متاسفانه به دلیل مافیای خودرو تا امروز نتوانستیم حمل و نقل عمومی را توسعه و توسعه دهیم. البته حدس دیگری هم دارم و آن این است که دولت ها سعی دارند با تشویق مردم به استفاده از خودروهای شخصی خود برای کار به عنوان حمل و نقل مسافر، نارسایی خود را در ایجاد اشتغال بپوشانند، زیرا نمی توانند شغل مناسبی برای مردم ایجاد کنند.
– مدیرکل مدیریت بحران استان تهران از صدور هشدار زرد آلودگی هوای پایتخت در روز پنجشنبه ۲۶ آذرماه خبر داد و گفت: با توجه به تجمع نسبی آلاینده ها و افزایش شاخص های آلودگی هوا و کاهش کیفیت هوا. به سطح ناسالم، از گروه‌های حساس افراد مبتلا به بیماری‌های همراه می‌خواهیم از ترافیک اجتناب کنند. از فضای باز خودداری کنید.
کارشناسان معتقدند مهم ترین عامل آلودگی هوای تهران و شهرهای بزرگ ایران ذرات PM 2.5 است که عامل اصلی تنگی نفس و بیماری های قلبی و سکته در سالمندان است. به گفته رئیس گروه سلامت هوا و تغییرات اقلیمی وزارت بهداشت، خسارت آلودگی هوا در جهان تنها به دلیل ناتوانی انسانی از مرز 144 میلیارد دلار گذشته است و در ایران سالانه 8.2 میلیارد دلار برای کشور هزینه دارد. که 800 میلیون دلار در بخش بهداشت و درمان است. 12.6 درصد مرگ و میرهای زودرس در ایران به دلیل آلودگی هوا است که بیشتر آن در 27 کلان شهر مانند تهران رخ می دهد.
داریوش گلعلی زاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییرات اقلیمی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به مرگ 6000 نفر در تهران و 27000 نفر در کشور، آنها را نتیجه بررسی های وزارت بهداشت در سال 1400 بر روی جمعیت معرفی می کند. از 35 میلیون در 27 شهر که در سال 1401 منتشر شد.
او می گوید: «دلیل اینکه ما آلودگی هوا داریم، تجمع آلاینده هاست، یعنی اثرات تجمعی انواع سوخت ها از جمله گاز، سوخت موتور و سوخت صنعتی.
موتور سیکلت، ماشین، کامیون
مقصر اصلی آلودگی هوا! محمد درویش، فعال محیط زیست در گفتگو با فرارو گفت: در مطالعات مستقلی که در مورد آلودگی هوای تهران انجام شده، 80 درصد آلودگی به موتورسیکلت، خودرو و کامیون نسبت داده شده است. شامل خانه ها، کارخانه ها، معادن اطراف تهران، فرودگاه مهرآباد و گرد و غباری که در حال افزایش است. بنابراین اگر بخواهیم مشکل آلودگی هوا را حل کنیم، باید روی مهمترین عامل یعنی موتورسیکلت، خودرو و کامیون تمرکز کنیم.»
وی تاکید کرد: برای این کار دو راه حل وجود دارد. یکی اینکه در وهله اول باید حمل و نقل عمومی را توسعه دهیم. گام دوم تغییر اثاثیه شهری و خودرو محور است. لازم نیست همه شهروندان از وسیله نقلیه شهری استفاده کنند. آنها باید بتوانند بخشی از مسیر را پیاده بروند یا از دوچرخه و تجهیزات مشابه استفاده کنند. فکر می‌کنم با تبلیغات و کیفیت مناسب می‌توانیم مردم را به آن سمت سوق دهیم تا تمایلشان به استفاده از خودرو و موتورسیکلت کاهش یابد.»
وی افزود: این یک واقعیت است که استفاده از وسایل نقلیه شخصی در تهران به قدری زیاد است که حدود 7 برابر ظرفیت جاده ها خودرو در خیابان ها تردد می کنند. بنابراین، حتی اگر فرض کنیم همه خودروها و موتورسیکلت ها برقی شوند، باز هم با پدیده ای به نام ترافیک مواجه هستیم. بنابراین نمی‌توانیم مشکل ترافیک را حل کنیم و تا زمانی که این میزان خودرو در خیابان‌ها هستند و اصطکاک لاستیک‌ها روی آسفالت وجود دارد، آلاینده‌هایی در هوا خواهیم داشت که بسیار خطرناک و سرطان‌زا هستند.
این فعال محیط زیست تصریح کرد: متأسفانه اشتباهی که در مدیریت آلودگی هوای تهران یا شهرهای بزرگ رخ داده این است که مسئولان بر کیفیت سوخت و قطعات خودرو تمرکز می کنند. اما همانطور که گفتم، حتی اگر همه اینها درست شود، حتی اگر همه خودروها هیبریدی شوند، باز هم مشکل آلودگی هوا داریم. بنابراین تا زمانی که به عواملی که اشاره کردم توجه نشود، نمی توان امیدوار بود که آلودگی هوا کاهش یابد و برطرف شود.»
