حجت الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی روز چهارشنبه در دیدار با مقام معظم رهبری و جمعی از دوستداران محیط زیست در حرم مطهر امام زمان (عج) ضمن تبریک هفته محیط زیست، گفت: در یک حوزه علمیه بحثی با عنوان «تضاد» وجود دارد. تعارض به سادگی به این معناست که فرد همه چیزهای خوب را در یک زمان می خواهد، اما نمی تواند همه آنها را با هم داشته باشد. در دایره تعارض عقل حکم می کند که روی گزینه ای تمرکز کنیم که مهمتر و بهتر است و فواید بیشتری دارد.
یادگار امام با تشریح نحوه انتخاب بهترین گزینه افزود: اولین معیار این است که هر اثر به خودی خود چقدر اهمیت دارد. این بحث ها در فلسفه اخلاق نیز بسیار مهم است. یکی از دعاهای اهل معنا این است که از خدا بخواهند انسان را رنج ندهد. “آزمون دشوار” به این معنی است که شما بین چند کار می مانید.
او گفت: «یکی دیگر از عوامل مؤثر در انتخاب، «حوزه تأثیر» هر کار است. مثلا در زندگی شخصی فرد معتاد لذت لحظه ای را تجربه می کند و هر چه به او بگویید به خاطر اعتیاد همه چیز را از دست می دهید نمی تواند این لذت لحظه ای بالا را نسبت به آسیب های طولانی مدت به درستی درک کند مدت زمان چیزی نیست.
سید حسن خمینی یادآور شد: همه معلمان اخلاق از معراج السعده نراقی گرفته تا چهل حدیث و سخنان مختلف امام برای تنبیه ما برای این مشکل، مدام می گویند ای مرد، لذتی که در دنیا به آن دست می دهی در برابر آنچه از دست می دهی. در زندگی پس از مرگ کوچک است! هر چه در این دنیا به دست آورید محدود به زندگی شماست، اما از طرفی هر چه به دست آورید بی نهایت است!
وی ادامه داد: حفاظت از محیط زیست نیز یکی از آن محاسباتی است که اگر طراحان و سیاستمداران به این امر توجه نکنند مانند کودکی می شوند که با بی توجهی به آن در کوتاه مدت به مزیت می رسند اما در آنها بسیار مفید خواهند بود. در درازمدت ضرر می کنند.مشکل اشتغال باید حل شود، فقر ریشه کن شود، توسعه صورت گیرد و… اما باید در سبد هزینه ها و سودها قرار گیرند و حداکثر رعایت شوند. معیارهای مهم از جمله حفاظت از محیط زیست.
یادگار امام تاکید کرد: باید توجه داشت که برای سودهای کوتاه مدت هزینه غیرمنطقی نمی پردازیم که البته باید تصمیم بگیریم. باید بدانیم که اگر این راه را انتخاب کنیم، سرمایه را از بین می بریم، بعداً اصلاً نمی توانیم آن را جبران کنیم یا اگر بتوانیم باید ده ها برابر هزینه کنیم. البته عدم توجه به فواید درازمدت بین نسلی از جمله بهداشت محیط در کوتاه مدت فوایدی هم دارد اما مثلاً دریاها را شور می کند.
وی افزود: «وقتی در طبیعت شریک نباشید، باعث خشک شدن مرداب‌ها و طبیعت می‌شوید. غافل از اینکه طبیعت پس از مدتی همان عیوب را به صورت سیلی مانند ریزگردها و … به ما برمی گرداند و همان محصولاتی را که مردم کاشته اند از بین می برد. قرآن می فرماید: مواظب باشید مانند کسی نباشید که برای پیری خود باغی بسازد و آتش سوزان تمام باغ را ویران کند; باد گرمی می آید و هر چه را که برای خودش و نسل های بعد گذاشته است، نابود می کند!
سیدحسن خمینی گفت: محیط زیست یک فایده درازمدت است که شاید امروز آن را نفهمیم، اما اگر بخواهیم مقایسه کنیم مانند عذاب آخرت است که عمر کوتاه دنیا می تواند ما را از آن غافل کند. اما واقعیت این است که اگر آن را نادیده بگیریم، طبیعت به ما سیلی خواهد زد. زیرا فطرت معنوی چیزی جز آنچه در آن است ندارد و مظهر اعمال ماست. یعنی ما کارهای بد می کنیم و به خودمان برمی گردد.
