تغییر رئیس بانک مرکزی شوکی در بازار دلار ایجاد کرد و سوال اصلی این است که آیا این شوک دائمی است یا موقت؟
اکنون محمدرضا فرزین، رئیس جدید بانک مرکزی وعده داده است که از این پس ارز نیمایی با قیمت 28 هزار و 500 تومان برای واردات در دسترس خواهد بود. البته اعلام نرخ سود ثابت ماهیت سامانه نیما را زیر سوال خواهد برد.
افکار عمومی اکنون این سوال را مطرح می کند که آیا بحران ارزی فروکش می کند و دلار به زیر قله تاریخی چهل هزار تومانی کانال می رسد؟
چرا نرخ ارز در 2 سال گذشته افزایش یافته است؟
علی قنبری، اقتصاددان و از اعضای هیات آموزشی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به اینکه تا زمانی که دلایل افزایش نرخ ارز مشخص نشود، تغییر حتی در سطح مدیران نیز کافی نیست، گفت: اگرچه قیمت دلار افزایش یافته است. دو ماه افزایش می یابد، اما در شانزده ماه گذشته با نوسان شدید نرخ ارز مواجه بودیم.
وی گفت: شناخت ریشه ها می تواند راه حلی برای ما ارائه دهد. نوسانات شدید نرخ ارز ناشی از تاثیر تحریم ها، تعلیق مذاکرات برجام، ناآرامی های داخلی و قطع ارتباط ایران با بسیاری از کشورهای جهان است.
قنبری تصریح کرد: علاوه بر مسائل اقتصادی به ویژه در زمینه عرضه و تقاضا نسبت به تقاضای بیشتر شاهد کمبود عرضه هستیم و همچنین مسائل سیاسی در عرصه بین المللی نیز بر روند صعودی نرخ ارز تاثیرگذار بوده است. یعنی در شرایط فعلی با محدودیت های قابل توجهی برای دریافت درآمد ارزی مواجه بوده و هستیم. همه این موارد باعث بروز مشکلات زیادی شد و نمود این مشکلات را باید در افزایش نرخ ارز دید.
وی گفت: کسانی که می گفتند ریشه مشکلات داخلی است، اهمیت برجام را قبلا درک کرده اند.
ماجرای پیچیده افزایش درآمدهای ارزی دولت
قنبری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دولت در ماه های اخیر مدعی شده است درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفتی و غیرنفتی را افزایش داده است. چرا با وجود این مشکل، بازار ارز با نوسانات جدی مواجه بوده و اثر افزایش درآمدهای ارزی مشهود نیست؟ وی گفت: درآمدهای نفتی به ندرت دلاری دریافت می شود و به دلیل تحریم های موجود برخی از درآمدهای ارزی به صورت نقدی به دست ما نمی رسد.
پرداختن به مسائل اقتصادی علمی نیست
قنبری ادامه داد: متاسفانه دولت نیز به واقعیت اقتصادی توجهی ندارد. هزینه های زندگی به شدت افزایش یافته است، اما دولت توسعه را کند می کند و بدیهیات را نادیده می گیرد.
وی بیان کرد: آمارگیری و دستکاری اعداد و ارقامی که برای مردم مهم نیست مشکلات را حل نمی کند و مشکل اصلی این است که دولت نمی پذیرد که مشکلات اقتصادی وجود دارد و مدام با تکیه بر برخی عملکرد خود را توجیه می کند. شماره.”
نقش دشمن در افزایش نرخ ارز
این کارشناس اقتصادی درباره اظهارات سخنگوی دولت مبنی بر اینکه دشمن با اعمال فشار بر نرخ ارز تورم کرده است تا قیمت طلا و خودرو نیز افزایش یابد. وی گفت: ما برای خودمان مشکلات اساسی ایجاد می کنیم، بعد می خواهیم با شعار و حرف های کلی شرایط را توجیه کنیم. متأسفانه مدیران درک نمی کنند که در شرایط فعلی به یک تیم قوی، کارآمد و شایسته نیاز داریم. آنها فقط به فکر جناح بندی هستند و هنوز از حال و هوای پیش از انتخابات بیرون نیامده اند و این خطر بزرگی برای کشور است.
گفت: مگه نگفتی همه چی به مدیریت داخلی برمیگرده؟ حالا پاسخ دهید در این شانزده ماه چگونه توانستید درآمد سرانه واقعی کشور کاهش یابد، تورم افزایش یابد و ارزش پول ملی به کمترین حد ممکن برسد؟
وی افزود: فکر می کنم باید سبک حکومت داری خود را اصلاح کنیم و دولت نیز باید اصلاح کند.
دستکاری نرخ ارز و ارقام دلار
این استاد دانشگاه درباره ادعای برخی کارشناسان اقتصادی درباره نقش دولت در ایجاد نوسانات نرخ ارز برای جبران کسری بودجه توضیح داد: متاسفانه دولت راه حل درستی برای حل مشکلات کشور ارائه نمی دهد و نمی تواند. تجزیه و تحلیل مشکلات به صورت واقعی. به عنوان مثال رئیس جمهور قبل از انتخابات وعده داده بود که تورم را نصف و سپس تک رقمی کند، اما همچنان شاهد افزایش تورم هستیم و سبد غذایی کشور از زمان جنگ جهانی دوم تا کنون چنین افزایشی نداشته است.
وی در پاسخ به این سوال که در خوشبینانه ترین حالت اگر مذاکرات برجام از سر گرفته شود و به نتیجه برسد، آیا می توان انتظار داشت دلار به کانال 30 هزار تومان یا کمتر بازگردد، اظهار داشت: سوال همین است. تا زمانی که سیاست ها تغییر نکنند، تغییر همه مدیران بی فایده است. اگر بتوانیم بحث برجام را کامل کنیم و موضوع تحریم ها و محدودیت های اقتصادی و بین المللی را با کشورهای مهم دنیا حل کنیم، قطعا صلح و ثبات اقتصادی در کشور محقق خواهد شد.