16 شکست اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی

16 شکست اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی

این گزارش به بررسی عملکرد دولت سیزدهم در چند پارامتر و قطب اقتصادی از جمله بازار مسکن، ارز، تورم، فساد، نفت و … می پردازد.

هیرش سعیدیان ابراهیم رئیسی در دفاع از عملکرد دولت سیزدهم اظهار داشت: دستاوردهای بسیاری حاصل شده است که عموم مردم و حتی تعداد زیادی از نخبگان اطلاعات دقیق و کاملی از آنها ندارند. آنها «اخرین اغتشاشات را اقدامی از سوی دشمن برای تحت الشعاع قرار دادن موفقیت های بزرگ اقتصادی دولت» تعبیر می کنند. پس از گذشت نزدیک به 15 ماه از آغاز به کار دولت سیزدهم، برخی اصولگرایان از جمله تعدادی از نمایندگان مجلس و محمدباقر کلیباف نیز به جمع منتقدان اقتصادی دولت پیوستند. این گزارش به بررسی عملکرد دولت سیزدهم در چند پارامتر اقتصادی و مرکز هزینه پرداخته است.

واحد پول

نرخ ارز و به ویژه دلار یکی از شاخص ترین شاخص های اقتصاد متاثر از نفت ایران است. واکنش بازار ایران به قیمت دلار نسبتا سریع است و از این رو با توجه به تاثیر این شاخص بر قیمت کالاها، رفاه و سبد مصرفی خانوارها در ایران، دولت های مختلف سعی کرده اند حداقل کاهش افزایش قیمت ارز نرخ دلار در ابتدای دولت حدود 24 هزار تومان بود و در حال حاضر در محدوده 35 هزار تومان است. تنها با گذشت 4 ماه از روی کار آمدن دولت جدید، نرخ دلار حدود 5 هزار تومان افزایش یافت که سریع ترین رشد قیمت در ابتدای دولت محسوب می شود. کارشناسان در گفتگو با آفتاب نیوز پیش بینی کردند با توجه به تداخل واقعیت های اقتصادی و سیاسی، قیمت دلار تا ابتدای فروردین 1402 از کانال 40 هزار تومان عبور کند. ناتوانی تیم اقتصادی دولت در کنترل نرخ ارز از سوی رئیس جمهور به «توطئه دشمنان» نسبت داده شد.

درآمد سرانه

بانک مرکزی با توجه به اینکه نهادهای بین المللی مانند صندوق بین المللی و بانک جهانی نرخ رشد اقتصادی را بر اساس این داده های بانک مرکزی محاسبه می کنند، به گفته برخی منتقدان، بانک مرکزی نرخ دلار را به صورت رسمی در سایت خود 4200 تومان اعلام کرد. بانک مرکزی به قصد کلاهبرداری از آن موسسات ساخته شده است. به همین دلیل است که برآورد بانک جهانی از درآمد سرانه ایرانیان در سال 2022 که بر اساس آمار رسمی دولت جمهوری اسلامی است، توسط برخی اقتصاددانان بسیار خوش بینانه ارزیابی شده است.

بانک جهانی در شهریور 1401 درآمد سرانه ایران را 2759 دلار اعلام کرد که این رقم 8 برابر کمتر از درآمد سرانه شهروندان سعودی و 11 برابر کمتر از امارات و نیمی از درآمد هر شهروند ساکن باکو است. درآمد سرانه نسبت به 6032 دلار در سال 2017 بیش از 50 درصد کاهش یافته است و با توجه به تورم راکد و روند نزولی شاخص های اقتصادی، به نظر نمی رسد امیدی به افزایش درآمد سرانه ایرانی ها حداقل در سال 2016 باشد. آینده نزدیک.

مسکن، مصالح ساختمانی، اجاره

وعده ساخت 4 میلیون واحد مسکونی در 4 سال، عرضه مسکن را در سه ماهه اول سال 1401 به طرز بی سابقه ای کاهش داد. سردرگمی بازار تورمی در مقابل وعده های دولت در نهایت میانگین قیمت هر متر مسکن در تهران را طبق آمارهای رسمی به 40 میلیون تومان رساند. رشد بی سابقه اجاره بها همچنین منجر به مهاجرت طبقه متوسط ​​فرسوده به حومه شهرها و مناطق مسکونی اقماری شده است.

خرید یک آپارتمان 70 متری بر اساس میانگین قیمت مسکن اعلام شده توسط بانک مرکزی برای یک کارگر در سال 1400 حدود 30 سال و در حال حاضر 38 سال طول کشید. استعفای رستم قاسمی و جهش بیش از 90 درصدی قیمت برخی از اقلام اساسی مصالح ساختمانی، تردیدها در مورد توانایی دولت در تحقق وعده های مسکن را بیش از گذشته تشدید کرده است.

