هستند. پیامدهای این حادثه را باید به دو دسته تقسیم کنیم. اول تلفات جانی ناشی از این حادثه که برای همه مردم ایران تلخ بود و روحیه همه مردم را خدشه دار کرد. این آسیب جبران ناپذیر است و بنابراین باید عوامل این حادثه از بین برود. از سوی دیگر این حادثه پیامدهای اجتماعی نیز دارد. بدون شک این اتفاق هشداری جدی برای کسانی است که سعی دارند رابطه را عادی جلوه دهند و از کسانی حمایت کنند که فقط به منافع شخصی خود علاقه دارند. به همین دلیل معتقدم پیامدهای اجتماعی این حادثه بسیار عمیق تر خواهد بود. تاکنون حدود 30 نفر در حادثه ریزش مجتمع پایتخت آبادان جان خود را از دست داده اند که آمار کشته شدگان رو به افزایش است. این احتمال وجود دارد که افراد بیشتری زیر آوار گیر کرده و جان خود را از دست داده باشند. در نتیجه، تعداد زیان های عددی احتمالاً بسیار بیشتر از آنچه قبلاً گزارش شده است خواهد بود.

ارزیابی شما از واکنش افکار عمومی به این حادثه چیست؟ نگرانی شما از واکنش ها به این حادثه چه بود؟

یکی از پیامدهای این امر آسیب رساندن به سرمایه اجتماعی بود. این حادثه به مردم نشان داد که صاحبان قدرت و ثروت می توانند به لطف ارتباطاتی که دارند به منافع خود دست یابند. مصداق بارز آن مالک مجتمع متروپل است که این روزها نیز با واکنش های تند مواجه شده است. او با ارتباطاتی که در نهادهای تصمیم گیری در آبادان داشت، توانست به فعالیت های غیرقانونی خود ادامه دهد. اما فعالیت های غیرقانونی او به طرق مختلف زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده و جان افراد زیادی را گرفته است. این اتفاق در کنار واکنش های مردم ایران بازتاب گسترده ای در رسانه های خارجی داشت و رسانه های بیگانه و معاند سعی کردند این حادثه را به نوع حکومتی که در جامعه ایران وجود دارد مرتبط کنند. آسیب های روحی و روانی که مردم در رابطه با این حادثه متحمل شدند، انتقاد بیشتر مدیران مربوطه را در پی داشت. امروزه افراد جامعه نسبت به موضوع کلان شهرها حساس شده اند و به همین دلیل اخبار مربوطه را دنبال می کنند. از سوی دیگر مردم به دنبال علل این فاجعه هستند تا با آن شناسایی و با آن برخورد قاطع کنند. مردم با دیدن این اتفاقات ناراحت می شوند. به همین دلیل مردم به شدت خواستار محاکمه کسانی هستند که اقدامات غیرقانونی آنها منجر به کشتار مردم بیگناه شده است. نکته مهم در این زمینه این است که قوه قضائیه با عاملان این حادثه برخورد جدی کند. به همین دلیل ماموران بررسی علل این حادثه مسئولیت سنگینی بر عهده دارند. مردم اوضاع را تماشا می کنند و همه چیز را به خوبی تماشا می کنند. در نتیجه انتظار می رود که عاملان اصلی این حادثه تلخ و دلخراش به سزای اعمال خود برسند و به عدالت سپرده شوند.