وی با اشاره به عدم کاهش آلودگی هوا در این سال ها گفت: نکته مهم این است که به نظر من مشکل آلودگی هوا از اولویت مسئولان خارج شده است. شاید یک دلیل این باشد که دولت ها آنقدر مشغول زندگی روزمره خود هستند که آلودگی هوا دیگر آنها را آزار نمی دهد. یعنی شاید به صورت علنی و رسمی اعلام نکرده باشند، اما شرایط فعلی به خوبی نشان می دهد که دیگر به فکر کاهش آلودگی هوا نیستند و این در حالی است که هر سال روزهای پاک کمتر می شود. بیش از 6 دهه است که با آلودگی هوا سر و کار داریم و زمانی که تا به امروز ادامه دارد، قطعا یکی از دلایل آن این است که مسئولان آن را مهم نمی دانند.
درویش در پایان گفت: اما باید در نظر داشت که در حال حاضر نیز طبق گزارش های رسمی سالانه حدود 5600 نفر در تهران بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند و این آمار در کشور سالانه حدود 30 هزار نفر است. از سوی دیگر، بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، کشور سالانه حدود 80 میلیارد تومان به دلیل آلودگی هوا متضرر می‌شود. علاوه بر اینها عدم تحرک منجر به کبد چرب و بیماری هایی مانند دیابت و همچنین وضعیت روحی خانواده هایی که عزیزان خود را بر اثر آلودگی هوا از دست می دهند چشم انداز خطرناکی را نشان می دهد که امیدوارم مسئولین از آن آگاه باشند. “
مافیای خودرو، دولت ها و…
مقصر اصلی آلودگی هوا! حسین آهنی کارشناس محیط زیست در گفتگو با فرارو گفت: به نظر من ریشه آلودگی هوا را باید در فساد سیستمی جستجو کرد. زیرا حل معضل آلودگی هوا بسیار ساده و دست یافتنی است و اصلاً با مقوله پیچیده ای مواجه نیستیم. زیرا صنعت خودرو، صنعت نوظهوری نیست و بیش از یک قرن است که در اروپا و آمریکا وجود دارد و در نیمه اول قرن بیستم نیز با مشکل آلودگی و ترافیک مواجه بودند، اما توانستند این مشکل را حل کنند. مشکل خیلی سریع و فصل دلیلش این بود که تمایل داشتند مشکل آلودگی هوا را حل کنند. راه حل آنها توسعه حمل و نقل عمومی و زیرساخت های لازم برای حمل و نقل پاک بود.
وی ادامه داد: تعریف حمل و نقل عمومی کاملاً مشخص است و مترو، تراموا و اتوبوس در این دسته قرار می گیرند. اما متاسفانه تا به امروز نتوانستیم حمل و نقل عمومی را به دلیل مافیای خودرو گسترش دهیم و توسعه دهیم. البته حدس دیگری هم دارم و آن این است که دولت ها سعی دارند با تشویق مردم به استفاده از خودروهای شخصی خود برای کار به عنوان حمل و نقل مسافر، نارسایی خود را در ایجاد اشتغال بپوشانند، زیرا نمی توانند شغل مناسبی برای مردم ایجاد کنند. در این شرایط وقتی استفاده از خودروهای شخصی افزایش می‌یابد، میزان آلودگی هوا نیز افزایش می‌یابد».
این استاد دانشگاه افزود: البته به نظر من یکی دیگر از دلایل عدم تمایل دولت ها به توسعه حمل و نقل عمومی عدم مسئولیت پذیری و پاسخگویی آنهاست. زیرا آنها به خوبی می دانند که اگر قرار باشد حمل و نقل عمومی توسعه یابد، استفاده از آن نیز افزایش می یابد، پس وقت آن رسیده که در قبال مردم پاسخگو باشند و در قبال خدماتی که ارائه می دهند، پاسخگو باشند. اما اگر این توسعه اتفاق نیفتد، دولت ها می توانند مشکلات و معضلات مردم را مقصر بدانند. به همین دلیل است که موضوع قیمت بنزین برای مردم ایران بسیار مهم است.
وی تصریح کرد: چون اگر ناوگان مناسب حمل و نقل عمومی داشته باشیم یا شرایط استفاده از خودروهای هیبریدی فراهم شود، قیمت بنزین دیگر دغدغه مردم نیست. اما از آنجایی که مردم مجبور به استفاده از خودروهای شخصی هستند، نمی خواهند قیمت بنزین را افزایش دهند و مقاومت می کنند. به طور کلی، وقتی همه اینها را جمع کنید، نتیجه افزایش آلودگی در کشور خواهد بود.»
آهنی در خصوص اینکه آیا واقعاً رفع آلودگی هوا فراتر از اولویت های دولت است، گفت: واقعیت این است که ما عملاً از انباشته شدن مشکلات و معضلات ناآرام هستیم. واقعیت این است که با نگاهی به این سال ها دیگر نمی توان انتظار داشت که مشکل ترافیک و آلودگی هوا حل شود. این مشکل مانند سایر مشکلات حل نشده همچنان پابرجاست و هیچکس به آن توجهی نمی کند.»