وی افزود: همیشه به ذهنم خطور می کند که فعالان محیط زیست خواهان آرمان شهر و رویا هستند. یعنی ممکنه طرف بگه شکم بچه من خالیه ولی شما دنبال انقراض گونه یوزپلنگ آسیایی هستید؟! به همین دلیل، ادبیات اقدام حمایت از محیط زیست را ترویج نمی کند. یعنی شفقت با طبیعت نمی تواند به کسی که در حال حاضر دچار مشکل است هشدار دهد.
یادگار امام در این باره ادامه داد: مشکلات زیست محیطی را باید دقیق تر، زیرکانه، عینی و قابل فهم تر برای کسانی که این حقایق را نمی دانند گفته شود تا گرفتار شرایطی نشویم که در کوتاه مدت مشکلی معیشتی و شما حل کنید. اشتغال در منطقه خاصی از کشور است، اما بعداً به دلیل عدم توجه به محیط زیست در تصمیمات قبلی، مشکلات بزرگتری برای ساکنان آنجا ایجاد می شود. یعنی چنین ادبیاتی در مورد حفاظت از محیط زیست باید ادبیاتی باشد که در دسترس معلمان اخلاق باشد. معلمان اخلاق مدام به مردم هشدار می دهند که در این دنیا چشم به زندگی باز نکنند و به قیامت توجه نکنند!
وی گفت: نکته سوم این است که برخی از ما انسان ها شخصیت محور هستیم. مثلاً برخی از موارد فرار مغزها به این دلیل است که یکی می گوید من و خانواده ام باید از این کشور برویم و برای من مهم نیست که چه بلایی سر مردم کشور می آید! روحی که خود را از ایثار جدا می کند و می گوید من با دیگران کاری ندارم و خودم می خواهم پیشرفت کنم به طور بالقوه در همه انسان ها وجود دارد.
سیدحسن خمینی یادآور شد: یکی از بزرگترین اختلافات در دوران انقلاب اسلامی این بود که مردم در آن زمان به بالاترین سطح از خود گذشتگی رسیدند. کسی که شهید می شود جانش را برای دیگران می گذارد، در واقع می خواهد بیشترین سرمایه ای را که دارد به دیگران بدهد.
وی با اشاره به اینکه یکی از مسائل زیست محیطی «منطقه مرکزی» است، تصریح کرد: مردم از استان پرآب می توانند بگویند: «اینجا زیان می بینیم تا آب پنج استان بیشتر شود و طبیعت شریک شود. ؟! آنها باید به فکر خودشان باشند. اینجا فقیر می شویم که خاک گلوی دیگری پایین نیاید؟! من با او چه کار دارم؟! ما به دنبال حل مشکل خود هستیم.» حتی یک پله بالاتر از نظر گفته شده این است که بگوییم: «ما برای حفظ محیط زیست ایران تلاش می کنیم. «در عراق چه بر سر ما می آید؟» بی آنکه بدانند شرایط زیست محیطی این منطقه بر آنها تأثیر می گذارد! در چنین شرایطی نقش سازمان ملی بسیار پررنگ می شود که دیدگاه ها را «ملی» و «فراملی» می کند.
یادگار امام سپس با بیان راهکاری عملی برای حذف نگاه منطقه محور به محیط زیست، گفت: برخی افراد تحت تاثیر توصیه ها و تبلیغات قرار می گیرند اما به شرطی که سازمان حفاظت محیط زیست بخواهد نگاه ملی داشته باشد و مشکلات را به صورت عملی حل کند. توجه داشته باشید که اگر مردم یک منطقه ایثار می کنند و از برخی از مزایای زمین خود استفاده نمی کنند تا محیط زیست سایر مناطق تحت تأثیر قرار نگیرد، باید از بودجه کلان کشور بهره مند شوند و سهم بسزایی در این امر داشته باشند. از خود گذشتگی آنها
سید حسن خمینی در پایان گفت: الحمدلله دکتر سلازگه از مجموعه منابع طبیعی و محیط زیست برخاسته و در این زمینه دانش دارد. محیط زیست تا جایی که من می دانم از نظر تجربه و دلسوزی سازمانی بسیار توانمند است. البته، شما باید اهداف خود را واضح و هدفمند تعیین کنید تا جامعه هدف شما لمس کند و احساس کند که این یک مدینه فاضله و خیال نیست.