تاکنون تنها سامانه‌های متعددی در این حوزه راه‌اندازی شده است و عملاً هیچ پروژه انبوه مسکن عمومی در دست ساخت از سوی وزارت راه و شهرسازی معرفی نشده است. تورم نقطه ای کشور که در تیرماه 1400 حدود 20 درصد بود، در آبان 1401 به 40 درصد رسید.

کره

گزارش برداشت از بودجه شش ماهه اول سال 1401، دیوان محاسبات و برخی اعضای کمیسیون انرژی مجلس ادعای دولت مبنی بر افزایش چشمگیر فروش نفت را رد کردند. خبرگزاری رویترز گزارش داد که از زمان جنگ در اوکراین، فروش نفت ایران به چین، یکی از مشتریان عمده نفت تحریم شده، کاهش یافته است. به گزارش این خبرگزاری، دلیل این امر رقابت با روسیه و امتیازات و شرایط انتقال آسانتر نفت این کشور به همسایه چینی است.

به گفته مقامات وزارت نفت، این صنعت در حال حاضر به 20 میلیارد دلار سرمایه گذاری اولیه برای حفظ تولید نفت نیاز دارد. منتقدان تفاهم نامه با روسیه و چین را جعلی و برخی با لحنی تندتر آن را دستاوردی دروغین خوانده اند. دولت هنوز سایت‌های نفتی خاصی را که طرف‌های چینی و روسی در آن فعالیت‌های ساختمانی انجام می‌دهند، اعلام نکرده است.

گاز

جواد اوجی وزیر نفت در مجلس شورای اسلامی گفت: تعمیر و نگهداری و نوسازی زیرساخت های فرسوده صنعت گاز کشور نیازمند ۸۰ میلیارد دلار سرمایه فوری است. رقمی که از اجرای واقعی بودجه کل کشور بیشتر است. تشکل های صنفی کارفرمایی صنایع پتروشیمی و سیمان از توقف گازرسانی به صنایع در فصل زمستان توسط دولت برای جبران کمبود گاز در کشور ابراز نگرانی کرده اند. در حالی که 93 درصد از مخازن ذخیره سازی گاز مایع آلمان پر است، محافظه کاران امیدوار به امید ایران برای زمستان سخت اروپایی ناامید شده اند و برخی از منتقدان می گویند زمستان خشن ایران بیشتر محتمل است.

سکه

اوراق بهادار شدن بازار دلار، کاهش سرمایه رفاهی دولت، افزایش اضطراب بازار و کاهش امید به بهبود اقتصادی، مردم را تشویق کرد که پول خود را در کالاهای امن تر و قابل حمل تری مانند سکه و طلا سرمایه گذاری کنند. همین امر باعث شد قیمت سکه امامی رکورد بی سابقه 16 میلیون و 800 هزار تومانی در روزهای اخیر را بشکند. اقدام بانک مرکزی مبنی بر عرضه اوراق با پشتوانه سکه به جای خود سکه از سوی فعالان بازار به عنوان خالی بودن دست دولت از طلا و موفقیت در افزایش قیمت این کالای سرمایه ای استراتژیک تعبیر شد.

محصولات ضروری

از 8 قلم کالای اساسی، قیمت برخی اقلام از جمله برخی ارقام برنج در چند ماه نخست سال 1401 بیش از 3 برابر شد. قیمت تخم مرغ در برخی مناطق تهران به رقم بی سابقه 120 هزار تومان در هر واحد رسید. تخم مرغ. مرغ در دولت سیزدهم نیز با افزایش بیش از 200 درصدی کانال 70 هزار تومانی را لمس کرد. اگرچه آمارهای دولتی رشد قیمت برخی از کالاهای اساسی را بین 40 تا 85 درصد نشان می دهد، اما تحقیقات مستقل قیمت در 15 ماه گذشته با آمارهای دولتی مغایرت دارد و مکانیزم عرضه و تقاضا حداقل رشد کالاهای اساسی را 100 درصد می داند.

بودجه و مالیات

ناتوانی دولت در انعطاف و جذب منابع درآمدی جدید، کسری بودجه را به 300 هزار میلیارد تومان رساند. لایحه احیای حقوق اقشار مختلف از جمله افزایش 20 درصدی حقوق نیروهای مسلح نیز کسری 200 هزار میلیارد تومانی جدیدی را برای دولت به ارمغان آورده است که منتقدان آن را «بی پناه» می گویند. در حال حاضر 83 درصد اقتصاد کشور در اختیار بخش‌های دولتی و نیمه دولتی است و هوسلوت‌ها تمایل چندانی به پرداخت مالیات برای جبران کسری بودجه دولت ندارند. فشار مضاعف نظام مالیاتی دولت بر بخش خصوصی نیز انتقاداتی را در این زمینه برانگیخته است.

