بازجویی از مسافران ایرانی مقیم خارج از کشور/ امام فرودگاه: امنیت

استفاده از توان مالی ایرانیان مقیم خارج از کشور یکی از شعارهای اصلی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری بود. او در اولین نشست خبری خود با رسانه های داخلی و خارجی رسما اعلام کرد که دولتش هر دلیلی را برای بازگرداندن ایرانیان خارج از کشور فراهم خواهد کرد.

علیرضا سلیمی، رئیس فراکسیون ایرانیان خارج از کشور، سرمایه ایرانیان مقیم آمریکا را بیش از 3 تریلیون دلار و ایرانیان مقیم آلمان را حدود 800 میلیارد دلار ارزیابی کرد و گفت: در آن زمان ما سلیمی بودیم. با بیان اینکه در حال حاضر بیش از 7 تا 8 میلیون ایرانی در خارج از کشور زندگی می کنند، گفت: این فراکسیون تلاش کرده است تا از حقوق هموطنان خارج از کشور حمایت کند و این حمایت را در یک گفتمان غالب تبدیل کند.

دولت اصلی ظاهرا حساب ویژه ای برای سرمایه ایران در خارج از کشور باز کرده است. برای اثبات این اراده، شورای عالی ایرانیان خارج از کشور که در سال ۱۳۶۲ تأسیس شد، هشت سال بعد با رئیس جمهور دیدار کرد.

در این نشست، حسین امیرعبدالهیان از ایرانیان خارج از کشور خواست تا در سامانه ای که توسط وزارت امور خارجه ایجاد شده است، ثبت نام کنند. وی اطمینان داد که بازگشت آنها به کشور بدون مشکل با هماهنگی مقامات امنیتی کشور خواهد بود.

وی پیش از این به سرویس آنلاین این وزارتخانه برای ایرانیان خارج از کشور اشاره کرده و گفته بود: ایشان اعلام می کنند مشکلی برای رفت و آمد ندارید و اگر مشکلی باشد وزارت خارجه مسئول است و ما تضمین می کنیم.

این در حالی است که چنین اظهارنظرهایی واکنش های بسیاری را در پی داشته است. اولین واکنش ایرانی ها تابعیت دوگانه است. برخی از کشورها به شهروندان خود که تابعیت ایرانی نیز دارند هشدار داده اند که به ایران سفر نکنند. نزار زکا، لبنانی آمریکایی که در جریان سفر به ایران به دعوت دولت ایران در ایران بازداشت شد، در توییتر خود نوشت: «به نظر می‌رسد ایران می‌خواهد از تابعیت مضاعف کلاهبرداری کند تا به ایران برود». بلکه هشداری است به شهروندان دو تابعیتی که به کشورشان بازنگردند».

اخیراً اخباری از رویداد 24 منتشر شده است که برخلاف سیاست کلی دولت می تواند عاملی برای اخراج ایرانیان خارج از کشور از کشور تلقی شود. در چند ماه گذشته، مسافرانی که عمدتاً از اروپا وارد کشور شده‌اند، در بدو ورود مورد بازجویی یا اظهارنظر قرار گرفته‌اند.

یک مسافر ایرانی از هلند درباره اتفاقات فرودگاه امام توضیح داد و گفت که به محض چک کردن پاسپورت و مهر و موم خود، مردی که اتصال بی سیم را هم در دست داشت، او و همسرش را به اتاقی نزدیک کنترل گذرنامه برد و از او پرسید. بخواهید فرمی را پر کنید. به گفته این شهروند ایرانی مقیم هلند، فرم اطلاعاتی از قبیل نام، آدرس، محل سکونت، تحصیلات، شغل، درآمد، تاریخ ورود و تاریخ بعدی خروج و همچنین سوالات مربوط به مقاصدی که به آن سفر کرده است. این مسافر ایرانی تاکید کرد که علاوه بر او حدود ده مسافر دیگر نیز در اتاق فرم خوداظهاری را پر کرده بودند.

آلمانی دیگری تجربه مشابهی را توصیف کرد و گفت که او را با بی سیم به اتاقی هدایت کردند تا اطلاعات خود را پر کند. او گفت ظاهرا این سوالات فقط از دو تابعیتی ها پرسیده شده و فرم هایی به آنها داده شده است تا پر کنند.

روابط عمومی فرودگاه امام: سوالات مسافران ربطی به فرودگاه ندارد

مطالعه رویداد 24 نشان داد که نه تنها تابعیت مضاعف یا پناهندگان مورد هدف این فرم های خوداظهاری قرار گرفته اند، بلکه افرادی که فقط در برخی کشورها اقامت دارند نیز مورد هدف قرار گرفته اند. رویداد۲۴ از روابط عمومی فرودگاه امام جزئیات و نهاد مسئول این پرسش و پاسخ را جویا شد و روابط عمومی فرودگاه امام گفت این سوال ربطی به فرودگاه ندارد و امنیتی است.

روابط عمومی فرودگاه امام خمینی (ره) توضیح داد: «گاهی اوقات یکی از مسافران این پرواز پناهنده است یا مشکل امنیتی دارد. «در این موارد نیروهای امنیتی از همه مسافران پرواز بازجویی می کنند تا مسافر مشکوک نشود که همان فرد را می گیرند.

از سرگیری فرم های خوداظهاری برای مسافران ایرانی در ماه های اخیر نشان می دهد که بعید است این سیاست فرابخشی باشد. اگر این اشکال بخشی از سیاست دولت برای جذب سرمایه و شناسایی ایرانیان سرمایه دار خارج از کشور است، باید توجه داشت که دولت از نگرانی هایی که چنین اقدامی برای مسافران ایرانی ایجاد می کند بی اطلاع است.