وضعیت توزیع پزشکان در ایران/ «تبعیض مطلق» در نظام توصیه سلامت کشور

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا ؛ دکتر علی دباغ درباره توزیع عادلانه پزشکان در کشور برای دسترسی عادلانه به خدمات سلامت گفت: در 10 سال گذشته نتوانسته ایم نظام مرجع و طرح پزشک خانواده را اجرا کنیم که این یکی از شایستگی های یک کارآمد است. به نظر می رسد بزرگترین مشکل این بود که در دولت قبل تمرکزی که باید روی بهداشت و درمان گذاشته می شد کارساز نبود و تمرکز بیشتر روی درمان بود.

نیاز به برتری «سلامتی» در سلامت

وی افزود: مقام معظم رهبری در آخرین دیدارهای خود بیش از گذشته بر حوزه سلامت تاکید کردند و به درستی تاکید کردند که جایگاه سلامت باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. لازم به ذکر است که سیستم ارجاع به هم پیوسته و پزشک خانواده به حفظ سلامتی بهتر کمک می کند. وقتی حوزه سلامت در نظام سلامت غالب می شود، حالت انتظار برای تبدیل شدن بیماری به حالت پیشگیری و فضای عمومی به سمت پیشگیری می رود.

شرایط دسترسی به سلامت ساختاریافته

دباغ در ادامه با بیان اینکه تعالی سلامت و حرکت اجتماعی به سمت پیشگیری نیازمند سازوکارهایی است، گفت: این اقدام نیازمند یک سیستم است و چارچوب مشخصی دارد و نیاز به آموزش و تجربه دارد. مهمترین پیش زمینه حفظ تعادل بین کادر پزشکی و کادر همراه هر پزشک است. به طور متوسط ​​یک پزشک و حدود 12 غیرپزشک باید حضور داشته باشند تا خوب کار کنند. پزشک به تنهایی نمی تواند کار کند و برای ارائه خدمات به نیروهایی مانند پرستار، داروساز، کادر آزمایشگاه، اتاق عمل و … نیاز دارد. بنابراین ایجاد ساختار مناسب در نظام سلامت تنها به پزشک بستگی ندارد. اگر آزمایشگاه و داروخانه و … نباشد یک پزشک چه کار می تواند بکند؟ در این صورت دست دکتر بسته است.

وضعیت توزیع یک پزشک در ایران / پزشک در تهران 2 برابر بالاتر از میانگین آمریکا!

وی با بیان اینکه دستیابی به ساختار مناسب نظام سلامت و توزیع این سامانه نیازمند برنامه ریزی، اقدامات موثر و نظارت بر برنامه است، گفت: تفاوت کشورها در کشور از نظر تعداد پزشک بسیار ناچیز است. زیرا امکانات رفاهی در اکثر ایالت ها یکسان است و درآمد در اکثر ایالت های آمریکا یکسان است. در سایر کشورهای پیشرفته اقتصادی نیز وضعیت به همین منوال است.

10 برابر اختلاف استان های برخوردار و محروم کشور از نظر تعداد پزشک

دباغ درباره توزیع پزشکان در ایران نیز گفت: بر اساس آمار رسمی سازمان نظام پزشکی، در استان سیستان و بلوچستان که یکی از نیازمندترین استان ها است، تعداد پزشک، پزشک عمومی، متخصص و فوق تخصص وجود دارد. به طور متوسط ​​شش در هر 10 هزار نفر است. این در حالی است که به ازای هر 10 هزار نفر به طور متوسط ​​حدود 70 پزشک در استان تهران شامل پزشکان عمومی، متخصص و فوق تخصص وجود دارد. یعنی در تهران بیش از دو برابر میانگین پزشکان در آمریکا داریم و اختلاف بین محروم ترین استان ما سیستان و بلوچستان و مرفه ترین استان ما تهران بیش از 10 برابر است. تفاوت در تعداد پزشکان این آمار به معنای تبعیض مطلق در سیستم ارجاع ماست.

چرا مشکل مسافران سالم

وی با بیان اینکه دولت قبل پیگیری و اجرای طرح های پزشکان خانواده و نظام ارجاع را در 10 سال گذشته عهده دار بوده است، گفت: باید افزایش یابد، تعداد پزشکان باید افزایش یابد وگرنه پزشکان به شهرهایی مانند هجوم خواهند آورد. تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و… از این رو مشکل مسافران سالمی است که به دلیل کوچکترین مشکل بهداشتی به تهران و شهرهای بزرگ می روند. ضمن اینکه این موضوع فقط مختص پزشکان نیست، بلکه همانطور که گفتم هر پزشک حدود 12 نفر در یک تیم نیاز دارد و این امکانات باید متناسب با منطقه باشد.