نقدینگی و تورم

رشد نقدینگی که عامل اصلی تورم در اقتصاد کشور محسوب می شود، بر اساس آمارهای رسمی و نه مستقل از میانگین سالانه 25 درصد در سال های گذشته به بیش از 40 درصد رسیده است. نقدینگی از 690.7 همات در شهریور به 712.9 همات در مهرماه امسال افزایش یافت. چاپ بی وقفه اسکناس و استقراض دولت از سیستم بانکی منجر به جهش بهار تورمی شد. در حال حاضر پایه پولی کشور نسبت به مهر 1400 34.5 درصد رشد داشته است. فشار کوبنده تورم بیشتر بر دوش دهک های پایین درآمدی است.

فقر

در اواسط تابستان 1401 خط فقر به رقم بی سابقه 18 میلیون و 290 هزار تومان یعنی حدود 3 برابر حقوق یک کارگر رسید. حمید حاجی اسماعیلی کارشناس حوزه کار در گفت و گو با خبرنگار آفتاب نیوز گفت: در کشور با جمعیت 84 میلیون نفری، نزدیک به 65 میلیون شهروند در فقر مطلق و نسبی به سر می برند.

استخدام

هر چند وزیر کار و رفاه اجتماعی دولت سیزدهم وعده اشتغال زایی تنها با یک میلیون تومان را داده بود، اما به گفته تشکل های صنفی مانند اتحادیه کامپیوتر کشور و اتاق بازرگانی، اشتغال مستقیم و غیرمستقیم 11 میلیون ایرانی در حوزه های اجتماعی. شبکه ها و فضای مجازی به دلیل افزایش فیلترینگ در آستانه نابودی است. اگرچه آمارهای دولتی چندان قانع کننده نیست، حاکی از کاهش 7 دهم درصدی بیکاری است، اما با توجه به شناخت مسئولان دولتی از کمبود بودجه برای پروژه های مختلف عمرانی و رکود شدید تورمی در کشور و همچنین کاهش رشد اقتصادی. ، به نظر می رسد که اقتصاددانان مستقل اعتبار چندانی برای ادعای اشتغال زایی دولت ندارند.

تبادل

عدم اجرای مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران کشورها مبنی بر تزریق 200 میلیون دلار به بازار سرمایه تنها وعده محقق نشده دولت سیزدهم در خصوص بورس نیست. استعفای پذیرفته نشده مجید عشقی، رئیس سازمان بورس، بحران بازار سرمایه را بارزتر نشان داد.

فرار روزانه صدها میلیارد تومانی از بورس به یکی از تیترهای همیشگی و روزانه رسانه های اقتصادی در ماه های اخیر تبدیل شده است که بر اساس محاسبات تنها در 11 روز از مهرماه امسال نزدیک به 3.3 میلیارد تومان از سرمایه خارج شده است. سالن شیشه ای افزایش اعتراضات سیاسی، بی اعتمادی فعالان بازار به سیاستمداران دولتی و هرج و مرج حاکمیتی از جمله عواملی است که ریزش بورس را تسریع کرده است.

یک ماشین

خودرو در ایران نه تنها یک کالای سرمایه ای است، بلکه با عملکرد شبه ارزی بر سایر شاخص ها مانند تورم و رشد قیمت بازار نیز تاثیر می گذارد. پراید 111 که قیمت آن در پایان دولت قبل به 130 میلیون تومان رسید، پس از 15 ماه به 212 میلیون تومان رسید. سایر خودروهای پرتیراژ نیز جهش قیمت مشابهی را تجربه کرده اند. خرید پراید معادل 3 سال حقوق یک کارگر می باشد. با توجه به نرخ پس انداز کشور، در صورت ثابت ماندن شاخص ها، خرید این خودرو برای یک کارگر حدود 20 سال طول می کشد.

فساد

سازمان شفافیت بین‌الملل در گزارش سال ۲۰۲۱ خود اعلام کرد که ایران در بین ۱۸۰ کشور جهان از نظر شاخص‌های مختلف فساد در رتبه ۱۵۰ قرار دارد. ایران در سال 2019 در بین 180 کشور رتبه 146 را به خود اختصاص داد. در آخرین گزارش این سازمان، جمهوری اسلامی ایران از نظر فساد با گینه و گواتمالا همسایه است و از نظر سلامت مالی یکی از کم اعتمادترین بوروکراسی های دولتی را دارد.

دیدگاهتان را بنویسید