روز جدید قیمت دلار در بازار آزاد در یک صعود تاریخی تا کانال 35 هزار تومان افزایش یافت و قیمت سکه نیز در کانال 16 میلیون تومان قرار گرفت. اگرچه بانک مرکزی با گزارش گزارش های سفر رئیس بانک مرکزی به عمان و انتشار خبر انتشار 7 میلیارد دلار پول بلوکه شده در کره جنوبی سعی در تاثیرگذاری بر این روند داشت، اما بازار مسیر خود را طی کرد.
خروج 156 هزار میلیارد تومانی پول واقعی از بورس و رکود بازار مسکن، بی خانمان ها را به سمت بازار دلار و سکه سوق داد. تحلیلگران شرایط سیاسی کشور، کاهش اعتماد عمومی و سیاست خارجی استرس‌زا، همراه با افزایش تحریم‌ها را دلایلی می‌دانند که چرا مردم کالاهای سرمایه‌ای قابل حمل و سریع مانند سکه و دلار را به خانه‌ها و سهام ترجیح می‌دهند.
45 هزار دلار؟
کامران صداقت، اقتصاددان و کارشناس بازار ارز در گفت و گو با آفتاب نیوز گفت: از نظر علمی قیمت دلار افزایش نیافته است اما به قیمت واقعی خود نزدیک می شود. پیش از این بانک مرکزی قیمت دلار را به روش های غیر متعارف حفظ می کرد، اما اکنون نرخ ارز به ارزش اصلی خود نزدیک می شود.
وی افزود: این فصل نه زمان سفرهای دسته جمعی است و نه تقاضای ارز در اقتصاد زیاد است. بسیاری از صاحبان سرمایه، پزشکان و سایر اقشار در حال خروج از کشور هستند و همین موضوع تقاضای ارز را نیز ایجاد می کند.
صداقت در خصوص پیش بینی نرخ ارز نیز اظهار کرد: روند صعودی نرخ ارز از بسیاری از شاخص ها مانند نرخ سود بانکی فعلی کمتر است. با توجه به مختصات فعلی بازار، در صورت امضای برجام بعید است دلار به زیر 30 هزار تومان برسد. اگر جلوی این مسیر شاخص رشد نرخ ارز گرفته نشود، طبیعتا تا قبل از عید دلار به 45 هزار تومان می رسد.
سجاد بوربور، مدیرعامل شرکت سرمایه و ارز میداس نیز به آفتاب نیوز گفت: در مورد ارز و هر کالایی باید توجه داشت که دارای ارزش ذاتی و قیمت بازار است. به عنوان مثال ممکن است یک واحد مسکونی به دلیل تقاضای کم یا عوامل دیگر 5 میلیارد تومان در بازار معامله شود اما بر اساس شاخص ارزش، قیمت واقعی آن 7 میلیارد تومان باشد. دلار دارای ارزش ذاتی و قیمت بازار است. برای محاسبه ارزش واقعی دلار، یک روش بازگشت به سال 80 به عنوان سال پایه است. در آن سال ارز تک نرخی شد و قیمت دلار در بازار 800 تومان بود.
وی افزود: دلار غیرساخته باید تورم را نیز در بر گیرد تا ارزش گذاری شود. در آن سال با وجود اینکه رشد نقدینگی ۲۷ درصد بود و رشد اقتصادی به سختی از ۴ درصد گذشت و تورم واقعی ۲۳ درصد بود، اما قیمت دلار در حدود ۸۰۰ تومان باقی ماند. چون دولت نرخ را سرکوب کرد. او به لطف فروش نفت ابزار لازم برای کاهش قیمت دلار را نیز در اختیار داشت. اما سوال اینجاست که آیا دولت می تواند دلار را با همین شدت کاهش دهد؟ احتمال می رود قیمت واقعی دلار 37 هزار تومان باشد. در حال حاضر حجم نقدینگی از مرز 5401 هزار میلیارد تومان عبور کرده و با این روند تا پایان سال به 6 هزار میلیارد تومان می رسد. بنابراین ممکن است تا پایان سال ارزش دلار به بالای 40 هزار تومان برسد.
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که آیا دولت توانایی کاهش نرخ ارز برای پایین نگه داشتن دلار را دارد، گفت: به گفته مسئولان و کارشناسان در حال حاضر میزان فروش نفت کشور حدود یک میلیون بشکه است و برخی تصور می کنند از این هم کمتر است. از این ارقام اگر در خوشبینانه ترین حالت در 6 ماهه دوم سال به 2 میلیون بشکه با احتساب 80 دلار در هر بشکه برسیم، مجموع صادرات نفت و میعانات گازی ما به 40 میلیارد دلار می رسد، البته اگر کارها طبق برنامه پیش برود. تخفیف های بزرگ فروش روغن نباید به خریدار داده شود.
بوربور افزود: با احتساب صادرات خدمات، کالاهای کشاورزی، فلزات و سایر اقلام صادراتی، در بهترین حالت و با وجود امضای برجام، بعید است صادرات کشور علاوه بر نفت، میعانات و پتروشیمی از 95 میلیارد دلار فراتر رود. از سوی دیگر، علیرغم صرفه جویی های کلان ناشی از واردات کالاهای سرمایه ای و واسطه ای که به مرز سختی رسیده است، واردات ما نزدیک به 45 میلیارد دلار است. بر اساس اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، 15 میلیارد دلار قاچاق از کشور خارج می شود، البته بسیاری این رقم را بالای 20 میلیارد دلار می دانند. 15 میلیارد دلار حداقل مقدار مورد انتظار برای واردات خدمات است. در واقع برای این درآمد محقق نشده 95 میلیارد دلاری، حداقل 80 میلیارد دلار هزینه و واردات پیش بینی شده است.
این کارشناس همچنین گفت: در سال گذشته که شرایط سیاسی نسبتا آرام‌تر بود، شاهد خروج 10 میلیارد دلار سرمایه از کشور بودیم. به همین دلیل دیگر پولی در دست دولت برای سرکوب نرخ ارز نیست. پارامترهای سیاسی را هم نمی توان نادیده گرفت، حتی تحریم اروپا هم می تواند موثر باشد، چه برسد به اجرای واقعی تحریم ها، عواملی مانند دخالت ما در جنگ اوکراین، اظهارات اخیر رابرت مالی که از این موضوع فاصله گرفته است. مواضع معمولی معتدل و به گفته برخی او را مجبور به موضع گیری تند نیز باید در نظر گرفت. همه این شاخص ها در کنار خروج سرمایه از کشور و فرار سرمایه از بازارهایی مانند مسکن و بورس به سمت بازار ارز باعث می شود تقاضا بیشتر از عرضه شود و طبیعتا قیمت دلار نیز افزایش یابد. بالا آمدن.