راه حل مشکلات توزیع پزشکان

دباغ با بیان اینکه هر چه بیشتر از این اقدامات و مشکلات غافل شویم، هزینه بیشتری می کنیم، راهکارهایی را برای حل مشکل توزیع پزشکان برشمرد و گفت: اولین راهکار تعیین اهداف مشترک برای نظام سلامت است که خوشبختانه تا حد زیادی انجام شد. درجه؛ استانداردهای جهانی و ملی به عنوان سیاست های مشترک نظام سلامت که توسط مقام معظم رهبری تعریف شده است وجود دارد و باید به آن عمل شود. سیاست های کلی نظام سلامت ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و در عین حال قانون اساسی و برنامه های توسعه، اهداف اصلی نظام سلامت را مشخص می کند. معیار دوم، منابع خاص اعم از مالی و غیر مالی است. این منابع شامل سخت افزار می باشد که شامل تعداد تخت های بیمارستانی، بیمارستان ها، درمانگاه ها، مراکز بهداشتی و درمانی و … می باشد. دوم منابع نرم افزاری و نیروهای متخصص و آموزش دیده در نظام سلامت و از همه مهمتر سرمایه اجتماعی است. این سه دسته از منابع در نظام سلامت شناسایی شده اند. بنابراین، اهداف و منابع مشخص است و برنامه ریزی باید بر اساس اهداف و منابع باشد.

وی تاکید کرد: به نظر می رسد اکنون باید در برنامه های خود تجدید نظر کنیم. برنامه های موقت، مانند طرح تحول نظام سلامت، عمدتاً موسمی هستند و پایدار نخواهند بود. ما به اقدامات برنامه ریزی پایدار نیاز داریم. به همین دلیل است که ما نیازمند برنامه های پایدار در نظام سلامت هستیم. در عین حال این برنامه ها مستلزم نظارت مستمر هفتگی، ماهانه، فصلی و سالانه است.

دباغ با بیان اینکه با توجه به این مسائل، در صورت اقدام صحیح، رسیدگی به امور بهداشتی کار سختی نیست، افزود: اگر اقدام درست انجام دهیم، طی چند سال می توانیم به اهداف بزرگ خود دست پیدا کنیم که این امر منجر به نیاز جدی می شود. عزم راسخ برای رسیدن به این اهداف متأسفانه سال هاست که بحث ارجاع و پزشک عمومی مطرح بوده و دولت ها بیشتر از اینکه اقدام کنند در مورد آن صحبت می کنند، آقای رئیس جمهور باید به این مسائل رسیدگی شود، باید در حوزه سلامت به آن رسیدگی شود. تیم آنها باید این موضوع را به عنوان اولویتی در نظر بگیرند که نه تنها باعث بهبود وضعیت پزشکی می شود بلکه باعث بهبود وضعیت کشور می شود.

افزایش ظرفیت پزشکی مشکل کمبود پزشک در مناطق فقیر را حل نمی کند

وی گفت: بزرگترین مشکل ما تخصیص منابع مالی است. وقتی در تهران به ازای هر 10 هزار نفر 70 پزشک و در سیستان و بلوچستان به ازای هر 10 هزار نفر 6 پزشک داریم یعنی چه؟ بدون شک این به این معناست که ما یک دکتر پرکار داریم. وقتی می گوییم پزشک زیادی داریم اما در مناطق محروم با کمبود پزشک مواجه هستیم، افزایش ظرفیت دانشجویان پزشکی مشکلی را حل نمی کند. هرچقدر هم که پزشک داشته باشید، وقتی به درستی مدیریت نمی شوند، به مناطق آسیب دیده باز می گردند یا کشور را ترک می کنند. آنها نه تنها برای پزشک، بلکه برای سایر متخصصان سلامت نیز هستند.

وی در خصوص وضعیت پراکندگی پزشکان در تهران گفت: به نظر می رسد در مناطق پرجمعیت تهران تراکم پزشکان بیشتر از مناطق کم برخوردار است. در این راستا، مدیریت و برنامه ریزی برای پرداختن به مشوق ها برای مناطق کمتر آسیب پذیر مورد نیاز است.

انتهای پیام/
منبع: ایسنا